ANPBBB-leider Caroline van der Plas

Binnen het kabinet worden “stevige gespreken” gevoerd over de stikstofplannen van BBB-minister Femke Wiersma. Dat zegt BBB-leider Caroline van der Plas in Nieuwsuur. Volgens bronnen binnen het kabinet heeft de BBB een kleine bom onder het al dubbel-demissionaire kabinet gelegd met een tweet van vorige week, maar Van der Plas benadrukt dat ze niet uit het kabinet zal stappen.

De BBB zette vorige week de verhoudingen in het kabinet op scherp met een tweet over het versoepelen van de stikstofregels. Van der Plas geeft toe dat de tweet anders kan zijn overgekomen dan bedoeld, maar zegt dat de verhoudingen in het kabinet “op zich prima” zijn.

Nieuwsuur hoort vandaag van bronnen rondom coalitiepartner VVD juist dat de de BBB “op ramkoers” is. De BBB zou de stikstofversoepeling koste wat kost willen doordrukken voor de verkiezingen, ook al is er geen overeenstemming met de VVD.

Waar gaat het over?

De versoepeling die de BBB voor ogen heeft gaat over de zogenoemde rekenkundige ondergrens van stikstofneerslag. Die zou wat de BBB betreft naar 1 mol (14 gram) stikstof per hectare moeten. Dat is 200 keer hoger dan de huidige ondergrens van 0,0005 mol.

Door die ondergrens te verhogen zouden bedrijven die maar een kleine hoeveelheid extra stikstof op de natuur laten neerkomen geen vergunning nodig hebben voor nieuwe activiteiten, zoals bedrijfsuitbreiding. “Daarmee komt de woningbouw los, kunnen er wegen worden aangelegd én zijn de PAS-melders geholpen”, schreef de partij vorige week donderdag op Twitter.

Maar volgens de BBB trappen VVD-ministers op de rem. De tweet wordt afgesloten met de zin: “Wij dulden geen tegenwerking meer.”

“Wij stappen niet uit het kabinet”, zegt Van der Plas desgevraagd in Nieuwsuur. Of de BBB vrijdag tijdens de ministerraad een ultimatum zal stellen aan de VVD over deze kwestie, wil de partijleider niet zeggen. Wel zegt ze dat er binnen het kabinet “stevig wordt gesproken” over dit onderwerp. “Maar we gaan ervan uit dat die ondergrens op heel korte termijn kan worden ingevoerd.”

Ze voegt toe dat de rekenkundige ondergrens “juridisch houdbaar” moet zijn, maar juist vanuit juridische hoek is veel kritiek op het plan. Juristen, de landsadvocaat, maar ook de Raad van State, provincies en gemeenten waarschuwen dat bedrijven die een vergunning krijgen op basis van dit plan alsnog in de problemen kunnen komen als niet tegelijkertijd iets wordt gedaan aan de stikstofuitstoot.

Politieke tegenstanders verwijten de BBB de maatregel nog snel voor de verkiezingen te willen doorvoeren. Van der Plas zegt hierop dat ze de versoepeling het liefst gisteren of vorig jaar al had ingevoerd. “Wat wij willen is dat Nederland van het slot gaat.”

Rechtsere koers

Van der Plas ging bij Nieuwsuur ook in op de vermeende rechtsere koers die de partij is gaan varen sinds de vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2023. De partij profileert zich veel meer dan toen op het onderwerp migratie. In tegenstelling tot 2023 staan in het huidige verkiezingsprogramma termen als “oplossingen voor massa-immigratie”, “stop op nieuwe islamitische scholen” en een “verbod op versterkte gebedsoproepen”.

Deze verschuiving is ook terug te zien in het stemgedrag van de BBB bij moties. Waar de partij in 2021 nog bij 60 procent van de moties hetzelfde stemde als GroenLinks-PvdA en 40 procent hetzelfde als de PVV, was dat dit jaar respectievelijk 25 en 80 procent.

‘Asiel groot thema’

In eerdere media-optredens ontkende Van der Plas deze verschuiving nog. “Ik zie dat helemaal niet zo”, zei ze vorige week tegen het AD. Nu kijkt ze daar anders tegenaan. Over de stemmingen zegt ze: “In die eerste periode zat ik in de oppositie, dan is het makkelijker om mee te stemmen met sommige moties. Het afgelopen jaar zat ik in de coalitie waar ook de PVV in zat en waarin asiel een groot thema was.”

De rechtsere koers in het nieuwe verkiezingsprogramma wijt ze aan het hoofdlijnenakkoord waarin asiel en migratie een groot thema was. “En het vorige kabinet is erop gevallen, dus toen was het ook al een groot issue.”

Ook op het thema landbouw lijkt het partijprogramma van de BBB veel op dat van de PVV. Waarom kiezers toch op de BBB moeten stemmen en niet op de PVV, volgens Van der Plas? “Mensen zeggen vaak: Wilders zegt wat wij denken. Dan is ons antwoord: wil je iemand die zegt wat-ie denkt, of iemand die wat uitvoert?”

Kijk hier het hele gesprek met Caroline van der Plas:

Het verkiezingsgesprek met Caroline van der Plas (BBB)