Ondanks al het succes dat Steven Spielberg in zijn baanbrekende carrière heeft behaald, moest hij onderweg ook door enkele uiterst moeilijke producties heen worstelen. Soms ging dat om technische problemen, zoals bij het beruchte productieproces van Jaws, maar dat was niet altijd de oorzaak; soms lag de uitdaging in het zware onderwerp zelf.

Dat laatste ervoer Spielberg toen hij probeerde zijn kinderangsten te vertalen naar een horrorfilm en besloot de rauwe intensiteit van die herinneringen te verwerken in de door Tobe Hooper geregisseerde film Poltergeist uit 1982.

Bedoeld als vervolg
Hoewel Hooper officieel als enige regisseur werd vermeld, speelde Spielberg een grote rol bij de totstandkoming van het project als bedenker en co-scenarist van het verhaal. Oorspronkelijk was Poltergeist bedoeld als een vervolg op Close Encounters of the Third Kind (1977) van Spielberg. Hooper was echter minder geïnteresseerd in de sciencefictionelementen en stelde voor om samen een spookverhaal te maken.

De film heeft een vrij eenvoudig plot voor een horrorfilm: het volgt een gezin uit de buitenwijken wiens huis wordt binnengedrongen door kwaadaardige geesten die hun jongste dochter ontvoeren. De hoofdrollen worden vertolkt door JoBeth Williams, Craig T. Nelson en Beatrice Straight, Voor Spielberg betekende deze film echter veel meer; het was een poging om de essentie van zijn jeugdherinneringen te vangen.

Over mijn angsten
In een gesprek met Rolling Stone zei Spielberg over Poltergeist: “E.T. is mijn persoonlijke wederopstanding en Poltergeist is mijn persoonlijke nachtmerrie. Veel elementen in beide films komen rechtstreeks uit mijn jeugd. Poltergeist gaat over mijn angsten: voor een clownpop, voor een kast, voor wat er onder mijn bed lag, voor de boom in New Jersey die leek te bewegen bij elke storm en me bang maakte met zijn lange, takachtige vingers.”

“Maar Poltergeist is eigenlijk gewoon een spookverhaal in de voorstad”, vervolgt hij. “Het moest een opwindende, huiveringwekkende film worden, met humor. Het belangrijkste wat ik met deze film wilde doen, was een eenvoudig Amerikaans gezin uit de buitenwijk laten zien dat gevoel voor humor heeft over het leven en over wetenschap.”

Favoriete deel
De filmmaker voegde eraan toe: “Mijn favoriete deel van de film is het begin, tot het moment dat ze het kind terugkrijgen. Mijn minst favoriete deel zijn de laatste vijftien minuten. Het was leuk; ik nam het eigenlijk niet zo serieus. Na de meeste films kun je veilig terugkeren naar huis. Voor deze film had ik graag de slogan van Jaws II gestolen: ‘Just when you thought it was safe to go home… Poltergeist.'”

Spielbergs emotionele betrokkenheid bij het onderwerp verklaart waarom hij zelfs Stephen King benaderde om Poltergeist samen met hem te schrijven, iets wat uiteindelijk niet doorging. In plaats daarvan kregen we een samenwerking tussen Spielberg en Hooper, die om verschillende redenen interessant bleef: niet alleen door de creatieve keuzes, maar ook door de conflicten achter de schermen.

Als enige regisseur vermeld
Toen de film werd uitgebracht, vonden velen dat Spielberg een gedeelde regiecredit had moeten krijgen vanwege zijn intensieve betrokkenheid bij de productie, iets wat hij zelf met enkele opmerkingen nog aanwakkerde.

Uiteindelijk gaven beide partijen toe dat Hooper terecht als enige regisseur vermeld moest worden, terwijl Spielbergs enthousiasme vooral te verklaren was door de persoonlijke betekenis die het scenario voor hem had.

Horrorklassieker
Poltergeist was destijds een groot kritisch en commercieel succes. Het werd genomineerd voor drie Oscars. Sindsdien wordt de film beschouwd als een horrorklassieker. Poltergeist kreeg later twee vervolgen – Poltergeist II: The Other Side (1986) en Poltergeist III (1988) – en een remake in 2015, maar geen daarvan wist het kritische succes van het origineel te evenaren.

Wil je Poltergeist zien? Je kunt de film bekijken op Prime Video en vanaf vandaag, 25 oktober, is het ook te zien op HBO Max.