Van de negentien Russische drones die 2 weken geleden het NAVO-luchtruim binnenvlogen in Polen zijn er maar 4 neergehaald. Een niet al te hoge score. Dat roept de vraag op of onze luchtverdediging wel klaar is voor zwermen drones.

Verschrikkelijk weinig

Nee, zegt Patrick Bolder, oud luitenant-kolonel van de luchtmacht. “Volgens rapporten van de NAVO zou nog geen 6 procent van het NAVO-grondgebied goed beschermd worden door luchtafweer. En dat is natuurlijk verschrikkelijk weinig.”

Volgens Bolder weten we dat al jaren. “In het najaar van 2020 zagen we voor het eerst drones die geïntegreerd werden met de reguliere krijgsmacht. Het was de oorlog tussen Azerbeidzjan en Armenië om Nagorno-Karabach. En daarna zagen we het gebruik van drones alleen maar toenemen en toenemen. Eerst aan Oekraïense kant, maar later ook zeker Russische kant.”

Gelaagde luchtverdediging

De oud luitenant-kolonel had verwacht dat de NAVO zou reageren op de drone-dreiging maar dat is niet gebeurt. Hij hoopt dat dat na de incidenten in Polen en Scandinavië wel gebeurd. “Ik denk wel dat die urgentie er nu is.” Alleen gaat het volgens hem wel even duren voordat alles is georganiseerd en de luchtverdediging goed ingericht is.

Het gaat er volgens Bolder om dat er een goede, gelaagde luchtverdediging komt. Dat houdt in: verschillende systemen voor verschillende soorten aanvallen. Raketten tegen kruisraketten en jachtvliegtuigen, kanonnen tegen wapens en grote drones en kleiner geschut tegen laag vliegende drones.

‘Niet vandaag of morgen opgelost’

In de Koude Oorlog had Nederland de verdediging goed op orde. Maar in de jaren daarna is het leger ingekrompen en anders vormgegeven. “We hadden een leger dat op missie ging in Afghanistan, de Taliban had geen luchtmacht, dus daar hadden we geen luchtafweer nodig”, legt Bolder uit.

Nu moet dat allemaal weer opgebouwd worden, en dat duurt nog jaren. “Defensie-industrieën zijn in Europa heel erg klein geworden. Dat moet worden opgebouwd, daar zijn investeringen voor nodig.” Het gaat volgens hem wel langzaam de goede kant op. “Europese defensie industrieën zitten weer in een voorwaartse beweging, maar het is niet vandaag of morgen opgelost.”

Poetin afschrikken

Maar krijgen we dit wel op tijd op orde? In Oekraïne vallen de Russen met 800 drones per nacht aan. De Oekraïners schieten er daarvan 700 uit de lucht. Daarbij is de NAVO-oogst van vier neergehaalde drones op negentien erg laag.

Het antwoord op die vraag ligt bij de Russische president Vladimir Poetin, zegt Bolder. “Het is belangrijk dat wij als NAVO en als Europese landen laten zien dat we vastberaden zijn en we ingrepen in onze veiligheid niet tolereren. Dat kan Poetin afschrikken”, legt hij uit. “En zolang hij de oorlog in Oekraïne voert, heeft hij niet zoveel aandacht voor ons om daar ook heel grootschalig ons te gaan aanvallen.”