Ogólnopolskie Spotkanie Środowisk Kresowych – Aktualności Instytut Pamięci Narodowej

Od 25 do 27 lipca Lubaczów i Basznia Dolna staną się miejscem szczególnym dla wszystkich, którym bliskie są losy dawnych Kresów Wschodnich. W ramach Festiwalu Dziedzictwa Kresów odbędzie się Ogólnopolskie Spotkanie Środowisk Kresowych – cykl debat, wystaw i spotkań dedykowanych pamięci, kulturze i przyszłości dziedzictwa kresowego.

W wydarzeniu wezmą udział historycy, samorządowcy, działacze społeczni, przedstawociele IPN oraz potomkowie Kresowiaków. W programie m.in. panele dyskusyjne o wysiedleniach, represjach i odbudowie pamięci narodowej, promocje książek i albumów, wernisaże, koncerty i słuchowiska na żywo. Będzie to również okazja do zaprezentowania działań organizacji wspierających Polaków na Litwie, Ukrainie i w innych częściach dawnych ziem wschodnich.

Spotkanie, organizowane m.in. w Kresowej Osadzie i Miejskim Domu Kultury w Lubaczowie, to nie tylko forum wymiany myśli, ale także przestrzeń integrująca pokolenia i środowiska działające na rzecz pielęgnowania pamięci o Kresach. Wydarzenie zakończy Msza Święta Kresowa oraz koncerty i wystawy w przestrzeni miasta.

25 LIPCA (PIĄTEK) Kresowa Osada

9:30–10:00 | Rejestracja uczestników
10:00–10:30 | Otwarcie wydarzenia:
– Władysław Ortyl – Marszałek Województwa Podkarpackiego
– Wiesław Kapel – Wójt Gminy Lubaczów
10:30–11:00 | Wręczenie aktów nadania tytułu Zasłużony dla Gminy Lubaczów

„W cieniu granic: Wypędzenia Polaków z Kresów Wschodnich”
11:00–11:40
Represje radzieckie wobec ludności polskiej na Kresach w latach 1939-1946 (i później) – prof. Grzegorz Hryciuk, Uniwersytet Wrocławski
11:40–12:15
Wyrwane korzenie – wysiedlenia Polaków z terenu dawnych województw wschodnich II Rzeczypospolitej. Wystawa stała Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej rzeczypospolitej oraz działalność edukacyjna”
– dr Marcin Gapski, Zastępca Dyrektora Muzeum Narodowego w Lublinie ds. Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej w Lublinie, Mirella Rusek-Pora, Aleksandra Tomkiewicz
12:15–12:30 | Przerwa kawowa
12:30–13:15
„Zbrodnia Wołyńska. Stan badań i perspektywy badawcze. Zaangażowanie Rzeszowskiego Oddziału IPN w dokumentację ludobójstwa dokonanego przez OUN-UPA”
– Barbara Kościelny, dr Tomasz Bereza-  Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie
13:15–14:00 | Dyskusja: Społeczne zapominanie i „dojrzewanie do pamięci”
16:00–16:45
„Repatriacyjne mity i kłamstwa. O wypędzeniu Polaków z Kresów w latach 1945 – 1946”
– Tomasz Kuba Kozłowski, Dom Spotkań z Historią w Warszawie
16:45- 17:15
„Karpacka Troja” – wernisaż wystawy Muzeum Podkarpackiego w Krośnie

26 LIPCA (SOBOTA) Kresowa Osada

9:30–9:40 | Wprowadzenie do drugiego dnia spotkania:
– Mateusz Werner – Dyrektor Departamentu Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego
9:40–10:20 „Przywrócić imię”. Ekshumacje i identyfikacje ofiar represji na Kresach Wschodnich,
– Maciej Dancewicz, Wiceprezes Zarządu Fundacji Wolność i Demokracja
10:20- 11:00
Fotografie z Narodowego Archiwum Cyfrowego
– Promocja albumu wydanego przez Narodowe Archiwum Cyfrowe  z udziałem autorów: Moniki Mossakowskiej- Biało, Piotra Niedzieli i Mai Wróblewskiej

