Merz wil in België bevroren Russische tegoeden gebruiken voor lening van 140 miljard aan Oekraïne

Het leeuwendeel van de meer dan 200 miljard euro aan bevroren Russische activa bevindt zich bij effectenhuis Euroclear in Brussel. Momenteel worden enkel de interesten op deze tegoeden aangewend om Oekraïne te steunen. Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen kondigde aan dat de EU een “nieuwe oplossing” zoekt voor de activa. Ze zou een manier willen uitwerken om Oekraïne een herstelkrediet te verstrekken zonder de activa zelf aan te raken. Het risico zou collectief worden gedragen.

Er is nood aan een “nieuwe impuls” om Rusland aan te zetten om de oorlog in Oekraïne te stoppen, schrijft Merz, met een “instrument dat een onmiskenbaar signaal van veerkracht stuurt naar Moskou.”

Hij voegt toe dat Duitsland voorzichtig blijft over de inbeslagname van de Russische bevroren tegoeden, vanwege bezorgdheden rond het internationaal recht en de rol van de euro op het wereldtoneel. “Maar we moeten nadenken hoe we, door die problemen te omzeilen, het geld beschikbaar kunnen stellen voor de verdediging van Oekraïne.”

De bondskanselier stelt voor om een renteloze lening van zowat 140 miljard euro in totaal mogelijk te maken. “Die zou pas terugbetaald worden zodra Rusland Oekraïne heeft gecompenseerd voor de schade die het aanrichtte tijdens de oorlog. Tot dan blijven de Russische tegoeden bevroren, zoals de Europese Raad heeft beslist.” 

1 oktober

Volgens zijn voorstel zouden de lidstaten in eerste instantie garant staan voor de lening, en zou die daarna, vanaf 2028, gedekt worden met geld van de volgende meerjarenbegroting. 

“De fondsen zouden de Oekraïense defensiecapaciteiten meerdere jaren kunnen veiligstellen”, aldus Merz. Hij zal het voorstel bespreken tijdens de informele bijeenkomsten van staatshoofden en regeringsleiders in Kopenhagen op 1 oktober, en hoopt dat er tijdens de EU-top van 23 en 24 oktober een mandaat gegeven zal worden om het instrument op een juridisch veilige manier voor te bereiden. 

Idealiter wordt die beslissing unaniem genomen, maar als dat niet lukt is een “grote meerderheid van lidstaten die zich sterk inzetten voor Oekraïne” voldoende, aldus de Duitser.

België heeft zich zoals bekend steeds terughoudend opgesteld tegenover een inbeslagname van de Russische tegoeden, onder meer vanwege de risico’s die ons land loopt omdat het Euroclear huisvest. Minister van Begroting Vincent Van Peteghem zei vorige week nog sceptisch te zijn over het – nog vage – voorstel van de Commissie over de herstelkredieten.