Ook al lijkt een deal tussen Israël en Hamas dichterbij te komen, blijven deze soldaten huiverig. Wat begon met zo’n 150 reservisten die in een brief opriepen tot een wapenstilstand is uitgegroeid tot de groep ‘Soldiers for the Hostages’. Inmiddels zijn zij een zichtbaar teken van verzet in de Israëlische samenleving. We spreken 3 oud-militairen over hun beweegredenen om zich juist nu af te keren van het Israëlische leger (IDF).

‘Deel van mijn identiteit’

Ron Feiner (26) woont in Haifa, een havenstad in het noorden van Israël. Op het balkon van zijn appartement vertelt hij over wat hij ‘de moeilijkste beslissing van zijn leven’ noemt. “Het leger is een deel van mijn identiteit. Ik heb bijna 5 jaar gediend en er mijn beste vrienden daar leren kennen.” Het duurde bijna een jaar voordat hij de knoop doorhakte.

Het keerpunt was afgelopen maart, toen de Israëlische regering een staakt-het-vuren met Hamas verbrak. Ron zag hoe afspraken werden genegeerd, hoe burgers in Gaza omkwamen en hoe ook bevriende soldaten sneuvelden. Het bracht hem tot de conclusie: “Als het van onze regering afhangt, zal deze oorlog eeuwig doorgaan.”

Op andere manier ‘vechten’

Voor Ron was het IDF de rug toekeren een pijnlijke, maar onvermijdelijke keuze: “Ik zag het als de krachtigste stap die ik kon zetten om deze oorlog te stoppen.” Dat was niet zonder gevolgen: omdat hij dienst weigerde kreeg hij van de militaire rechtbank een celstraf van 20 dagen opgelegd. Uiteindelijk heeft Ron één dag vastgezeten.

Sindsdien sluit de opgestapte soldaat zich aan bij demonstraties in Israël en spreekt hij zich openlijk uit tegen de oorlog in Gaza. “Ik heb mijn geweer ingewisseld voor een megafoon”, legt hij uit. “Dit is mijn manier om te blijven vechten. Niet tegen mensen, maar tegen een oorlog die nooit vrede zal brengen.”

Gediend in Gaza

In een druk café in Tel Aviv vertelt Yotam Vilk (29) hoe hij veranderde in een uitgesproken criticus van de oorlog. Zelf diende Yotam honderden dagen in Gaza als plaatsvervangend commandant in de pantserbrigade. Hij was in die rol verantwoordelijk voor tientallen soldaten. Terwijl de strijd bleef doorgaan, groeide zijn twijfel.

“De plannen van onze regering overtreden niet alleen internationaal recht, maar ook alle normen van menselijkheid.” Hij vindt het dan ook onbegrijpelijk dat de Israëlische regering onderhandelt met het Witte Huis in Amerika, maar niet aan tafel zit met de Palestijnen.

‘Ik kon niet langer zwijgen’

Toen Yotam die kritiek ook binnen het leger uitte, was dat het einde van zijn militaire loopbaan. “Op het moment dat ik mijn mond opendeed werd ik uit mijn functie ontheven. Mijn commandant zei dat ik mijn positie gebruikte om invloed uit te oefenen op het beleid. Maar hij vergat dat ik ook een Israëlische burger met rechten ben.”

Dat hij als plaatsvervangend commandant openlijk vraagtekens plaatste bij de oorlog, ziet hij niet als verraad maar juist als daad van verantwoordelijkheid. “Ik heb honderden dagen gevochten. Maar ik kon niet langer zwijgen.”

Uit plichtsgevoel

Terug naar Haifa, waar we ook met Neta Caspin (33) spreken. Zij diende 80 dagen net buiten de grens met de Gazastrook. Haar motivatie om te dienen in het leger kwam voort uit plichtsgevoel, legt ze uit.

Maar al snel zag Neta de keerzijde van de strijd: “De bombardementen en evacuaties troffen vooral onschuldige mensen.” En dus besloot ze om de IDF de rug te keren. “Ik weigerde omdat mijn regering niet tot een akkoord kwam. Ze lieten de gijzelaars zitten en kozen ervoor de oorlog voort te zetten.”

‘Geloven dat vrede mogelijk is’

“Mijn dienstweigering is mijn manier om te zeggen dat dit zo niet langer kan”, gaat ze verder. Voor haar draait alles namelijk om wederkerigheid: “Zolang er geen veiligheid is voor Palestijnen, zal er ook geen veiligheid zijn voor Israëli’s.”

Ook Neta ziet de weigering om mee te vechten in Gaza niet als een teken van zwakte, maar juist als poging om hoop levend te houden. “Ik wil geloven dat vrede mogelijk is, ook al lijkt het soms ver weg.”

Klein, maar krachtig signaal

De verhalen van Ron, Yotam en Neta laten zien dat dienstweigering niet alleen een persoonlijke keuze is, maar ook een maatschappelijk signaal. De drie oud-militairen trokken allen dezelfde conclusie: de grens is bereikt.

Terwijl het leger voor velen in Israël symbool staat voor veiligheid en saamhorigheid, tonen hun beslissingen aan dat ook binnen de IDF de verdeeldheid groeit. De stemmen van de voormalige soldaten zijn misschien nog klein in aantal, maar zijn op die manier wel krachtig.