“Terug naar de basis: over wat voor problematiek hebben we het hier eigenlijk?
Problematische schulden zijn, kort samengevat, geregistreerde schulden waar men zonder hulp niet meer van afkomt. Waar dertig jaar geleden naar schatting 150.000 tot 200.000 duizend Nederlandse huishoudens met problematische schulden kampten, zijn dat er nu ongeveer 750.000* – al weten we dat niet precies.* Omdat niet alle schulden geregistreerd worden, kan het daadwerkelijke aantal huishoudens met problematische schulden hoger liggen.
Mensen met problematische schulden komen vast te zitten in de schuldenindustrie: een complex van hongerige incassobureaus, opportunistische schuldenopkopers, bedenkelijke bewindvoerders en de overheid, die vaak de grootste schuldeiser is.
Waar het uiteindelijk op neerkomt: slechts een klein deel van de mensen met problematische schulden wordt daadwerkelijk geholpen,* en de maatschappelijke kosten van schulden (verzuim, ziekte, mentale problemen) zijn vele malen hoger dan de schulden zelf.
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft zo’n 60 procent van deze huishoudens langdurige problematische schulden – minimaal drie jaar.* Dat levert hoge maatschappelijke kosten op met daarachter veel individueel leed.
Problematische schulden zijn overigens niet zomaar weg te zetten als ‘eigen schuld, dikke bult’. Met name inkomensschommelingen en verlies van inkomen – door bijvoorbeeld ziekte – zijn belangrijke aanjagers. Mensen met een smalle beurs kunnen zulke klappen niet opvangen.*
Dat ziet ook Joanne Smits, projectleider van Experiment Immerloo Schuldenvrij (EIS). Zij is er na een jaar experimenteren van overtuigd geraakt dat schulden iedereen kunnen overkomen:
‘Zodra je in het gat van schulden komt en je geen stabiel netwerk of gezondheid hebt, kom je dat hol niet meer uit. Als het lukt om eruit te komen en je wordt ziek, dan zit je er zo weer in. Het gaat hier niet om mensen die te dure auto’s hebben gekocht. Het gaat om externe gebeurtenissen. En natuurlijk, er is fout gedrag, maar als je verder kijkt dan snap je dat ook wel. Ik zie het draaien van dit mensbeeld ook als een doelstelling van het experiment.’ ”
—————
Het CPB ziet bij mensen met problematische schulden een stijging van 30 procent in de uitgaven voor geestelijke gezondheidszorg. Daarbij maken mensen met problematische schulden 40 procent meer gebruik van hulp zoals maatschappelijke begeleiding of financiële ondersteuning. Conclusie: goed schuldenbeleid bespaart op zorg en hulpverlening.* Bron:
[Centraal Planbureau: ‘When financials get tough, life gets rough? Problematic debts and ill health’ (2021)](https://www.cpb.nl/sites/default/files/omnidownload/CPB-Discussion-Paper-428-Problematic-debts-and-ill-health.pdf)
Ik vind persoonlijk dat mensen gemakkelijker van hun schulden af moeten kunnen komen, na een jaar bv. Dan word er ook niet zo snel geleend aan kwetsbare mensen.
Ik heb een tijd lang woningbezoeken moeten doen met mijn werk. Ik schrok ook af en toe van de armoede. Soms vroeg ik me af of de bewoners al iets gegeten zouden hebben.
Ook het aantal mensen met psychische problemen zoals ‘hoarders’ had ik erg onderschat.
Een veel voorkomend probleem bij alleenstaande zijn echtscheidingen met bijeenkomst het verlies van werk. Deze mensen raken vaak in rap tempo alles kwijt. Het is echt niet altijd makkelijk om die mensen te helpen om hun leven terug op een rij te krijgen. Soms is het een kwestie van een stabiel inkomen te krijgen, maar vaak is dat te laat. Schulden en leefkosten zorgen ervoor dat je niet meer genoeg kan verdienen om eruit te komen.
Een deel van de oorzaken zijn ‘stomme’ keuzes. Maar je moet niet vergeten dat deze mensen vaak veel stress ervaren door geldproblemen. Hierdoor denken ze niet altijd logisch en is een foutje wat makkelijker gemaakt.
Drank en drugs was af en toe in het spel. Maar echt niet in de meeste gevallen, en zeker niet als reden waardoor ze in de situaties terecht komen.
Kortom: oordeel niet te snel. Mocht je merken dat iemand niet helemaal lekker gaat: help hem. Vaak accepteren ze het niet makkelijk, maar zoek een manier hoe het kan. Prik even door de drama heen. Nodig ze af en toe uit voor te eten ipv geld willen geven om eten te kopen. Dat geld gekregen vinden ze vaak minder leuk of accepteren ze liever niet. Dat voelt als verloren hebben.
Misschien moeten we geld lenen veel moeilijker maken. Geen creditcards, afterpay en andere zooi toestaan
Het treurige van schuld is dat het aan de ene kant mensen de gelegenheid biedt om geld te verdienen door te investeren. En daarmee ook enorme werkgelegenheid, economische voorspoed en belastingen die de welvaartsstaat kunnen onderhouden.
Maar aan de andere kant zorgt het ervoor dat de armste mensen alleen maar méér voor hun producten en diensten betalen dan rijke mensen omdat ze moeten kiezen voor producten die op de lange termijn veel meer geld kosten.
Denk aan de paradox dat iemand die ieder jaar laarzen moet kopen voor 20 euro als ze weer kapot zijn, veel meer geld kwijt is dan iemand die 100 euro uitgeeft aan een goed paar dat 15 jaar meegaat.
