AFPLászló Krasznahorkai
NOS Nieuws•vandaag, 13:02
De Nobelprijs voor de Literatuur gaat naar de Hongaarse auteur László Krasznahorkai (71). Dat heeft het Nobelcomité in de Zweedse hoofdstad Stockholm bekendgemaakt.
Het comité prijst Krasznahorkai “voor zijn meeslepende en visionaire oeuvre dat, te midden van apocalyptische terreur, de kracht van kunst opnieuw bevestigt.”
Krasznahorkai werd in 1954 geboren in het kleine stadje Gyula in het zuidoosten van Hongarije, vlak bij de Roemeense grens. Dit gebied vormde het decor van zijn eerste roman Satanstango in 1985. Het comité noemt dat een literaire sensatie in Hongarije.
“De roman beschrijft op zeer suggestieve wijze een groep straatarme bewoners van een verlaten collectieve boerderij op het Hongaarse platteland vlak voor de val van het communisme. Iedereen in de roman wacht op een wonder, een hoop die vanaf het begin wordt doorprikt door het Kafka-motto in de inleiding van het boek: ‘In dat geval zal ik het missen door erop te wachten.'”
China en Japan
Krasznahorkai wordt omschreven als “een groot schrijver in de Midden-Europese traditie die zich uitstrekt van Kafka tot Thomas Bernhard, en wordt gekenmerkt door absurdisme en groteske overdaad”, zegt het comité. “Maar hij kijkt ook naar het Oosten en hanteert een meer contemplatieve, fijn afgestemde toon”, zegt het comité. “Het resultaat is een reeks werken die zijn geïnspireerd door de diepe indrukken die zijn reizen naar China en Japan op hem hebben gemaakt.”
Krasznahorkai schreef onder meer In het noorden bij een berg, in het zuiden bij een meer, in het westen via paden, in het oosten bij een beek in 2003, een roman die gaat over de zoektocht naar een geheime tuin ten zuidoosten van Kyoto. Het comité noemt het “een mysterieus verhaal met krachtige lyrische passages”.
Daarna volgde onder meer in 2008 een verzameling van zeventien verhalen die zich richten op kunstenaars uit verschillende tijden en plekken. “Samen met zijn vijf epische romans vormt het Krasznahorkais belangrijkste werk”, vindt het comité. “Bijzonder onvergetelijk is de openingsscène, waarin een sneeuwwitte reiger roerloos in het midden van de rivier Kamo in Kyoto staat te wachten op zijn prooi. Onzichtbaar voor de massa’s voorbijgangers wordt de vogel een ongrijpbaar beeld van de bijzondere situatie van de kunstenaar.”
Het comité heeft de auteur op de hoogte gebracht via de telefoon. Hij is op dit moment in Frankfurt.
Morgen Nobelprijs voor de Vrede
Het comité kent de prijs ieder jaar toe aan de auteur die, volgens de regels van initiatiefnemer Alfred Nobel, “het opmerkelijkste werk met een idealistische trend heeft geschreven”. Krasznahorkai is de tweede Hongaarse laureaat, na Imre Kertész in 2002.
Vorig jaar ging de Nobelprijs voor de Literatuur naar de Zuid-Koreaanse auteur Han Kang. Zij brak internationaal door met De vegetariër.
Eerder deze week werden de winnaars van de Nobelprijzen voor Geneeskunde, Natuurkunde en Scheikunde bekendgemaakt. Morgen volgt de aankondiging van de Nobelprijs voor de Vrede. Volgende week wordt de Nobelprijs voor Economie toegekend.
De prijzen worden uitgereikt op 10 december, de sterfdag van naamgever Alfred Nobel. Elke winnaar krijgt omgerekend ongeveer een miljoen euro. Als er meerdere winnaars zijn, wordt het geld verdeeld. Daarnaast krijgen de winnaars ook een medaille en een diploma.