Een publieke omroep die zijn publiek waarachtig wil informeren, zou geen spreekbuis moeten zijn voor politiek-theatrale dreigementen.

"While the wording of articles is generally neutral and sourced there is evidence that NOS supports or perhaps does not reject the right-wing anti-immigrant and nationalist positions of the PVV party headed by Geert Wilders.” Dit is wat Mediabiasfactcheck zegt over onze eigen publieke nieuwsomroep. Ook Ground News plaatst NOS rechtsleunend.

Wilders zwaaide tijdens de persconferentie met een kabinetscrisis als de grenzen niet dicht gingen, en de NOS nam het keurig over: ‘Wilders wil grenzen dicht, anders is PVV weg.’ De dag erna serveerde de NOS een overzicht van hoe andere landen het aanpakken. Denemarken, Hongarije, Oostenrijk—alsof het selectiemenu's zijn bij een conferentie van Frontex. Geen juridische context, geen morele vraag: alleen beleidsvariaties in repressie. De ochtend daarop kreeg PVV’er Faber alle ruimte om te klagen over ‘tegenwerking’. Intussen mogen Joost Vullings en Marleen de Rooy op de radio zonder ironie beweren dat Nederland “eigenlijk heel mild” is—omdat de SPD in Duitsland zogenaamd nog harder is.

Wilders ging daarna naar een CPAC in Hongarije toen hij de persconferentie gaf. Hij was van 29-05-2025 tot 01-06-2025 in Boedapest en zijn reis werd betaald door Center for Fundamental Rights. Direct de volgende dag overlegt hij met het kabinet, en staat NOS voor zijn werkkamerdeur klaar, alsof ze een surpriseparty hebben voorbereid  — om vervolgens te horen dat hij er nog een nachtje over moet slapen. De volgende dag was kabinet Schoof gevallen.

Dit kabinet heeft niks opgelost, maar NOS pakt liever de popcorn om te kijken, wie nou de ministerpost Asiel en Migratie krijgt. De deportainment-griffieren smullen hiervan met popcorn in de hand, klaar voor de volgende uitsluiting als amusementsrubriek. Daarnaast meldt NOS ook niet, dat Trump achter Wilders staat. Dat er mogelijk een internationaal netwerk Wilders beïnvloedt in verband met de kabinetsval, komt totaal niet voor in hun duiding.

Eva Vlaardingerbroek was namelijk ook op diezelfde CPAC aanwezig en naast complotten over de grote vervanging en burgeroorlogen, uitte ze kritiek op Wilders zijn ‘slappe beleid.’ Daar eindigt het niet bij, Orban gaf ook aan in een meeting, dat je beter in de oppositie kan zitten, dan milder(s) beleid uitvoeren. Zo viel het kabinet, en de pers keek toe alsof het een spelshow was—terwijl mogelijk Orbán en Vlaardingerbroek het script schreven.

Terwijl NOS zwijgt over de mogelijke internationale invloeden achter de val van kabinet-Schoof, blijkt uit onderzoek dat platforms als Voice of Europe fungeerden als smeergeldkanaal voor pro-Kremlinpropaganda. Europarlementariërs als Marcel de Graaff (FVD) en politici van AfD en RN zouden betaald zijn om het Russische narratief te versterken — vaak via crypto of contanten. Wilders werd al in 2017 door dit netwerk geprezen en bleef ook na 2023 opduiken in dit gezelschap van propagandisten, oligarchen en nationalistische mediamagnaten.

Van Le Pen tot VOX, van Vlaams Belang tot Fratelli d’Italia: de partijen die beweren de gewone burger te vertegenwoordigen, worden gefinancierd door Russische banken, Hongaarse oligarchen of Amerikaanse fundamentalisten. Hun anti-elite imago is marketing; hun politieke praktijk een exportproduct van autoritair geld. En juist die financiële afhankelijkheid blijft buiten beeld bij omroepen als de NOS — alsof buitenlandse inmenging alleen een Russisch probleem is, en nooit een Westers project.

Wel durft Nieuwsuur Wilders nog door middel van Geerten Waling te duiden als een ‘controlfreak.’ Geerten Waling wordt in het nieuws gepresenteerd als objectieve expert, terwijl hij in werkelijkheid een rechtse columnist van EW Magazine is. Daardoor denken kijkers dat ze neutrale duiding krijgen, terwijl totalitair gedrag wordt verpakt als die vervelende regelneef, die wel kan slagen als je hem zijn gang laat gaan.

