Początek marca przynosi nie tylko pierwsze oznaki wiosny, ale także niezwykłe zjawisko atmosferyczne, które rozświetli polskie niebo. W górnej stratosferze, na wysokości około 50 kilometrów, temperatura spadnie nawet do -80°C. Choć na ziemi nie odczujemy tego ekstremalnego chłodu, to na niebie będziemy mogli podziwiać rzadkie i fascynujące polarne chmury stratosferyczne, zwane również obłokami perłowymi.
Wir polarny nad Europą
Za to niecodzienne zjawisko odpowiada stratosferyczny wir polarny, który kieruje się w stronę Europy. Wir polarny to obszar niezwykle zimnego powietrza i niskiego ciśnienia, który zwykle koncentruje się nad biegunami. Powstaje w wyniku działania siły Coriolisa oraz gradientu temperatury, tworząc silny prąd strumieniowy. Tym razem jego wpływ sięgnie także naszego regionu, co spowoduje gwałtowne ochłodzenie w górnych warstwach atmosfery.
Na wysokości 50 kilometrów temperatura może spaść do -80°C, co jest wartością znacznie niższą niż zwykle obserwowane tam -50°C. Choć takie warunki nie wpłyną na temperaturę przy powierzchni ziemi, to stworzą idealne warunki do powstania polarnych chmur stratosferycznych.
Magia obłoków perłowych
Polarne chmury stratosferyczne, zwane obłokami perłowymi, to jedne z najpiękniejszych zjawisk atmosferycznych. Powstają w ekstremalnie niskich temperaturach, gdy w stratosferze tworzą się kryształki lodu oraz związki chemiczne, takie jak kwas siarkowy i azotowy. Dzięki temu światło słoneczne rozprasza się w niezwykły sposób, tworząc na niebie tęczowe, świecące plamy.
Te unikalne chmury są zazwyczaj obserwowane w rejonach arktycznych, takich jak Skandynawia, Kanada, Alaska czy Syberia. Najwięcej obłoków perłowych występuje nad Antarktydą, gdzie dziura ozonowa jest największa. Jednak na początku marca ich obecność nad Polską stanie się dużo bardziej prawdopodobna. Najlepszym czasem na ich obserwację będzie okres tuż po zachodzie słońca lub przed świtem, gdy światło słoneczne odbija się od kryształków lodu pod odpowiednim kątem.
Niebo jak z bajki
Choć wir polarny nie przyniesie tym razem siarczystych mrozów na powierzchni ziemi, to z pewnością sprawi, że niebo nad Polską stanie się wyjątkowo malownicze. Obłoki perłowe, ze swoimi tęczowymi barwami, będą prawdziwą ucztą dla miłośników astronomii i fotografii. To doskonała okazja, by spojrzeć w niebo i podziwiać jedno z najrzadszych i najbardziej spektakularnych zjawisk przyrodniczych.
Fot. Domena publiczna