De Oekraïense president Zelensky was gisteren in Washington D.C. voor een ontmoeting met de Amerikaanse president Trump. Zelensky kwam naar het Witte Huis met één doel: Amerikaanse Tomahawk-raketten voor Oekraïne binnenhalen. Dat lukte niet: Trump lijkt vooral een vredesdeal op het oog te hebben.
Ontmoeting in Boedapest
De eerste stappen richting een vredesoverleg zijn in ieder geval gezet. Na een telefoongesprek van ruim 2,5 uur besloten Trump en de Russische president Poetin elkaar binnenkort te ontmoeten in Boedapest. Die top moet al binnen twee weken plaatsvinden.
Onderzoeker Julia Soldatiuk-Westerveld van Clingendael vraagt zich af of die ontmoeting tot resultaat zal leiden. “Ik denk dat dat lastig blijft, omdat Trump geïnteresseerd lijkt te zijn in een snelle deal zonder te veel concessies. Poetin wil juist laten zien dat hij uit deze oorlog als overwinnaar komt.”
Staakt-het-vuren
“Voor hem zal dat betekenen dat hij probeert toch veel meer af te dwingen”, gaat de onderzoeker verder. “Niet alleen met betrekking tot Oekraïne, maar ook het liefst in de bredere regio.”
Alleen een staakt-het-vuren heeft mogelijk meer kans van slagen, zegt ze. “Het is een optie dat ze dat met elkaar afspreken en Trump met bepaalde voorwaarden naar Zelensky toegaat. Maar dan is het nog steeds de vraag of Zelensky daar akkoord mee zou gaan en of Poetin daadwerkelijk uitvoert wat hij belooft.”
Grondgebied
Een belangrijke vraag die in de lucht hangt, is hoe gebieden tussen Rusland en Oekraïne worden verdeeld bij een mogelijke vredesdeal. “Rusland wil het Oekraïense bezette grondgebied behouden, maar ook grondgebied dat nog niet onder controle van Rusland is. Daar zal Oekraïne natuurlijk niet akkoord mee gaan.”
“De kwestie over de territoriale integriteit en dat grondgebied ligt heel gevoelig. Maar president Zelensky heeft wel eerder aangegeven dat voor hem het belangrijkste is om de oorlog te beëindigen. En dat hij dan toch wel open staat voor verschillende opties.”
Een nieuwe oorlogswinter?
Eén ding is zeker: een nieuwe oorlogswinter is niet wat Oekraïne wil. Die zou namelijk nog zwaarder worden dan de vorige. Verschillende energiecentrales en schakelknooppunten in het land zijn beschadigd of vernietigd. “Wat ik zie in Oekraïne is dat er inderdaad meer vermoeidheid en meer uitzichtloosheid aanwezig is dan de jaren daarvoor”, zegt Soldatiuk-Westerveld.
“Mensen zitten in de kou. En psychologisch is het zwaar natuurlijk, om steeds af te wachten en je af te vragen of je in de ochtend weer wakker wordt of niet.”
Twee werelden
Toch zit er volgens de onderzoeker ook een andere kant aan de situatie. Deze dwingt Oekraïne om snel te innoveren. “Er is veel ontwikkeling door een soort gevoel van urgentie, dat het nu moet gebeuren. Veel bedrijven durven meer risico’s te nemen dan normaal.”
“Dus er is ook zeker een ontwikkeling gaande. Er bestaan in Oekraïne nu twee verschillende werelden tegelijkertijd.”