Afgelopen weekend schreef ik over de actie NOS wees Eerlijk van Extinction Rebellion. In de interviews kwam ook hun voormalig redacteur Rolf Schutterhelm naar voren, die opstapte vanwege het kritiekloos Russische oorlogspropaganda overnemen: “Rusland zegt dat er gekozen is voor militaire doelwitten…” Geen weerwoord, geen context. Er zijn dus genoeg aanwijzingen, dat NOS niet neutraal is, terwijl wel de indruk wordt gewekt dat zij kwalitatief goede neutrale journalistiek leveren.

Wanneer daar dan kritiek op komt, doen de journalisten en verslaggevers, alsof ze hun werk wel goed doen, en alle critici aan de uiteindes van het hoefijzer zitten. Arjen Noorlander zei op BlueSky: “Volgens X ben ik een Wildershater. Volgens Bluesky ben ik een Wildersknuffelaar. Het is weer precies goed gegaan.” Er is aantoonbaar bewijs dat NOS aan de rechterkant leunt, nog naast dat de factcheckers dit zeggen, en dan wordt o.a. Extinction Rebellion op dezelfde hoop gegooid als mensen die beginnen over ‘de linkse media.’ De mensen die beginnen over ‘linkse media’ hebben totaal geen bewijs waarom de media links zou zijn. Alleen al in dit artikel zijn genoeg bewijzen, waarom NOS een rechtse bias heeft.

En die valse balans die de bias van NOS openbaart, wekt de schijn geen misverstand te zijn, maar een systematisch filter dat haatvolle anti-immigratie retoriek normaliseert en de internationale structuren daarachter niet openbaart. NOS verslaat wat zichtbaar is — een Wilders die met harde taal de grenzen wil sluiten, een Faber die zich ‘tegengewerkt’ voelt, een coalitie die valt — maar verzwijgt de geldstromen, de conferenties, de strategische alignementen met Orbán, Trump, Le Pen en Medvedchuk.

In die leegte, waar de journalistieke tegenmacht verdampt en het publiek wordt gedegradeerd tot toeschouwer, groeit niet alleen rechts-populisme, maar sterft de democratische verbeelding. Als de politiek zichzelf niet begrenst en de pers zich gedraagt als een publieksvoorlichter, is het niet vreemd dat er partijen ontstaan zonder leden, zonder tegenmacht, maar met diepe zakken en directe lijnen naar Moskou of Mar-a-Lago.

Want dat zou uitleggen waarom Wilders zegt wat hij zegt. Het zou betekenen dat de NOS niet langer alleen verslag hoeft te doen van “wat er gebeurt”, maar moet duiden wie het laat gebeuren, met welk geld, en in welk internationaal project. En daar wringt het. Een publieke omroep die zijn publiek waarachtig wil informeren, zou geen spreekbuis moeten zijn voor politiek-theatrale dreigementen, maar een waakhond die inzoomt op de netwerken áchter de macht. En zolang dat uitblijft, blijft het niet de vraag of de NOS faalt — maar voor wie ze dat doet. Een publieke omroep die de macht niet controleert, is geen journalistiek instituut, maar een culturele PR-machine. En een samenleving die dat accepteert, levert niet alleen controle in — maar ook haar geheugen, haar integriteit, haar toekomst.

by Chaimasala

7 comments

  1. Dankjewel voor deze hele heldere uiteenzetting van systemen die al jaren lang langzaam verloederen tot het punt waar we nu zijn beland. Het is moeilijk en vermoeiend om dit soort dingen te blijven aankaarten en aanvechten, maar het is oh zo belangrijk!

  2. Dit legt wel de vinger op de zere plek. Sowieso vind ik politieke verslaggeving van de NOS al langer vrij stuitend. Dat hele ‘rondje binnenhof’ laat heel goed zien hoe ze in hun vak staan. Den haag is spannend en er gebeuren heel vaak dingetjes dat iemand iets zegt en iemand anders vind dat weer niet kunnen enzo, en ze vinden het heerlijk om helemaal mee te gaan in de wereld van de spindoctoren die zeggen: ‘ja, dit is waar het hier allemaal om draait.’ Als A dan x zegt waar B aanstoot aangeeft, dan versla je gewoon ‘dit zegt A’, en misschien ergens op het eind nog even ‘en dit reageert B erop’. 20 keer een poll doen of A inderdaad benoemt wat er speelt in het land en verrek, bij de 20e hebben mensen inderdaad het idee gekregen dat dit er toch wel toe doet, het gaat er immers ook de hele tijd over op het nieuws enzo.

