WILLEMSTAD – De biodiversiteit op de koraalriffen van Curaçao blijkt niet alleen te schuilen in vissen en koralen zelf, maar ook in piepkleine dieren die ín of op het koraal leven. Een nieuw wetenschappelijk onderzoek, uitgevoerd door biologen Roeland van der Schoot en Bert Hoeksema van Naturalis en de Rijksuniversiteit Groningen, toont aan dat juist deze onopvallende ongewervelden – zoals kleine slakjes, krabbetjes en borende mosselen – veel zeggen over de gezondheid van het rif.
Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Ecological Indicators, is volledig uitgevoerd aan de zuidkust van Curaçao, waar de onderzoekers 23 duiklocaties onderzochten. In totaal werden meer dan 2000 interacties tussen zes groepen koraalbewonende dieren en hun gastheer-koralen vastgelegd. Uit duizenden onderwaterfoto’s bleek dat sommige soorten nauwelijks schade aanrichten, terwijl andere aanzienlijke verwondingen veroorzaken aan het levende weefsel van hun gastkoraal.
Kaart van Curaçao met de veldlocaties die zijn gebruikt voor het verzamelen van gegevens in maart 2023.
Schade
“De omvang van de schade vertelt ons veel over de toestand van het rif”, zegt hoofdauteur Van der Schoot in de publicatie. Vooral de zogenoemde ‘Christmas tree worms’ (Spirobranchus) en ‘wormsnails’ (Petaloconchus) bleken de meeste schade te veroorzaken aan het koraalweefsel.
Die schade wordt nog groter in gebieden met veel voedingsstoffen in het water – een aanwijzing dat lokale vervuiling en eutrofiëring het evenwicht op het rif kunnen verstoren.
De onderzoekers benadrukken dat deze koraalbewonende ongewervelden niet per se schadelijk zijn, maar dat hun aantallen en de ernst van de verwondingen een betrouwbare graadmeter vormen voor de ecologische druk waaronder het rif staat.
“Wanneer bepaalde soorten in grote dichtheden voorkomen, kan dat wijzen op stressfactoren zoals vervuiling of overmatige algengroei,” aldus het onderzoek.
Carmabi
Het team werkte voor het veldonderzoek samen met het CARMABI-instituut in Willemstad. De resultaten helpen beter te begrijpen hoe rifecosystemen reageren op veranderende omstandigheden en kunnen volgens de onderzoekers gebruikt worden om herstelprojecten gerichter te monitoren.
De studie past in een bredere wetenschappelijke trend waarbij niet alleen koraalbedekking, maar ook de interactie tussen koraal en zijn microscopische bewoners wordt meegenomen als indicator van rifgezondheid.
Voor Curaçao – waar koraalriffen onder druk staan door kustontwikkeling en watervervuiling – biedt het onderzoek nieuwe handvatten om vroegtijdige waarschuwingssignalen van achteruitgang te herkennen.