NOS

NOS Nieuws•vandaag, 06:37

  • Nasrah Habiballah

    correspondent Israël en de Palestijnse Gebieden

  • Nasrah Habiballah

    correspondent Israël en de Palestijnse Gebieden

Twee jaar na de terreuraanval van Hamas op 7 oktober 2023 zijn er nog steeds veel vragen in Israël over hoe het kon gebeuren. Waarom kwam het leger pas zo laat in actie? En waarom werden eerdere signalen dat er een aanval ophanden zou zijn genegeerd door de legerleiding? Antwoorden blijven uit, want na twee jaar blijft de Israëlische regering een onderzoek door een staatscommissie weigeren. Tot woede van veel Israëliërs.

Volgens premier Netanyahu en zijn coalitiegenoten is het te vroeg voor een onderzoek omdat de oorlog nog gaande is. Ook zou de premier eerst wetswijzigingen willen doorvoeren zodat hij meer invloed heeft op wie er in die commissie terechtkomt. Maar dat gaat er bij veel nabestaanden van mensen die op 7 oktober werden gedood niet in. Zij willen antwoorden.

Spotters

Eyal Eshel verloor zijn 19-jarige dochter Roni Eshel. Zij deed op 7 oktober 2023 haar dienstplicht als spotter bij het leger. Ze werkte op de observatiepost op de legerbasis Nahal Oz aan de grens met Gaza. De observatiepost is tijdens de aanval afgebrand, maar nabestaanden kregen van het leger toegang om er kaarsjes en foto’s neer te zetten. Eshel laat zien waar zijn dochter op 7 oktober zat.

Via vele camera’s hielden zij en de andere spotters elke beweging bij het grenshek in de gaten. Ze waren dus ook de eersten die twee jaar geleden de aanval zagen gebeuren. De opname waarin Roni om versterking vraagt is door het leger vrijgegeven. “Vier mensen rennen richting het hek, bevestig ontvangst. Ik zie twee gewapende mensen richting het hek rennen, bevestig ontvangst”, is in de opname te horen. Maar de versterking kwam niet.

Pas uren later kwam het leger in actie. Voor de spotters kwam de hulp te laat. Roni en andere spotters werden gedood en de observatiepost brandde af. Eyal Eshel snapt nog steeds niet hoe het kan dat er geen hulp kwam: “Van het hele grote, sterke Israëlische leger, kwam niemand hiernaartoe”, zegt hij terwijl hij in de afgebrande observatiepost staat.

Wat het volgens hem nog pijnlijker maakt is dat de spotters al lang van tevoren gedeeld zouden hebben dat ze signalen zagen van een ophanden zijnde aanval. Maar ze werden niet serieus genomen. “Roni en andere spotters hadden al tegen hun ouders gezegd dat er een aanval zou komen. Dat ze signalen zagen. En die hebben ze ook gedeeld met de legerleiding. Met de commandanten, de officieren, maar niemand uit het leger luisterde naar ze.”

Actiegroep

Eshel wil weten hoe dit kon gebeuren en begrijpt niet dat er nog steeds geen staatscommissie is om hier onderzoek naar te doen. “Waar wachten ze op? Sommige mensen die toen in het leger zaten zijn al uit dienst. Sommigen zijn al niet eens meer in Israël. Mensen vergeten ook dingen na verloop van tijd. Ze hadden allang een onderzoek moeten starten.”

En dus is hij samen met anderen een actiegroep gestart. Deze zogenoemde Oktober Raad bestaat uit familieleden van omgekomen soldaten, gijzelaars en ander slachtoffers van 7 oktober. Ze beschuldigen premier Netanyahu ervan oprichting van een commissie te belemmeren en zetten druk op de regering om alsnog een officieel onderzoek te starten.

Ook willen ze voorkomen dat degenen die onderzocht worden zelf de onderzoekers van de commissie benoemen. “Ze moeten boeten voor wat ze hebben gedaan. En voor wat ze hadden moeten doen, maar hebben nagelaten. Dus wij zullen blijven vechten voor een staatscommissie.”