Deathmetalmachine Graceless presenteert 26 september in Nobel in Leiden het nieuwe album Icons Of Ruin. Voor Zware Metalen alle reden om eens de telefoon te pakken en te bellen met bassist Jasper Aptroot. Dat gebeurde daags nadat bekend werd dat At the Gates-zanger Tomas ‘Tompa’ Lindberg overleed. Nadat we daar even bij stil hebben gestaan, gingen we over tot meer vrolijke zaken want er ligt genoeg moois in het vooruitzicht in het kamp van Graceless.
Ha Jasper, hoe gaat het?
Het gaat hartstikke goed met me. Het is altijd een spannende en drukke tijd als er een plaat wordt uitgebracht maar alles verloopt tot nu toe zoals we hebben gehoopt. En privé loopt alles ook zoals ik had gehoopt dus er is niets te klagen.
Gisteren was natuurlijk een zwarte dag met het overlijden van Thomas ‘Tompa’ Lindberg…
Ja, dat heb ik meegekregen Ik kende hem niet persoonlijk maar hij heeft veel voor de metalscene betekend. Het was een naar bericht en natuurlijk vervelend voor zijn familie en vrienden. Ik noem mezelf geen fan van At The Gates maar ik kan hun muziek erg waarderen.
Icons Of Ruin is nu al aan tijdje uit. Pas op 26 september wordt de plaat live gepresenteerd. Waarom zit daar zo lang tussen?
Omdat we heel slecht zijn in het organiseren van dingen, hahaha. We zochten naar een goed podium om het album live te presenteren. Ik moet eerlijk zeggen dat een album-presentatie mij niet zo heel veel doet. Het album is via ons nieuwe label wereldwijd uitgekomen en we mogen het nu live voor familie, vrienden en fans presenteren. De meerwaarde zie ik niet zo heel erg… Behalve dat het wel heel leuk is om weer eens in onze eigen regio te spelen. Spelen in eigen stad en dat dan koppelen aan een albumpresentatie… Ik vind het prima!
Jullie hebben nu vier albums uit. Wordt het al moeilijk om een setlist samen te stellen?
Ja, nogal! We zijn op zoek naar een setlist die goed golft qua energie, snelheid, Beats per Minute en intensiteit die erin moet zitten. Een aantal nummers kunnen we daarom niet achter elkaar spelen. Binnen de band hebben we altijd favorieten om te spelen en er zijn ook nummers waarvan een bandlid ze niet tof vindt om live te spelen. Van de andere kant is dit ook een luxeprobleem. In het begin was het zoeken hoe we een uur vol konden krijgen en nu moeten we keuzes maken. Dat laatste is uiteraard wel leuk. Persoonlijk vind ik het niet leuk als een band een nieuwe plaat uit heeft en dan alleen maar nieuwe nummers gaat spelen. Ik hoor liever een mooie samenvatting van alle nummers die een band heeft uitgebracht in plaats van dat je alleen maar nieuwe nummers voor je kiezen krijgt. Ik ben meer van een mix van oud en nieuw.
Het is natuurlijk ook zo dat de meeste mensen die op 26 september aanwezig zijn de nieuwe nummers al kennen. Is dat extra spannend of maak je je daar niet zo druk om?
Ik maak me eigenlijk nooit zo druk om een optreden omdat ik het gewoon heel erg leuk vind om te doen! Er komen dus nooit zorgen bij kijken. Het is wel spannend om in je eigen stad te spelen want daar komen vrienden, familie en bekenden op af. Dan speel je toch wat bewuster, ik in ieder geval wel. Als je voor onbekenden staat te spelen, is het makkelijker om de stoere metal-gast op het podium te zijn. Vrienden en bekenden weten wel beter, hahaha. We kijken er wel naar uit om de nieuwe nummers te spelen. Ze lopen lekker en kloppen ook.
In mijn recensie schreef ik dat jullie op Icons Of Ruin niet al te ingewikkelde riffs en een vrij standaard opbouw in de nummers hebben. Kun je je daarin vinden? Is dat bewust gedaan?
Het is niet zo dat de nummers van Graceless vrij standaard moeten zijn qua opbouw en structuur. We houden ook geen lange vergaderingen over hoe een nummer opgebouwd moet zijn. We houden allemaal van liedjes. De ingewikkelde kant van metalnummers is hartstikke indrukwekkend en leuk om te zien. Voor heel even dan. Laat ik het zo zeggen: we hebben in Graceless allemaal meer met Motörhead dan met Dream Theater. Elk nummer op zich moet goed zijn en bij elkaar moet het een gave plaat zijn. En dit is wat er bij ons uitkomt. Niemand binnen de band zit te wachten op vreemde maatsoorten of om te laten zien wat we allemaal op ons instrument kunnen. We willen gewoon toffe death metal maken en dat is genoeg!