Dziedzictwo Kresów – Polacy na Litwie. Historia i wyzwania

11:00–11:40
Polacy na Litwie – skąd się wzięli, dokąd podążają
– Rajmund Klonowski (Wilno), dziennikarz „Kuriera Wileńskiego”, tłumacz, przewodnik, społecznik, reporter wojenny.
Współczesne wyzwania Polaków na Litwie
– Beata Pietkiewicz (Wilno), działaczka społeczna i samorządowa, posłanka na Sejm RL w latach 2020–2024
11:40–12:00 | Przerwa kawowa
12:00–12:40
Polacy z Małej Litwy – region kłajpedzki
– Renata Tankeliun-Dotiene (Szyłokarczma), Prezes Związku Polaków na Litwie w Szyłokarczmie
Dwujęzyczność i dwunarodowość – codzienność młodzieży polskiej na Litwie
– Artur Kołoszewski (Wilno), Komendant Związku Drużyn Harcerskich „Trop”
12:40–13:45
„Kierunek Wilno”. Wokół podkarpackiej odsłony akcji „Rodacy Bohaterom” na Litwie
(pokaz filmu) – Krystian Fila (Rzeszów), Prezes Stowarzyszenia Odra-Niemen Oddział Podkarpacki
13:45–14:00 | Podsumowanie
Basznia Dolna, dawna Plebania, ul. Mierzwy 1
15:30-16:30 | Otwarcie Izby poświęconej pamięci ks. kard. Mariana Jaworskiego

Lubaczów, Państwowa Szkoła Muzyczna, ul. Rynek 24
17:00 | „Fortepianowe pejzaże Kresów” – koncert Diany Łani

Lubaczów, Rynek Miejski
18:15 „Kukułka wileńska ”- słuchowisko na żywo w wykonaniu Muzeum Teatru Polskiego Radia

27 LIPCA (NIEDZIELA) Lubaczów

Miejski Dom Kultury im. A. Sas-Bandrowskiego, ul. M. Konopnickiej 2
10:00–11:30 Znowu siejemy w Polsce B czyli… z Wańkowiczem po Kresach – prezentacja i promocja niewydanej dotąd i nieznanej książki Melchiora Wańkowicza

Konkatedra pw. bł. Jakuba Strzemię
13:00 – Msza Święta Kresowa pod przewodnictwem Ks. Abpa Wacława Depo – Metropolity Częstochowskiego

Zespół Zamkowo-Parkowy przy Muzeum  Kresów
16:00 – „Żywoty twórcze Jarosława Furgały (1919–2020)” – wernisaż wystawy

17:00 – „Kolorowe Jarmarki” – wydarzenie plenerowe
„Folkowe refleksy”- spektakl w wykonaniu Krakowskiego Teatru „Scena Kalejdoskop”
happening uliczkami parku
„Kolorowy cyrk” – zabawa interakcyjna prowadzona przez wesołych klownów i szczudlarzy dsłaniających zaczarowany świat sztuki cyrkowej
„Rozśpiewane lwowskie wakacje ”- prezentacje artystyczne uczestników warsztatów
Warszawskie Combo Taneczne pod dyrekcją Janka Młynarskiego  – koncert potańcówkowy 

30 LIPCA (ŚRODA) Lubaczów

Miejski Dom Kultury w Lubaczowie, ul. Marii Konopnickiej 2
11:00 „7. Eskadra Myśliwska”- prelekcja dr. Jacka Magdonia z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie oraz projekcja filmu „Trzy śmierci Meriana Coopera“. Spotkanie z Instytutem Pamięci Narodowej dla Strzelców i Harcerzy, nauczycieli i bibliotekarzy

Partnerzy: Instytut Pamięci Narodowej, Muzeum Kresów, Muzeum Ziem Wschodnich Lublin, Konkatedra, Szkoła Muzyczna Lubaczów, Narodowe Archiwum Cyfrowe: NAC, Stowarzyszenie Odra – Niemen Rzeszów, Fundacja Wolność i Demokracja.