Key takeaways

  • Rusland heeft in het geheim een geavanceerd bewakingsnetwerk voor onderzeeër gebouwd in het Noordpoolgebied, met de codenaam “Harmony”.
  • Het systeem gebruikt Westerse technologie die verkregen is via dekmantelbedrijven en vervalste documenten om NAVO-onderzeeërs te volgen.
  • Harmony vormt een halfronde detectiebarrière die Russische kernonderzeeërs beschermt en kan wedijveren met het SOSUS-systeem van de VS uit het tijdperk van de Koude Oorlog.

Een uitgebreid internationaal onderzoek heeft een clandestiene Russische operatie aan het licht gebracht om een geavanceerd onderwaterbewakingsnetwerk op te zetten in het Noordpoolgebied. Het netwerk, met de codenaam “Harmony”, maakt gebruik van geavanceerde westerse technologie die verkregen is via een complex netwerk van dekmantelbedrijven in Europa en Azië.

NAVO-onderzeeërs in de Barentszzee

Het onderzoek, dat werd uitgevoerd door de Norddeutscher Rundfunk (NDR) en waarbij journalisten van veel van ’s werelds toonaangevende media betrokken waren, onthulde dat Rusland meer dan een decennium in het geheim heeft besteed aan de bouw van het systeem. Harmony is ontworpen om de bewegingen van NAVO-onderzeeërs in de Barentszzee en in de omgeving daarrond in de gaten te houden, om zo effectieve bescherming te bieden aan de nucleair bewapende onderzeeërs van Rusland. Die Russische onderzeeërs zijn een cruciaal onderdeel van de second-strike capaciteit van het land.

Ondanks de strengere exportbeperkingen na de Russische invasie in Oekraïne, bleef Mostrello Commercial Ltd, een in Cyprus gevestigd bedrijf met Alexei Strelchenko als Russische eigenaar, essentiële apparatuur van Westerse leveranciers kopen. Deze aankopen waren vaak gecamoufleerd door documentatie van eindgebruikers te vervalsen, waardoor het militaire doel van de technologie werd verhuld.

Geavanceerde technologie 

Tussen 2013 en 2023 importeerden Mostrello en zijn filialen voor meer dan 50 miljoen dollar (43 miljoen euro) aan onderwatertechnologie en onderzoeksschepen, die vervolgens werden hergebruikt voor militair gebruik in Arctische wateren. Er werden onder andere sonarsystemen, kabelnetwerken en geavanceerde onderwaterrobots gekocht die op extreme diepten konden werken.

Westerse inlichtingendiensten, waaronder de CIA, begonnen het Russische bevoorradingsnetwerk in 2021 te volgen. De Amerikaanse autoriteiten waarschuwden de Duitse autoriteiten, wat leidde tot de arrestatie en gevangenneming van de Russisch-Kirgizische zakenman Alexander Shnyakin, die de aankopen voor Mostrello coördineerde. Het Amerikaanse ministerie van Financiën legde vervolgens sancties op aan Mostrello en de aan haar gelieerde bedrijven.

Strategische implicaties

Analisten geloven dat Harmony nu een halfronde detectiebarrière vormt die zich uitstrekt van Moermansk tot Novaya Zemlya en Franz Josef Land. Dat is precies waar de Noordelijke Vloot van Rusland en zijn kernonderzeeërs gestationeerd zijn. Het systeem is ontworpen om buitenlandse onderzeeërs die de Arctische wateren binnenvaren te detecteren en Russische schepen naar veilige corridors te leiden.

Marinedeskundigen beschrijven Harmony als een belangrijke strategische vooruitgang, die waarschijnlijk kan wedijveren met het Amerikaanse SOSUS (Sound Surveillance System) uit het tijdperk van de Koude Oorlog. Deze ontwikkeling verandert het evenwicht met onderzeeërs in het hoge noorden en bemoeilijkt operaties voor de NAVO.

Het onderzoek laat zien hoe Rusland legitieme Europese bedrijven als tussenpersonen gebruikte om zijn toeleveringsketen te verbergen, waardoor het moeilijk is om de echte eindgebruiker te traceren. Het benadrukt ook de noodzaak om de exportcontroles op hydroakoestische technologieën voor tweeërlei gebruik te versterken.

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!