Dat klinkt alsof jullie op de eerste plaats jezelf tevreden wilt stellen met de muziek die je maakt en minder bezig bent met wat een ander ervan vindt.
Ik denk dat het anders ook niet werkt. Als we gaan doen wat anderen leuk vinden, gaat het niet lukken. Volgens mij heeft dat ook te maken met het feit dat we metal maken. We worden er allemaal niet rijker van. Dat geldt voor iedereen die iets in de metal doet. Als ik soms om me heen kijk naar bands die dat wel proberen, zie ik dat het toch niet lukt. Je kunt beter authentiek zijn en er plezier in hebben dan mensen tevreden proberen te stellen.
Wat is volgens jullie het grootste verschil tussen de vorige plaat Chants From Purgatory en Icons Of Ruin?
Ik denk dat dit album meer als een geheel klinkt. Dat komt deels doordat het opnameproces anders ging. We hebben ons een week opgesloten in een studio in Duitsland. Toen we eruit kwamen, was het album klaar. Bij de vorige plaat duurde dat wat langer en waren we niet altijd tegelijkertijd in de studio aanwezig. Daardoor is onze huidige plaat meer een geheel en is hij wat directer. De nummers zijn meer in-your-face. En Icons Of Ruin is meer van ons allemaal in plaats van dat we allemaal als individuele bandleden iets toevoegden. Alle bandleden hebben overal aan meegewerkt en gevoelsmatig is dat een heel groot verschil.
Was dit album al helemaal klaar toen jullie de studio in gingen of zijn er last-minute nog dingen veranderd en toegevoegd?
Er veranderen altijd wel dingen op het laatste moment. Remco (Kreft, vocalen/gitaar –red.) heeft bijvoorbeeld in de studio nog wat teksten zitten pennen. Er er zijn ook wat solo’s veranderd. Omdat we er nu allemaal waren en meedachten, zijn er dus ook dingen veranderd. Maar iedereen was goed voorbereid en kende de nummers door en door voordat we de studio in gingen. De veranderingen zitten meer in de details dan in grote wijzigingen.
Zei je nou dat de hele plaat in een week tijd is opgenomen?
Ja, maar dat is het voordeel van een goede voorbereiding en een lekkere studio met goede mensen achter de knoppen. Het moet natuurlijk nooit een haastklus worden maar we hebben in de studio ook weinig anders gedaan dan opnemen. Er was wel een slaapruimte maar daar waren we niet zo vaak… We maakten lange dagen en de focus lag echt op het opnemen zonder dat we afgeleid werden door andere dingen.
Tegenwoordig zijn er veel bands die alleen de drums in een studio opnemen en de rest thuis te doen. Jullie kozen er van tevoren dus bewust voor om je met zijn allen op te sluiten en op te gaan nemen?
Ja, absoluut! Thuis opnemen heeft heel veel voordelen: het is een stuk goedkoper en je kan langer nadenken over het opnameproces. Het nadeel kan zijn dat je te lang na gaat denken over de nummers nadat ze geschreven zijn. Daardoor gaat de Motörhead er een beetje uit, hahaha. Bovendien hebben we veel lol als we opnemen en met zijn allen dat proces aangaan is voor ons erg belangrijk. Ik denk dat we het in de toekomst ook niet meer anders gaan doen.
Het klinkt ook alsof je geleerd hebt van eerdere ervaringen en nu weet wat werkt en wat niet. Daarnaast komt het op mij over alsof jullie een vriendenclub zijn die min of meer toevallig muziek maken.
Dat heb je dan goed gehoord. We leren wel vrij langzaam trouwens, hahaha. Remco, Marc (Verhaar, drummer -red.)en ik spelen al 25 jaar met z’n drieën. We zijn natuurlijk begonnen in Xenomorph, daarna kwam Nailgun Massacre en nu dus Graceless. In het begin kwamen en gingen er wat mensen maar toen Björn (Brusse, gitaar -red.)erbij kwam, hadden we de ideale mix gevonden. Niet alleen werd de muziek toen beter maar we hadden ook veel meer lol. Dat staat zeker voorop. Ik denk dat je dat live ook ziet en hoort. We mogen elkaar echt en kunnen het goed met elkaar vinden. We stralen zeker niet uit dat we rocksterren zijn want dat zijn we niet! We staan er om de metal te spelen die wij tof vinden en ik hoop dat je dat hoort en ziet.
De vorige keer dat ik jullie zag was in Hedon in Zwolle en was te zien dat jullie elkaar goed kennen en plezier hebben in wat je doet. Tussen de muziek door is dat wat jullie vanaf het podium uitstralen.
