Vijf vragen over menopauze: klachten, werkimpact en oplossingen

De menopauze is geen ziekte, maar een natuurlijke fase waarin het lichaam zich opnieuw instelt. Door begrip voor de biologische processen, openheid op de werkvloer en passende ondersteuning kunnen vrouwen deze periode doorstaan zonder dat hun werk eronder lijdt. „Kennis, begrip en beleid samen zijn de sleutel. Pas als we erover durven praten én er beleid op maken, kunnen vrouwen zich gesteund voelen in plaats van gestigmatiseerd.”

1. Wat gebeurt er in de menopauze?

De menopauze begint wanneer de eierstokken hun voorraad eicellen hebben uitgeput. Het brein merkt dat tekort en probeert het proces te compenseren door de eierstokken extra te stimuleren, maar dat werkt niet meer. Er ontstaan flinke schommelingen in oestrogeen en progesteron. „Die schommelingen zorgen ervoor dat de ene dag totaal anders kan zijn dan de andere. Je kunt ’s ochtends vol energie opstaan en de volgende dag volledig uitgeput wakker worden, met hoofdpijn, prikkelbaarheid of zelfs migraine. Het is alsof je lichaam constant balans probeert te vinden, maar steeds een beetje uit de maat loopt.”

2. Welke menopauzeklachten hebben het grootste effect op het werk?

Deze hormonale schommelingen beïnvloeden vrijwel alles in het lichaam. Oestrogeen reguleert niet alleen de temperatuur, maar heeft ook invloed op slaap, geheugen, concentratie en stemming. Zodra het niveau gaat schommelen, dus soms hoog en dan plots weer laag; dan ontstaan klachten zoals opvliegers, nachtelijk zweten, hartkloppingen, vermoeidheid en concentratieverlies. „Veel mensen denken dat opvliegers de meest voorkomende klacht zijn, maar dat klopt niet. De klachten die het functioneren op het werk het meest beïnvloeden zijn vermoeidheid, concentratieproblemen, angst en stress. Dat zijn de echte energievreters die je dag bepalen.”

3. Waarom hebben sommige vrouwen meer last van de menopauze dan anderen?

Onderzoek laat zien dat tussen de 80 en 90 procent van de vrouwen in meer of mindere mate klachten ervaart. Bij 35 tot 70 procent beïnvloeden die klachten het werk en bij 10 tot 26 procent zijn de gevolgen zo groot dat dagelijkse taken moeilijk uitvoerbaar worden. „De ene vrouw merkt er nauwelijks iets van, de andere wordt compleet ontregeld. Het hangt af van genetische aanleg, lichamelijke aspecten zoals het aantal hormoonreceptoren, leefstijl en gewicht.”
Externe factoren zoals stress en slaaptekort maken alles erger. Door de hormonale onregelmatigheid slapen vrouwen vaak slecht, waardoor ze overdag sneller uitgeput en prikkelbaar zijn. „Hoe hoger je stressniveau, hoe vaker opvliegers en nachtelijk zweten optreden. Stress remt bovendien je concentratie, waardoor je dingen vergeet, fouten maakt en je zelfvertrouwen afneemt.”

4. Zijn sommige banen of werkomgevingen zwaarder tijdens de menopauze?

Op de werkvloer wordt dat verschil meteen voelbaar. Sommige vrouwen kunnen hun werk zonder problemen uitvoeren, anderen worstelen met deadlines en vergaderingen. Vaste roosters, nachtdiensten of fysiek zware taken maken het lastiger om klachten te verlichten. „Flexibele werktijden en begrip van leidinggevenden helpen het meest. Als vrouwen de werkdruk kunnen aanpassen aan hoe ze zich voelen, kunnen ze beter omgaan met de hormonale schommelingen. Bij banen waar dat niet kan, stapelen de klachten zich op en wordt het zwaar.”

5. Hoe kunnen vrouwen deze uitdagingen op het werk aanpakken?

Daarnaast zijn er medische en praktische manieren om klachten te verlichten. Hormoontherapie kan effectief zijn wanneer het goed wordt afgestemd. „Door oestrogeen en progesteron aan te vullen, krijgt het brein het signaal dat er voldoende hormonen in het bloed zitten. De extreme schommelingen stoppen, het systeem stabiliseert en vrouwen voelen zich vaak direct beter,” legt Valk uit. Leefstijlveranderingen zoals meer bewegen, minder alcohol, gezond eten en op tijd slapen ondersteunen daarnaast het lichaam bij het vinden van een nieuwe balans.

Het sociale aspect speelt minstens zo’n grote rol. Over de menopauze praten is nog altijd niet vanzelfsprekend. Veel vrouwen durven hun klachten niet te benoemen uit angst dat ze niet serieus genomen worden of als minder capabel worden gezien. „Het niet kunnen praten over de menopauze en de angst dat anderen er een mening over hebben, zorgt ervoor dat vrouwen in stilte lijden. Zolang het onderwerp niet bespreekbaar is, kunnen er geen zinvolle oplossingen komen.”

Meer VROUW

Wil je niets van VROUW missen? Speciaal voor de trouwste lezeressen versturen we elke dag een mail met al onze dagelijkse hoogtepunten. Abonneer je hier. Verder kun je ons natuurlijk op de voet volgen op TikTok, Facebook en Instagram.