
NOS Nieuws•vandaag, 15:44•Aangepast vandaag, 18:12
De Amerikaanse president Trump zegt dat hij vrijdag de Oekraïense president Zelensky ontvangt in het Witte Huis, waarna de twee een grondstoffendeal zullen ondertekenen. Trump deelde de komst van Zelensky mee aan het begin van een kabinetsbijeenkomst.
Eerder vandaag had Zelensky gezegd dat het raamwerk voor de grondstoffendeal klaar was, maar dat er nog gesproken moest worden over de voor Oekraïne cruciale veiligheidsgaranties. Het is niet bekend of er met de aankondiging van Trump nu ook afspraken zijn gemaakt over die veiligheidsgaranties.
Trump zei enkel dat hij en Zelensky “een hele grote deal” zullen sluiten. Zelensky heeft nog niet gereageerd op de aankondiging van Trump.
De Oekraïense president zei eerder wel dat er veel zou afhangen van een gesprek met Trump in Washington. Zo wil Zelensky via dat onderhoud meer zicht krijgen op de toekomst van de militaire steun voor zijn land vanuit de VS en de Amerikaanse sancties tegen Rusland. Ook wil Zelensky weten of Oekraïne direct wapens mag kopen van de VS.
Veiligheidsgaranties
Eerder vandaag bevestigde de Oekraïense premier Shmyhal dat na dagen onderhandelen er een voorlopig akkoord was met de VS over een brede, economische deal. Hij onderstreepte ook dat zijn land geen handtekening zal zetten onder een definitieve deal als daar geen veiligheidsgaranties vanuit de VS in zitten.
Oekraïne hoopt met veiligheidsgaranties vanuit de VS, de grootste militaire macht ter wereld, sterker te staan tegenover Rusland.
Een ontmoeting tussen EU-buitenlandchef Kallas en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio is op het laatste moment geschrapt, terwijl Kallas al in Washington was. Volgens een woordvoerder van Kallas, die vandaag en morgen in de VS is, kreeg Kallas te horen dat er een streep door de ontmoeting ging vanwege “agendaproblemen”. Het is niet duidelijk of dat de werkelijke reden is. Vanuit de VS is er nog niet officieel gereageerd op de afzegging.
Het Duitse persbureau DPA spreekt van “een nieuwe diplomatiek front” vanuit de VS tegen de EU; mogelijk heeft de afzegging te maken met weerstand vanuit de EU tegen een recente VN-resolutie van de VS over de oorlog in Oekraïne.
Sinds het aantreden van de nieuwe regering-Trump is de relatie tussen de VS en de EU verslechterd. Zo was er al een felle botsing over mogelijke importheffingen en was er in de EU ergernis dat de VS en Rusland recent samen spraken over de toekomst van Oekraïne, zonder dat Oekraïne zelf of andere Europese landen aan tafel zaten. Kallas zei toen te vrezen voor een “smerige deal”.
De ontmoeting met Rubio was het belangrijkste onderdeel van het programma van Kallas in de VS, waarbij ook gesprekken met Congresleden op de agenda staan. Deze week bezoeken meerdere Europese leiders Washington. Zo bezocht de Franse president Macron maandag het Witte Huis en schudt morgen de Britse premier Starmer de hand van Trump.