Nou, dankjewel! Leuk om te horen en het is ook echt zo. Ik geloof daar in. We zitten soms veel met elkaar opgescheept want we reizen soms wat af. In andere bands heb ik ook meegemaakt dat het niet werkt en dat is niet tof. Je hoeft geen grote vrienden van elkaar te zijn maar als je een paar uur met elkaar in de auto zit of een hotelkamer moet delen, kan dat best heftig zijn. Daar is bij Graceless geen sprake van. Het is een hechte vriendenclub en voelt als familie. Ik hoop dat dit nog heel lang zo blijft! Er zijn altijd wel wat kleine irritaties, logisch ook als je zolang met elkaar in een kleine ruimte zit. Iedereen heeft goede en slechte eigenschappen en als je die van elkaar kunt accepteren dan is het allemaal niet zo moeilijk.
Hoe wordt een typisch Graceless-nummer geschreven?
Remco komt altijd met de basis. Hij schrijft wat riffs en die worden opgenomen met een heel kale drumpartij eronder. Die worden rondgestuurd, soms via WhatsApp. Zo simpel is het. Vervolgens gaan we er allemaal aan klussen en tegen de tijd dat we dan samenkomen in de oefenruimte gaan we er met zijn allen aan werken. Er kunnen dan nog allerlei dingen veranderd worden. Soms wordt een idee wat langer of juist korter. Soms heeft Björn ook nog een te gek idee en dat wordt dan toegevoegd. Hopelijk komt daar dan iets goeds uit maar veel verdwijnt ook in de koelkast of prullenbak. In de koelkast zitten veel goede ideeën waar we op dat moment niets mee kunnen. We zouden een hele plaat kunnen maken met alle nummers die bij ons in de koelkast liggen, misschien doen we daar ooit nog wat mee. En de nummers uit de prullenbak blijven lekker daar. Kort gezegd: Remco maakt een fundament en de rest van de band vult dat aan.
Dat klinkt als een heel democratisch proces.
Dat is ook wel zo. We hebben hierover eigenlijk nooit conflicten met elkaar. Als iemand in de band een idee echt niet ziet zitten dan wordt dat uitgesproken en houden we daar rekening mee. Niemand drukt in zijn eentje een stempel op Graceless. Als het drie tegen een is, dan zetten we een idee soms wel door maar iedereen moet wel met het idee kunnen leven. Onze ego’s zitten ook niet in de weg. In andere bands is dat wel eens zo geweest en dat is geen succes. Nogmaals: het plezier staat bij Graceless voorop en alles wat daarbij in de weg zit, moet wijken.
Even een kritische vraag nu: voor het nummer Resurrection From The Grave werd een video met behulp van AI gemaakt. Wie heeft die gemaakt en staan jullie daar achter?
De video is gemaakt door een gast uit Duitsland ik weet even niet meer hoe hij heet. De afspraak met het label was dat we twee clips aan zouden leveren. We hadden maar budget voor één video en niet zo heel veel ideeën. We wilden het eens op deze manier proberen. We zijn op zoek gegaan naar creatieve mensen die gave dingen kunnen maken. We hebben dat geprobeerd en we gaan dat in de toekomst niet meer zo doen. Het is niet zo tof geworden als we graag hadden gewild en dachten dat het zou worden. Soms moet je even terugkijken en dan kom je er soms achter dat iets wat je hebt gedaan, het toch níet is. Op dat moment vonden we het oké en goed genoeg voor een clip. Eerlijk gezegd: ik geef niet zoveel om clips. Het is iets om naar te kijken terwijl je muziek hoort. Ik vind ze zelden cool, behalve bij een band als Behemoth. Verder is het vaak wat cringe en we hoopten daar onderuit te komen met deze video. Het is duidelijk dat dit niet is gelukt. Het is een van de weinige dingen bij Graceless waarvan we achteraf zeggen dat we het niet hadden moeten doen.
Dat is wel een eerlijk antwoord. Waar ben je precies niet tevreden over?
Ik vind hem gewoon niet zo goed. Op het moment dat we hem zagen vonden we hem wel goed maar achteraf bezien denk ik dat het te nep is en niet uitstraalt wat het nummer in zich heeft. Zoals ik al zei: op dat moment ware we er heel blij mee en achteraf dus wat minder. Dat gebeurt weleens…. Gelukkig is dat nu bij een clip en niet bij onze muziek.
Ik vond hem vrij slordig en misschien was het ook wat te vroeg om het met AI te doe omdat de techniek zich nog aan het ontwikkelen is?
Ja, er zat een soort rare beweging in… Ik heb de clip ook niet zoveel bekeken… Het hoorde bij de deal dat we een clip gingen maken en of hij slordig is… Dit was hem gewoon niet en we gaan het niet nog een keer doen.
Terug naar positievere zaken. Graceless groeit als band gestaag naar de top van de Nederlandse deathmetalscene. De podia waarop jullie staan, worden groter en je naam komt steeds hoger op de bill te staan. Zijn jullie tevreden op dit moment?
