De ontwikkeling van de felroze Flamingo kwam op gang kort nadat Duitsland had geweigerd om Taurus-kruisraketten aan Oekraïne te leveren, vertelt defensiespecialist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS) en oud-officier bij de Koninklijke Luchtmacht Patrick Bolder.

Taurus niet gegeven

“De Taurus kan zo’n 250 tot 450 kilometer ver komen”, legt hij uit. “En vooral Duitsland was erg bezorgd dat de raketten gebruikt zouden worden voor aanvallen diep in Rusland.”

“Er was technische ondersteuning nodig uit Duitsland of Groot-Brittannië, omdat er Amerikaanse technologie in zit”, gaat hij verder. “Onder Biden werd de levering van de Taurus steeds tegengehouden. Het gevolg hiervan is dat Oekraïne dit soort wapens zelf maar ging ontwikkelen.”

Per toeval roze

De Flamingo is felroze en kan een afstand van 3.000 kilometer vliegen met een explosieve lading van ruim 1.000 kilo. De raket wordt gebouwd door het Oekraïense bedrijf Fire Point, onder leiding van Iryna Terek. “Het bedrijf is opgericht door mensen die geen enkele band hadden met de defensie-industrie, uit een spontane reflex, geboren uit pure woede”, zei Terek in een interview op een Poolse wapenbeurs.

De felroze kleur van de raket ontstond volgens verschillende bronnen bij toeval: de eerste prototypes kwamen per ongeluk in die tint uit de fabriek, waarna de bijnaam Flamingo bleef hangen. Later kreeg de kleur een symbolische betekenis als eerbetoon aan de vrouwen die aan de productie meewerken.

7 raketten per dag

Fire Point produceert inmiddels tientallen raketten per maand. “Ze willen er zeven per dag gaan produceren”, zegt Patrick Bolder. “Daarmee hopen ze de Russen in het hart te treffen en te zorgen dat hun oorlogseconomie stopt.”

En daar is Oekraïne al behoorlijk succesvol in. Volgens The Economist zijn sinds de zomer al minstens zestien van de 38 Russische olieraffinaderijen getroffen, wat de Russische brandstofproductie flink onder druk zet. En president Zelensky suggereert dat de Flamingo daarbij al een rol speelt. “Tijdens een persconferentie met premier Dick Schoof zei hij dat op beelden op social media te zien is waar drones zijn gebruikt en waar ‘niet-drones’ hun werk hebben gedaan.”

Russische economie slopen

Angst dat Zelensky de Flamingo op het Kremlin gaat richten, heeft Bolder niet. “Daar is Zelensky nu niet op uit. Hij wil die Russische economie slopen om te zorgen dat Poetin naar de onderhandelingstafel komt met een echt redelijk voorstel.”

Toch vraagt Bolder zich af of de Flamingo echt het verschil kan maken. “Ik houd niet zo van het woord ‘gamechanger’, niet als het over één wapensysteem gaat”, zegt hij. “Maar de gezamenlijke druk van Amerika en Europa om Oekraïne te steunen, dat kon nog wel eens goed gaan werken.”

Duitse V1

Sinds het begin van de ontwikkeling van de Flamingo wordt de roze raket vergeleken met de V1, het beruchte Duitse vergeldingswapen uit de Tweede Wereldoorlog.

De V1 was een vliegende bom die in 1944 en 1945 door nazi-Duitsland werd afgevuurd op steden als Londen en Antwerpen. Het wapen, officieel Vergeltungswaffe 1, vloog op een vooraf ingestelde koers en had als doel de burgerbevolking te terroriseren en het moreel te breken.

‘Zonder V1 was Flamingo er niet’

“Als je ze naast elkaar ziet, begrijp je het meteen”, vertelt militair historicus Gerard Overweg van Battlefield Tours. “De Flamingo is – net als de V1 – een lange, slanke raket met een motor bovenop die in een rechte baan naar zijn doel vliegt.”

In zekere zin is de Flamingo een erfgenaam van de V1, vertelt Overweg die ook gids is in het Memory Museum waar een V1 is tentoongesteld. “De technologie van toen is de basis geweest voor dit soort kruisraketten. Zonder de V1 was de Flamingo er waarschijnlijk niet geweest.”

Terreur of precisie

Toch zijn de verschillen volgens Overweg minstens zo groot. “Waar de V1 bedoeld was om angst te zaaien onder burgers, is de Flamingo juist gebouwd om strategische doelen te raken: olieraffinaderijen, energiecentrales, militaire infrastructuur”, somt hij op. “De V1 was een wapen van terreur, de Flamingo is een wapen van precisie.”

Ook Overweg ziet de Flamingo niet als een ‘gamechanger’. “Deze raket zal niet de hele oorlog veranderen, maar hij maakt Rusland wél kwetsbaarder.”

‘Maakt Moskou onrustig’

Volgens hem zit de kracht van de Flamingo vooral in de aantallen en de afstand die de raketten kunnen afleggen. “Als Oekraïne er echt zeven per dag kan bouwen, dan creëer je druk.”

“De Russen kunnen hun luchtverdediging niet overal tegelijk inzetten. En Oekraïne kan doelen raken die eerder buiten bereik lagen. Dat heeft niet alleen een militair, maar ook een psychologisch effect: het maakt Moskou onrustig”, vertelt hij tot slot.