    Dat er daar beleid wordt gevormd, dat het er iets toe doet welke beslissingen worden genomen, daar blijft de NOS het liefst verre van. Want als het er iets toe doet, tsja dan ligt het risico op de loer dat je zelf principiële standpunten moet gaan innemen, en dat is toch niet neutraal?! Nee, veiliger is het om gewoon over te nemen wat de mensen met standpunten zeggen, en dan kan niemand ons verwijten dat wij die standpunten normaliseren, legitimeren, of helpen verkopen. Immers, het is toch ook nieuwswaardig dat dit gezegd is, niet?

    Het is niet eens dat ze zelf echt een rechtse bias hebben, dat zou tenminste nog iets van een overtuiging zijn. Nee, het ontbreekt gewoon zozeer aan de meest fundamentele journalistieke principes dat ze meewaaien met wat er gezegd wordt en wat er zogenaamd speelt in het land. Hebben ze steeds bij de kabinetten Rutte gedaan, en doen ze nu net zo vrolijk bij Wilders en kornuiten. Mocht er straks ineens een premier Timmermans zitten, vermoed ik dat ze net zo goed de overheid van dan napraten.

    Ik kan er echt met mijn hoofd niet bij dat zoveel mensen als ze jong zijn denken ‘weet je wat, ik wil mijn leven aan de journalistiek wijden’, dat ze daar dan voor studeren en ervaring opdoen om langzaam door te groeien, en dat daar dan toch zo’n gedrocht als de NOS uit kan ontstaan.

  3. Ik vraag me bij de rol van de Nederlandse media wel af of Occam’s razor niet gewoon van toepassing is. Al voordat de Westerse wereld naar autoritaire regimes begon te neigen, in de begintijd van sociale media, was journalistiek bij de NOS al niet veel meer dan het herhalen van dingen die men op Twitter las. Digitaal voxpoppen, een beetje samenvatten wat er zoal gezegd wordt, heel weinig duiding. Dezelfde nonsens als de zogenaamde neutraliteit van nu.nl. Niemand voor het hoofd stoten.

    Ik ben natuurlijk geen journalist of onderzoeker op dit vlak, maar kan het niet gewoon incompetentie zijn? Als je als goede journalist naam wilt maken dan heb je al zo’n twintig jaar de NOS niet meer nodig. Je kunt op andere platforms betere verhalen produceren, meer achtergrondjournalistiek bedrijven en meer impact maken. De NOS, met de onveilige werksfeer als kers op de taart, is gewoon een plek waar mensen die hun HBO Journalistiek hebben afgerond braaf de persberichten vertalen en nieuws uit andere outlets samenvatten. Maar niet van FTM, Correspondent of andere ‘moderne’ journalistieke platforms. Of van ouderwetse blaadjes met veel tekst zoals de Groene of VN. Dingen moeten natuurlijk vooral gedaan worden zoals ze al 60 jaar gedaan worden.

    De NOS is voor mij een incompetente, fossiele organisatie. Ik denk niet dat er bewust wordt gestuurd op verrechtsing van het landschap. De toon in de maatschappij verhardt en verrechtst al bijna dertig jaar. De wijze waarop de NOS al tientallen jaren journalistiek bedrijft zorgt er nu eenmaal voor dat die stemmen versterkt worden. Daaraan ligt eerder onvermogen ten grondslag dan een agenda, denk ik.

  4. Nogal een raar artikel/opinie van een platform dat zelf een enorme bias zelf heeft. Wanneer de NOS niet het wereldbeeld van Joop bevestigd, komt er kritiek. Natuurlijk is kritiek prima, maar wees dan zelf ook eerlijk over je eigen meningen, kijk op de wereld en intentie van het artikel.

