Directeurs van lagere en middelbare scholen kregen van voormalig onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) een enveloppe om gespecialiseerde leerkrachten beter te betalen. Deze ‘leraars-specialisten’, die deze titel konden krijgen omwille van hun jarenlange ervaring, of vanwege extra opleidingen die ze volgden, konden toch 8 procent meer loon verdienen.

Maar uit cijfers die Vlaams Parlementslid Kim Buyst bij huidig onderwijsminister Zuhal Demir (N-VA) opvroeg, blijkt dat schooldirecteurs er amper gebruik van maken.

Weyts voorzag in 2023 bijna 11 miljoen euro om leraar-specialisten loonopslag te geven. Er is echter maar 400.000 euro van dat budget gebruikt. In 2024 steeg het budget hiervoor naar 33 miljoen euro, maar ook dan was er in de praktijk maar anderhalf miljoen euro nodig.

“Het ideetje van Weyts blijkt in de praktijk de zoveelste losse flodder van N-VA op onderwijs”, aldus Buyst. In amper 129 basisscholen kreeg een leraar het mandaat van leraar-specialist opgespeld. Er zijn bijna 2.800 basisscholen. En ook van de bijna 1.150 middelbare scholen benoemden er maar 113 één of meerdere leraar-specialisten.

“Wij waren van meet af aan bijzonder kritisch voor dit systeem”, zegt Nancy Libert van ACOD Onderwijs. “Zowel wij als de vakbonden, maar ook de onderwijsverstrekkers, vreesden voor ruzie in de leraarskamer, of frictie tussen leraars onderling. Want gelet op de vele noden en tekorten in het onderwijs, doet vandaag zowat elke leraar meer dan wat nodig is. Waardoor een directeur voor een onmogelijke opdracht staat: waarom de ene leraar dan wel zo’n opslag als leraar-specialist geven, en anderen niet? Vandaar dat vele directeurs zich niet aan het systeem durven wagen, uit vrees voor aanhoudende en oplopende discussies binnen hun schoolteam.”

Dat bleek trouwens ook uit een bevraging van het Nieuwsblad bij schooldirecteurs: 88 procent van de ondervraagde directeurs vond een loonbonus voor ervaren leerkrachten een slecht idee.

Herbekijken

Het kabinet van huidig onderwijsminister Zuhal Demir zegt in een reactie dat “op basis van de eerste monitoring en de tegenvallende cijfers, het statuut van leraar-specialist zal worden herbekeken. Gelet ook op de signalen uit het onderwijsveld die vragen dat het systeem uitdooft. Centen moeten doelmatig worden besteed.” Nog volgens het kabinet “zullen de middelen die voorzien zijn voor de leraar-specialist, en die niet worden benut, op korte termijn worden ingezet voor een versterking van het lerarenberoep en voor een moderner personeelsbeleid.”

Als het statuut van leraar-specialist verdwijnt, is het de tweede keer dat Demir een maatregel van haar partijgenoot Ben Weyts afserveert. Eerder zette zij immers ook al vragen bij de Digisprong van Weyts – zijn plan om elke leerling van een laptop te voorzien – waarvoor vele honderden miljoenen nodig zijn.

Groen-parlementslid Kim Buyst beklemtoont dat zo’n moderner personeelsbeleid in het onderwijs “verder moet geraken dan enkele geïsoleerde maatregelen”. “Denk ook aan de forse communicatie over de detacheringen. Er is nu dringend nood aan een overkoepelende aanpak die de job van leraar opnieuw aantrekkelijk maakt. Ons onderwijs en onze leerkrachten verdienen meer dan ingeschakeld te worden in een proeftuin van losse ideetjes.”