Moeder: „Onze dochter van 19 kampt met angst- en paniekaanvallen. Ze wordt daarvoor behandeld, maar belt toch regelmatig als het weer mis is. Ze is vaak heel somber omdat ze die aanvallen heeft. Het is nu ongeveer een jaar aan de gang. Het hangt denk ik samen met de grote veranderingen in haar leven (studeren in een andere stad).”
„Toch past haar opleiding haar wel. Ik kalmeer haar met: ‘Kijk naar de horizon, adem rustig’, en probeer zoveel mogelijk te luisteren en zo min mogelijk raad te geven. Ze moet al zoveel, ook van zichzelf. Maar niet steeds zeggen: ‘Zou je niet eens …’ is best lastig. Het lijkt vooral getriggerd te worden door lessituaties en de angst dat ze iets niet kan, dat ze niets toevoegt en dat alle anderen beter zijn. Hoe help ik haar het beste?”
De rubriek Opgevoed is anoniem, omdat moeilijkheden in de opvoeding gevoelig liggen. Wilt u een dilemma in de opvoeding voorleggen? Stuur uw vraag of reacties naar opgevoed@nrc.nl
Rustig ondersteunen
Anke Klein: „U staat hier als ouder niet alleen in. Veel studenten hebben last van paniek en somberheid. Bij grote levensveranderingen, zoals studeren en uit huis gaan, wordt een gevoeligheid daarvoor extra getriggerd. Zo’n life event is spannend voor een jongere.”
„Als een kind in paniek belt, is het fijn als de ouder de tijd neemt, en rustig luistert. Als wat ze zegt en voelt niet wordt gebagatelliseerd, of meteen gefixt hoeft te worden. U doet dat al heel mooi.”
„U kunt nog overwegen op een rustig moment met uw dochter te overleggen hoe u haar het best kunt ondersteunen. Probeer er vragenderwijs achter te komen wat ze daar zelf in nodig heeft.”
„We weten uit onderzoek dat het bij somberheid en angst helpt om leuke dingen te doen samen. U kunt voorstellen om samen te winkelen, ergens thee te drinken, of iets anders dat jullie graag samen doen.”
„Is er iemand die u hierin kan begeleiden? Dit vraagt namelijk best iets van ouders. U zou bijvoorbeeld met uw huisarts kunnen overleggen.”
Co-reguleren
Tischa Neve: „Goed dat uw dochter professionele hulp heeft. Voor jongeren die angstig zijn afgesteld, is dit een pittige tijd. De maatschappij vraagt veel van ze. Ook bestaat er een vermoeden dat de coronatijd een deel van deze leeftijdsgroep wat wiebeliger heeft gemaakt.”
„Wat mooi dat ze u belt op zo’n moment, dat betekent dat ze zich bij u veilig voelt. Praat rustig, adem rustig, gebruik verbindend taalgebruik: ‘Ik ben er lieverd.’ Door die co-regulatie komt uw dochter tot rust. Overtuigen dat ze nergens bang voor hoeft te zijn, of wijzen op prestaties heeft op dat moment geen zin. Ze registreert dergelijke boodschappen niet. Haar brein staat in de alarmstand.”
„Check in bij uzelf als ze belt: hoe zit ik er zelf bij? Ben ik in staat kalmte over te brengen, of ben ik zelf volledig overprikkeld?”
„U kunt zodra ze rustiger is in het gesprek de dingen noemen die haar eerder hielpen. Bijvoorbeeld: ‘Vorige keer hielp het je om lekker te gaan wandelen.’ Spreek af dat ze even appt als ze zich weer beter voelt, al is het een emoticon.”
„Op een rustiger moment kunt u met haar praten over haar overtuigingen. U kunt dan ook zeggen dat u het zo naar vindt dat ze het moeilijk heeft, dat u het graag zou willen wegnemen. U kunt uw dochter vragen: ik wil er graag zijn voor jou, wat heb je nodig op zo’n moment? En heb je daarover nog iets meegekregen uit de therapie?”
Anke Klein is directeur van het kenniscentrum voor angst en stress bij de jeugd aan de Universiteit Leiden. Tischa Neve is kinderpsycholoog. Van haar hand verscheen net Word de ouder die je graag wilt zijn.
Wilt u een dilemma in de opvoeding voorleggen? Stuur uw vraag of reacties naar opgevoed@nrc.nl
Reageren op dit artikel kan alleen met een abonnement.
Heeft u al een abonnement, log dan hieronder in.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.