Volgens universitair docent en expert op het terrein van het Israëlisch-Palestijnse conflict, Peter Malcontent van de Universiteit Utrecht, kwam de reactie van Hamas veel sneller dan gedacht. “En daarna kwam heel snel de reactie van Trump. Het ging heel snel achter elkaar.”

Bewuste actie van Trump

“Het lijkt bijna alsof het kamp van Trump dat bewust deed”, denkt hij. “Zodat Israël geen stok in de wielen kon steken.”

Dat blijkt volgens hem ook uit de reactie vanuit de regering van Israël; die was een stuk minder enthousiast dan die van de Amerikaanse president. “Die vinden eigenlijk dat dit een afwijzing is, en Trump vindt van niet.”

Onduidelijke afspraken

Dat de reactie van Hamas niet meteen een akkoord is, was volgens Malcontent wel te verwachten. “Als Hamas automatisch akkoord was gegaan, dan hadden ze zichzelf eigenlijk ook een beetje belachelijk gemaakt”, vertelt hij. “Want Israël kon voor de streep nog dingen aanpassen, dus waarom zou Hamas dat niet mogen?”

Ook was het plan volgens de expert op een paar punten nog te onduidelijk, zoals de zelfbeschikking van de Palestijnen en de ontwapening van Hamas. “Wat voor deadline zit daaraan vast? Hamas wil wel ontwapenen, maar pas als het leger van Israël weg is.” Malcontent denkt dat deze plooien eerst gladgestreken moeten worden.

Bufferzone rondom Gaza

Ook wat Israël precies moet gaan doen bij deze vredesdeal is volgens Malcontent minder duidelijk dan lijkt. “Netanyahu is akkoord gegaan met een gefaseerde terugtrekking uit Gaza, maar daar zit ook geen deadline aan vast”, legt hij uit. “Zeker niet als het gaat om de laatste terugtrekking.”

“Dus dan zou Israël nog altijd een soort van bufferzone kunnen hebben rondom Gaza zolang ze vinden dat de Palestijnen een dreiging vormen.” Daarbij vraagt de expert zich af hoelang zo’n bufferzone zou kunnen duren.

‘Netanyahu moet nu plan verkopen’

Het is ook nog maar de vraag hoe Netanyahu’s politieke bondgenoten reageren op het hele plan, weet Malcontent. “Hij moet nu het plan verkopen aan zijn ultranationalistische coalitiepartners, en die hadden een heel ander plan voor ogen.” Die willen bijvoorbeeld altijd Israëlische militairen in Gaza, met dit plan gaat dat niet door.

“Misschien moet hij nu toch het aanbod van de oppositie aannemen.” De oppositiepartijen in het Israëlische parlement zeiden vaker dat ze een ‘vangnet’ kunnen zijn als Netanyahu er niet uitkomt met zijn coalitiegenoten. “Maar dan valt het kabinet en komen er versnelde verkiezingen, het is de vraag wat dat Netanyahu zou opleveren.”

‘Nu is het genoeg’

Of dit plan zelfs na nieuwe onderhandelingen zal slagen weet Malcontent niet zeker. “We zien elke dag nieuwe verrassingen, dus mijn zekerheden bestaan niet meer”, vertelt hij. “Maar de context is nu gewoon heel anders dan bij vorige pogingen voor vrede of een staakt-het-vuren.”

Want Netanyahu is volgens hem door het Witte Huis gedwongen om rond de tafel te gaan. “En er is toen gezegd: nu is het afgelopen.” Want zelfs in de Verenigde Staten, Israëls grootste bondgenoot, hebben mensen ook steeds meer moeite met de oorlog, zegt Malcontent.

Niemand kan meer terug

“Het is duidelijk dat de Amerikanen hun gewicht ertegenaan gegooid hebben”, gaat hij verder. “Dat hebben ze samen gedaan met de Arabische landen die ook het plan steunen. Dat heeft ervoor gezorgd dat bijna niemand meer terug kan.”

Ook wil Israël betere banden met de Arabische buurlanden en heeft Hamas weinig andere opties volgens Malcontent. “Het is voor alle partijen een stuk minder vrijblijvend geworden. Iedereen heeft het omarmd.” Je moet volgens de expert niet al te negatief naar het plan kijken. “Want het is het meest haalbare kans op vrede.”