Dat blijkt uit onderzoek van vakbond CNV onder 2250 leden in alle mogelijke sectoren. Ondanks de grote verschillen daartussen blijken ze opmerkelijk eensgezind als het gaat over de werkdruk en de stress die ze ervaren. Beiden zijn het afgelopen jaar verder toegenomen en ze vinden dat hun werkgever daar niet altijd oog voor heeft.
„Er moeten teveel gaten worden dichtgelopen. Kiezen voor het ene gat is het andere gat laten liggen”, zegt een CNV’er in een persoonlijke noot bij het onderzoek. „Doordat er minder gekwalificeerde mensen worden aangenomen vanwege de krapte op de arbeidsmarkt, neemt de werkdruk bij ervaren collega’s toe”, schrijft een ander. „Pauze houden is vaak een probleem”, meldt een leerkracht. En vanuit de zorg signaleren meerdere werknemers dat het vertrek van zzp’ers bij hen tot extra werkdruk heeft geleid.
Onder de veertig
CNV-voorzitter Piet Fortuin noemt de uitkomsten ’schokkend’. „Bijna een kwart van onze leden zegt psychische klachten te hebben als gevolg van het werk”, zegt hij. „Als je dan weet dat de instroom naar de WIA de afgelopen twee jaar explosief is gegroeid en dat die instroom voor bijna 60 procent bestaat uit mensen onder de veertig die het niet meer trekken, dan hou ik mijn hart vast.”
UWV-topman mist aandacht voor ’ziek Nederland’: ’Dat mensen massaal omvallen is het echte drama’
Uit cijfers van onder meer uitkeringsinstantie UWV blijkt dat vooral jonge vrouwen vaak langdurig uitvallen, omdat ze de combinatie van een drukke baan, een gezin, hun sociale leven en wellicht ook de zorg voor een ouder niet aankunnen. Overigens neemt ook het aantal jonge mannen dat met een burn-out thuis zit gestaag toe.
Hulp zoeken
In het CNV-onderzoek zegt 60 procent van de vrouwen vaak knel te zitten tussen hun werk en andere verplichtingen. Bij de mannen is dat 42 procent. Tegelijk geeft de overgrote meerderheid (82 procent) aan hiervoor geen hulp te zoeken bij een coach, psycholoog of een andere hulpverlener. Nog niet een kwart van de werkgevers biedt zijn mensen dit aan.
Bedrijven doen sowieso weinig aan preventie, constateert Fortuin. ,,Dat vind ik misschien wel de meest opmerkelijke uitkomst van dit onderzoek. Werkgevers geven jaarlijks miljarden uit aan verzuimkosten, maar doen bitter weinig om te voorkomen dat hun mensen uitvallen. Terwijl het natuurlijk stukken goedkoper is om in te grijpen voordat het mensen over de schoenen loopt.”
De CNV-voorman pleit voor een verruiming van de werkkostenregeling. ,,Sommige werkgevers vertellen mij dat ze best een psycholoog of coach willen inschakelen. Maar het is te duur voor ze. Ze moeten dat op een fiscaal vriendelijke manier kunnen doen.”
Leven naast het werk
Intussen zegt 47 procent van de ondervraagden dat de baas te weinig rekening met hun privé-omstandigheden houdt. „Ik ben ook mantelzorger voor mijn vrouw”, schrijft een werknemer. „Daarnaast heb ik zelf een milde vorm van PTSS. Hiervoor is amper of geen aandacht. Naast alle stress van het werk zorgt dit voor overbelasting. Ik loop op mijn tandvlees.”
Meer werknemers opgebrand langs de kant: ’Echt niet ineens allemaal watjes’
Een schoonmaker: „De werkgever zegt steeds het terugdringen van werkdruk belangrijk te vinden. Maar hij stelt geen lagere eisen en geeft niet aan waar dan de prioriteiten liggen. Intussen spreekt hij ons erop aan dat we moeten werken aan een oplossing.”
Vakbond CNV pleit voor een nationaal masterplan om iets tegen de toenemende psychische druk op werkenden te doen. „Ons systeem voor ziekte- en arbeidsongeschiktheid staat op ontploffen”, waarschuwt Fortuin. „Straks komt er een nieuw kabinet dat vindt dat het allemaal te duur is. Terwijl de politiek zou moeten kijken naar de redenen waarom zoveel mensen uitvallen.”