65 procent van de ondervraagden is tegenstander. Zij zien het als het een kostenverschuiving zonder echt voordeel. ‘Een sigaar uit eigen doos’, zo wordt verlaging van het eigen risico genoemd in het onderzoek van ASR. 

Oneerlijk 

Ook valt het woord oneerlijk. Mensen die weinig of geen zorg gebruiken, betalen door eventuele verhoogde premies voor de personen die vaker bij de dokter zitten. Want dat de premies hoger worden bij verlaging van het eigen risico, daar is de verzekeraar zeker van. Thomas Oremus, directeur van ASR Zorg, spreekt zelfs van een ‘forse’ verhoging.

Daarnaast verwachten tegenstanders uit het onderzoek een grotere druk op het zorgsysteem. “Een lagere drempel vanwege een lager eigen risico, kan leiden tot onnodige zorgvraag en langere wachttijden.” 

Voorstanders

Voorstanders zijn er ook. 30 procent van de ondervraagden ziet wel wat in het verlagen van het eigen risico. Toegankelijkheid is een van de vaker genoemde argumenten. “Mensen met lage inkomens of chronische ziekten mijden nu soms noodzakelijke zorg vanwege de kosten”, valt te lezen in het rapport.

Solidariteit wordt ook regelmatig als argument voor gebruikt. “Ziek zijn, is geen keuze.” De kosten zouden volgens sommigen eerlijker over iedereen verdeeld moeten worden. 

Verder wordt gezegd dat een lager eigen risico beter kan zijn voor de portemonnee. “Vooral voor mensen die elk jaar hun volledige eigen risico opmaken, scheelt het merkbaar.” Vijf procent van de ondervraagden is er niet over uit wat nou verstandig is. 

Slecht plan 

“Verlaging van het eigen risico lijkt aantrekkelijk, maar kwetsbare groepen zoals mensen met lage inkomens zijn juist beter geholpen met bijvoorbeeld een gerichte verhoging van de zorgtoeslag”, is Oremus duidelijk over het standpunt van de verzekeraar. De Raad van State concludeerde eerder al dat het verlagen van het eigen risico een slecht plan is en kwetsbare groepen meer geld kost. 

Het onderzoek is gedaan onder 1.250 respondenten uit verschillende leeftijdsgroepen. Het gaat hierdoor om een representatieve steekproef. 

Het eigen risico is het bedrag dat je zelf moet betalen als je gebruikmaakt van zorg. Het thema speelde een belangrijke rol in de campagne voor de Kamerverkiezingen in 2023. PVV-leider Geert Wilders beloofde om het eigen risico af te schaffen. Tijdens de formatie werd het een compromis: vanaf 2027 zou het eigen risico ruimschoots worden gehalveerd, van 385 naar 165 euro per jaar. 

Het is nu allerminst zeker of dit plan doorgaat. De wet is nog niet af en moet nog verstuurd worden naar de Tweede Kamer, terwijl er over een week verkiezingen zijn. 

Plannen partijen 

En na de verkiezingen kan het er allemaal anders uitzien. Al wil een meerderheid van de partijen het eigen risico nog altijd halveren, of zelfs (op termijn) helemaal naar nul brengen (PVV, GL-PvdA, BBB, SP, DENK, PvdD, FVD). 

D66, CU, NSC en SGP willen dat het eigen risico 385 euro blijft. En er zijn ook partijen die willen dat het eigen risico juist stijgt: naar 440 euro. Dat zijn VVD, CDA, JA21 en Volt.

In de onderstaande video worden zorgplannen van de partijen op een rijtje gezet: