We gebruiken allemaal minder gas, dus dan zou je denken: de energierekening gaat ook omlaag. Maar niets is minder waar. En nu er dit jaar ook geen energietoeslag meer is, kunnen veel mensen in de problemen komen. Maar volgens Lemsom is dit probleem niet zomaar op te lossen.
We betalen dus veel meer dan de buurlanden, maar hoe kan dat?
Dit komt volgens Lemsom met name doordat Nederland al voordat het conflict tussen Rusland en Oekraïne weer oplaaide besloot om de belasting op gas te verhogen. “De politiek wilde gas ontmoedigen en een prijsprikkel inbouwen om over te stappen op elektriciteit en om huizen veel beter te isoleren.”
“Dat ging langzamer dan verwacht en in de tussentijd is gas natuurlijk ook nog eens duurder geworden door het conflict met Rusland”, legt de politiek commentator uit. “Veel partijen zien nu wel dat die prijsprikkel niet zo goed werkt als gehoopt, maar het helemaal terugdraaien is natuurlijk niet zomaar een optie.”
Waarom lukt het de politiek maar niet om hier iets aan te doen?
Alle partijen zien het probleem wel, maar er zijn een paar dingen die meespelen. Als je een belasting zou willen verlagen, dan moet je óf een andere belasting verhogen óf ergens op bezuinigen, legt Lemsom uit.
“Dus heel makkelijk is dat niet. En als je een belasting verlaagt, dan maak je het goedkoper voor iedereen, terwijl sommige partijen energiekosten alleen zouden willen verlagen voor de groep die het nu echt niet kan betalen. Bijvoorbeeld door middel van zo’n noodfonds voor alleen lage inkomens.”
Waarom stopt het noodfonds nu juist?
“We hadden het eigenlijk tot het begin van dit jaar en nu stopt het. De energieleveranciers betaalden mee aan dat fonds en dat moet ook, want anders vindt de Autoriteit Consument en Markt het officieel staatssteun”, vertelt Lemsom. “Die energieleveranciers willen nu hun steentje daar niet meer aan bijdragen.”
Dit betekent dat de overheid dat fonds dus ook niet meer mag hebben. Lemsom: “Nu heeft het demissionaire kabinet wel bedacht dat ze hopen dat er volgend jaar weer wel zo’n fonds komt en het is dan is de bedoeling dat het wordt betaald uit Europese gelden. Dan mag het dus weer wel. In de Kamer is nu wel een motie aangenomen waarin staat dat de minister er alles aan moet doen om het noodfonds weer terug te krijgen. Maar of dat gaat lukken, is nog maar zeer de vraag.”
Wat zeggen politieke partijen over verlaging van de energiebelasting in hun programma?
“De meeste partijen vinden het belangrijk om mensen te helpen met het isoleren van hun huis”, vertelt Lemsom. “Want dat tikt op de lange termijn natuurlijk het meeste aan. Afgezien van de PVV en JA21 zegt iedereen dat. Ook zijn er veel partijen die wel iets aan de energiebelasting willen doen. “Variërend van D66 die alleen de belasting op elektriciteit wil verlagen om verduurzaming aan te moedigen, tot rechtse partijen die ook gas weer goedkoper willen maken.”
Lemsom: “Volgende week komen de doorrekeningen van het Centraal Planbureau. Dan rekenen ze eigenlijk alle maatregelen die in de verkiezingsprogramma’s staan door en wordt het duidelijk welke partijen nou de belasting op gas omlaag willen. En dan zie je ook wat dat uiteindelijk betekent voor de portemonnee. Het zal hier dus ongetwijfeld de komende tijd nog over gaan.”