5 comments
**Veel schulden, hoge kosten, weinig hulp**
“Terug naar de basis: over wat voor problematiek hebben we het hier eigenlijk?
Problematische schulden zijn, kort samengevat, geregistreerde schulden waar men zonder hulp niet meer van afkomt. Waar dertig jaar geleden naar schatting 150.000 tot 200.000 duizend Nederlandse huishoudens met problematische schulden kampten, zijn dat er nu ongeveer 750.000* – al weten we dat niet precies.* Omdat niet alle schulden geregistreerd worden, kan het daadwerkelijke aantal huishoudens met problematische schulden hoger liggen.
Mensen met problematische schulden komen vast te zitten in de schuldenindustrie: een complex van hongerige incassobureaus, opportunistische schuldenopkopers, bedenkelijke bewindvoerders en de overheid, die vaak de grootste schuldeiser is.
Waar het uiteindelijk op neerkomt: slechts een klein deel van de mensen met problematische schulden wordt daadwerkelijk geholpen,* en de maatschappelijke kosten van schulden (verzuim, ziekte, mentale problemen) zijn vele malen hoger dan de schulden zelf.
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft zo’n 60 procent van deze huishoudens langdurige problematische schulden – minimaal drie jaar.* Dat levert hoge maatschappelijke kosten op met daarachter veel individueel leed.
Problematische schulden zijn overigens niet zomaar weg te zetten als ‘eigen schuld, dikke bult’. Met name inkomensschommelingen en verlies van inkomen – door bijvoorbeeld ziekte – zijn belangrijke aanjagers. Mensen met een smalle beurs kunnen zulke klappen niet opvangen.*
Dat ziet ook Joanne Smits, projectleider van Experiment Immerloo Schuldenvrij (EIS). Zij is er na een jaar experimenteren van overtuigd geraakt dat schulden iedereen kunnen overkomen:
‘Zodra je in het gat van schulden komt en je geen stabiel netwerk of gezondheid hebt, kom je dat hol niet meer uit. Als het lukt om eruit te komen en je wordt ziek, dan zit je er zo weer in. Het gaat hier niet om mensen die te dure auto’s hebben gekocht. Het gaat om externe gebeurtenissen. En natuurlijk, er is fout gedrag, maar als je verder kijkt dan snap je dat ook wel. Ik zie het draaien van dit mensbeeld ook als een doelstelling van het experiment.’ ”
—————
Het CPB ziet bij mensen met problematische schulden een stijging van 30 procent in de uitgaven voor geestelijke gezondheidszorg. Daarbij maken mensen met problematische schulden 40 procent meer gebruik van hulp zoals maatschappelijke begeleiding of financiële ondersteuning. Conclusie: goed schuldenbeleid bespaart op zorg en hulpverlening.* Bron:
[Centraal Planbureau: ‘When financials get tough, life gets rough? Problematic debts and ill health’ (2021)](https://www.cpb.nl/sites/default/files/omnidownload/CPB-Discussion-Paper-428-Problematic-debts-and-ill-health.pdf)
Ik vind persoonlijk dat mensen gemakkelijker van hun schulden af moeten kunnen komen, na een jaar bv. Dan word er ook niet zo snel geleend aan kwetsbare mensen.
Ik heb een tijd lang woningbezoeken moeten doen met mijn werk. Ik schrok ook af en toe van de armoede. Soms vroeg ik me af of de bewoners al iets gegeten zouden hebben.
Ook het aantal mensen met psychische problemen zoals ‘hoarders’ had ik erg onderschat.
Een veel voorkomend probleem bij alleenstaande zijn echtscheidingen met bijeenkomst het verlies van werk. Deze mensen raken vaak in rap tempo alles kwijt. Het is echt niet altijd makkelijk om die mensen te helpen om hun leven terug op een rij te krijgen. Soms is het een kwestie van een stabiel inkomen te krijgen, maar vaak is dat te laat. Schulden en leefkosten zorgen ervoor dat je niet meer genoeg kan verdienen om eruit te komen.
Een deel van de oorzaken zijn ‘stomme’ keuzes. Maar je moet niet vergeten dat deze mensen vaak veel stress ervaren door geldproblemen. Hierdoor denken ze niet altijd logisch en is een foutje wat makkelijker gemaakt.
Drank en drugs was af en toe in het spel. Maar echt niet in de meeste gevallen, en zeker niet als reden waardoor ze in de situaties terecht komen.
Kortom: oordeel niet te snel. Mocht je merken dat iemand niet helemaal lekker gaat: help hem. Vaak accepteren ze het niet makkelijk, maar zoek een manier hoe het kan. Prik even door de drama heen. Nodig ze af en toe uit voor te eten ipv geld willen geven om eten te kopen. Dat geld gekregen vinden ze vaak minder leuk of accepteren ze liever niet. Dat voelt als verloren hebben.
Misschien moeten we geld lenen veel moeilijker maken. Geen creditcards, afterpay en andere zooi toestaan
Het treurige van schuld is dat het aan de ene kant mensen de gelegenheid biedt om geld te verdienen door te investeren. En daarmee ook enorme werkgelegenheid, economische voorspoed en belastingen die de welvaartsstaat kunnen onderhouden.
Maar aan de andere kant zorgt het ervoor dat de armste mensen alleen maar méér voor hun producten en diensten betalen dan rijke mensen omdat ze moeten kiezen voor producten die op de lange termijn veel meer geld kosten.
Denk aan de paradox dat iemand die ieder jaar laarzen moet kopen voor 20 euro als ze weer kapot zijn, veel meer geld kwijt is dan iemand die 100 euro uitgeeft aan een goed paar dat 15 jaar meegaat.
Comments are closed.