    De mediabiasfactcheck quote zegt het volgende over de NOS *”While the wording of articles is generally neutral and sourced there is evidence that NOS supports or perhaps does not reject the right-wing anti-immigrant and nationalist positions of the PVV party headed by Geert Wilders.”* 

    Nu laat Joop bewust iets achter. Namelijk de link van de artikel waarop deze quote gebaseerd is: [https://nos.nl/artikel/2232249-wilders-wraakt-gerechtshof-in-minder-marokkanen-zaak](https://nos.nl/artikel/2232249-wilders-wraakt-gerechtshof-in-minder-marokkanen-zaak)

    Misschien is de titel destijds veranderd, maar de vertaling ” “Wilders wipes court in ‘less Moroccan’ case” klopt helemaal niet. Wraken is niet ‘wiping’. Een wraking is “recusal”. Het artikel geeft wel degelijk meer context dan er wordt gesuggereerd. Tevens ging het hier om de uitspraken van Wilders zelf. Wilders stond voor de rechter. Niet de PVV. Er wordt de NOS verweten dat er niet gezegd wordt dat Wilders en de PVV anti-migratie en extreem rechts zijn, terwijl dat de Guardian dat wel doet. Het verschil is echter dat de NOS wel meerdere artikelen schrijft over de Wilders zaak. Het proces was al gaande. De Guardian zal waarschijnlijk 1 artikel erover schrijven. Een totaal andere doelgroep

    Wat Joop er ook uitlaat is hetvolgende gedeelte van de analysis van mediabiasfactcheck, die wel erg summier is moet ik zeggen. *”In review, Nederlandse Omroep Stichting (Netherlands Radio and Television Association) utilizes minimally loaded language both in their headlines and articles such as “*[*Trump starts trade war with the EU: levy on steel and aluminum*](https://nos.nl/artikel/2234438-trump-begint-handelsoorlog-met-eu-heffing-op-staal-en-aluminium.html)*” and national news* [*“’Shortages of antibiotics due to monopoly on raw materials.’”*](https://nos.nl/artikel/2234405-tekorten-antibiotica-gevolg-van-monopolie-op-grondstoffen.html)  *NOS is always very well-sourced through* [*The Algemeen Nederlands Persbureau (ANP),*](https://en.wikipedia.org/wiki/Algemeen_Nederlands_Persbureau) *which in the Netherlands, ANP represents the news agencies* [*Agence France-Presse (AFP)*](https://mediabiasfactcheck.com/afp-agence-france-presse/) *and Deutsche Presse Agentur (DPA). They also use pro-science sources such as* [*KNMP.nl,*](https://www.knmp.nl/) *which is the Dutch Pharmacy Association.”*

    Mediabiasfactcheck ‘verwijt’ de NOS ook het volgende: “Further, NOS named Wilders the [Politician of 2007](https://web.archive.org/web/20071218193239/http://www.nos.nl/nosjournaal/artikelen/2007/12/15/151207_politicus2007.html).” Politicus van het jaar wordt echter niet alleen door de NOS bepaald.: [https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands_politicus_van_het_jaar](https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands_politicus_van_het_jaar)

    NOS heeft het lastig gezien het iedereen tevreden lijkt te willen houden. Het levert veel individuele artikelen. Enorme contextuele toelichtingen bij elk artikel is niet realistisch binnen een budget (of strategie van de NOS). Ik kan best geloven dat er een (on)bewuste bias is. Een bias van een andere uitleggen moet wel eerlijk vind ik. Ik zal zelf ook wel fouten hebben gemaakt. Comment gerust mocht je iets spotten. Fijn weekend Edit: Ik realiseer mij dat ik vooral heb gericht op de eerste alinea. Dit koste echter al teveel tijd.

  6. Het is gewoon luie journalistiek. Verslag geven van wat er gebeurd. Met weinig context. Wilders stuurt z’n manschappen op je af met een tweet als je te kritisch word.
    Zijn grootste concurrenten Yesilgoz + Timmermans en hun partijen zijn ook nauwelijks bij machten om een narratief (verhaal) op te bouwen dat herkenbaar, duidelijk en bij veel mensen bekend is en een ander verhaal verteld buiten het framewerk van Wilders over migratie (terwijl het eigenlijk een klein probleem is). Ik denk dat beiden niet goed genoeg kunnen leveren om de grootste te worden en dat Wilders weer de grootste worden, terwijl ze daar alle kans toe hebben alleen zijn de leiders van die partijen nog minder geliefd en worden ze minder vertrouwd.

  7. Allereerst: vele malen dank voor dit prachtige overzicht! Ontzettend mooi onderbouwd, heldere bronnen en goed leesbaar, hulde! Ten tweede, misschien is onderzoeksjournalistiek iets voor je?

Comments are closed.