Ik ben dol op actiefilms met een redelijk verhaal en non-stop, vaak over-the-top actie – het liefst van het niveau Face/Off en Con Air. Vaak komen deze films uit de jaren 90. En als je deze nu kijkt, blijven ze voor mij bijzonder vermakelijk. Ik baal ervan dit soort actiefilms tegenwoordig zelden verschijnen.

Het was waarschijnlijk de actiefilm als Die Hard (1988) met Bruce Willis die de toon zette voor allerlei actiefilms met originele concepten in de jaren 90. Sommige van deze films waren deels gebaseerd op buitenlandse films, en vaak ook peperduur. Naast Face/Off en Con Air waren er ook films als The Rock, Under Siege, Speed, True Lies, Enemy of the State, The Last Boy Scout en Broken Arrow.

Waar zijn ze nu?
Actiefilms van dit niveau zijn er eigenlijk nog maar zelden. Actiehelden als Sylvester Stallone, Arnold Schwarzenegger, Bruce Willis en Nicolas Cage zijn niet meer of slechts zelden te zien in grote Hollywood-actiefilms. Daarbij komt dat superheldenfilms en films met computergeanimeerde monsters tegenwoordig de zalen moeten vullen. Zeg maar, de “Robert Downey Jr.-film”. Het ontbreekt daardoor al jaren aan originaliteit, doordat Hollywood vasthoudt aan de bestaande formules die de enorme budgetten moeten terugverdienen, via de bioscoop- en steeds belangrijkere streamingrelease.

Soms verschijnt er nog een goede thriller en eigenlijk alleen de recent afgeronde Mission: Impossible-reeks wist de sfeer van de jaren 90 echt vast te houden. Mocht je dol zijn op dit type actiefilms, dan ben je tegenwoordig aangewezen op vaak matige producties in het video-on-demand-aanbod of op streamingdiensten. Denk dan aan Extraction of The Gray Man van Netflix. En zelfs specialist Michael Bay (The Rock, Bad Boys) trachtte de afgelopen jaren iets – met weinig succes – in nineties-stijl te doen, met het nog zeer redelijke Ambulance (2022) en magere 6 Underground (2019).

John Wick
Een filmreeks als John Wick en af en toe de actiefilms van Jason Statham – denk aan The Beekeeper – houden het genre enigszins in leven. Al bouwen die films op hun eigen manier voort op Taken, de film die het wraakgenre een enorme impuls gaf. Daar ben ik enerzijds blij mee. Ik zou echter veel liever een ouderwetse – originele – Jerry Bruckheimer-actiefilm willen zien.

Producent Bruckheimer (Bad Boys, Con Air, The Rock, Armageddon) doet zijn best het genre levend te houden. Hij bracht Bad Boys en Top Gun met succes terug naar het witte doek. En zijn naam is nog altijd verbonden aan Heat 2. In 2019 kwam hij met het ambitieuze en originele Gemini Man, dat helaas heel mager uitpakte. Het was zijn laatste grote originele actiefilm.

Kleine lichtpuntjes
Uiteraard zit er heel wat van de ingrediënten van de “ouderwetse actiefilm” in de Fast & Furious-reeks ingebakken. En ook die reeks gaat zeker over-the-top, soms misschien wel té en de afgelopen delen hebben het eigen concept flink uitgemolken.

Ook films van buiten Hollywood zitten regelmatig vol herkenbare actie. Denk aan het Indonesische The Raid (duidelijk inspiratie voor John Wick) en de Indiase actiefilm RRR, en ook flink wat Zuid-Koreaanse films zitten ramvol actie.

Doe mij dan maar Con Air
Als het dan niet origineel kan in Hollywood, doe mij dan maar een tweede Con Air. De actiethriller uit 1997 waarin een voormalige ranger, Cameron Poe (Cage), een vliegtuigkaping door een groep gevaarlijke criminelen moet zien te stoppen, terwijl hij op weg naar huis is na zijn vrijlating uit de gevangenis.

Want wie wil dit nou niet: Een redelijk eenvoudige, maar originele situatie, een sterke en vooral net even slimmere actieheld – met zo zijn eigen problemen – met hoop en een gezin dat op hem wacht of gevangen wordt gehouden, wapens en explosies, achtervolgingen (rennend of in auto’s) en een of het liefst meerdere climax-twists, lekker over-the-top!