Ja en nee. Ik ben nooit echt tevreden met wat we hebben bereikt want we richten ons op het volgende ding wat we willen doen. Er zijn wel dingen waarvan ik van tevoren hoopte dat ze zouden lukken. Optreden op Party.San bijvoorbeeld. Dat is gelukt. Hetzelfde geldt voor Into The Grave. Dat was wel een doelstelling die we hebben bereikt en tegelijkertijd komen er ook steeds nieuwe doelstellingen bij. Ik hoopte bijvoorbeeld eee keer een plaat te maken met echt een vol geluid en een old-school deathmetalvibe. Volgens mij is dat met Icons Of Ruin gelukt. Maar als je echt tevreden bent, is het misschien wel tijd om te stoppen en iets anders te gaan doen. Dus tevreden: nee, trots: ja! Had ik al gezegd dat we veel plezier hebben met Graceless? Hahaha. Toch staan Wacken en Graspop nog hoog op ons verlanglijstje.
Zie je dat als een volgende ambitie?
Ja, altijd! We weten ook wel dat we met de muziek die we maken nooit rijk zullen worden of er ons werk van kunnen maken. We zijn ook niet meer van die jonge gasten die er als fotomodellen uitzien. We hopen dat we de komende tijd nog wel gaan groeien en er nog meer mensen bijkomen die onze muziek tof vinden. We houden altijd ambities maar blijven ook realistisch.
Wie zien jullie als belangrijkste concullega’s binnen de scene?
Eehhh, ik vind de term concullega ‘s wat lastig want ik zie niemand als concurrentie. Ik vind het altijd heel triest als dat wel gebeurt. Als een andere band het goed doet, vinden we dat alleen maar tof! We hebben het een keer meegemaakt dat we een voorprogramma van een grotere band deden en ze heel erg bezig waren met het feit dat we niet de volledige lichtshow mochten gebruiken en ons geluid zachter moest. Ik begrijp daar helemaal niks van! Ik wil dat mensen gewoon een toffe avond hebben. En als Nederlandse bands succes hebben, betekent dat meer succes voor iedereen. Ik zie dus echt geen concurrentie. We zijn eerder trots dat we uit een land komen waar goede bands vandaan komen: Asphyx, Sinister en de nieuwe Deadspeak is ook helemaal te gek. Ook Release The River is een goede band en ik hoop dat er nog veel meer van dat soort bands bijkomen.
Release The River staat op 26 september als eerste geprogrammeerd en jullie hebben er dus geen probleem mee als ze het hele podium, backline en de lichtshow gebruiken?
Nee hoor, geen probleem! Zo zijn we altijd geweest en we vinden dat gaaf om te doen. Ze komen uit onze eigen stad dus dat is ook wel tof. We zijn heel blij dat zij er die avond bij zijn. We worden daar allemaal beter van. Als het publiek een leuke avond heeft, komen ze sneller weer naar onze show. Ik snap niet waarom we daarin terughoudend naar een andere band moeten zijn. We zijn allemaal onderdeel van dezelfde scene en kunnen allemaal lol hebben met elkaar. Dat is veel beter dan enige vorm van concurrentie of jaloezie.
Wat kunnen we op 26 september verwachten? Hebben jullie nog een leuke verassing in petto?
We hebben heel veel geoefend voor deze set en dat doen we normaal niet zo, hahaha. Ik denk dat we een hele strakke set neer gaan zetten. De Nobel heeft als zaal alles in zich om er iets heel tofs vani te maken. Ze hebben een goede lichtshow en een goede geluidsman. De show wordt trouwens ook gefilmd maar we weten nog niet wat we daarmee gaan doen. Het licht er ook aan wat de kwaliteit is. Ik verwacht dat het een leuke avond wordt. Release The River is een goede band, wij gaan ons best doen om een mooie show neer te zetten. En daarna speelt Asphyx en dat is wat mij betreft dé death metal partyband van Nederland. Live is het altijd feest met ze! Het belooft een mooie avond te worden en we hebben er zin in. Allemaal komen dus!
Oké, ik ben door mijn vragen heen. Bedankt voor je tijd en zoals altijd krijg je namens de band het laatste woord.
Dan wil ik zeggen dat we veel waardering hebben voor Zware Metalen. Jullie geven altijd veel aandacht aan Nederlandse bands. Er is altijd de bereidheid om samen te werken, bijvoorbeeld als we een nieuwe release hebben. Of zoals met de aankomende show, jullie zetten dat echt in de spotlight. Dat is echt te gek en ook iets wat de Nederlandse metalscene heel goed kan gebruiken. Bedankt daarvoor, het wordt heel erg gewaardeerd! En kom allemaal kijken de zesentwintigste. Er zijn nog kaartjes!
Links: