“Wild Wilders West”, kopt de Duitse politiek verslaggever Markus Feldenkirchen zijn artikel voor de Duitse krant Der Spiegel. “De laatste peilingen beloven een spannende race met een strijd tussen drie partijen. Hoewel Wilders’ PVV momenteel aan kop gaat, zijn zijn kansen om daadwerkelijk te regeren gering vanwege een gebrek aan potentiële coalitiepartners.”
Vanuit Den Haag meldt verslaggever Jeroen Reygaert van het Vlaamse VRT dat de uitkomst nog allerminst zeker is. “Doordat de partijen in de peilingen zo hard aan elkaar gewaagd zijn, zou het wel eens kunnen dat we om 21.00 uur nog niet meteen weten wie als grootste partij uit de stembus komt. Het is lang geleden dat de verkiezingen hier zo onvoorspelbaar waren.” Om 21.00 uur sluiten de stembussen en wordt meteen de eerste exitpoll bekendgemaakt.
“Het is vrijwel onmogelijk te voorspellen welke regering er zal komen, na wat ongetwijfeld enkele maanden van uiterst complexe onderhandelingen zullen worden”, schrijft de Britse krant The Guardian.
De krant legt uit wat het formatieproces zo ingewikkeld maakt: “In het Nederlandse systeem levert elke 0,67 procent van de stemmen één parlementslid op. Geen enkele partij behaalt ooit een meerderheid.”
Zwevende kiezers
Dat de verkiezingsuitslag zo onvoorspelbaar is, komt door buitenlandse media ook omdat ons land zoveel zwevende kiezers telt.
“Nederlandse kiezers maken vaak pas laat hun keuze”, schrijft The New York Times. De Amerikaanse krant doet verslag vanuit Venlo, en schrijft dat ‘de besluiteloosheid deze keer ook is gekoppeld aan desillusie’.
“In Venlo, net als in een groot deel van het land, uiten inwoners hun bezorgdheid dat asielzoekers druk uitoefenen op de woningmarkt. Ze brengen migranten ook in verband met angst voor criminaliteit”, schrijft de krant verder.
Woningnood en migratie
“Hét thema van de Nederlandse verkiezingen? Migratie, opnieuw. De kwestie werd 25 jaar geleden door Pim Fortuyn bovenaan op de politieke agenda gezet en ging er nooit meer weg”, schrijft de Vlaamse krant De Morgen.
“De aanhoudende woningcrisis is het grootste probleem”, ziet ook de Duitse krant Die Zeit. “Het treft vooral jongeren en mensen met een laag inkomen in het dichtbevolkte land. Zij hebben moeite om betaalbare huisvesting te vinden in stedelijke gebieden.”
“Ook de thema’s asiel en migratie blijven een controversieel onderwerp. Met name de opvang van vluchtelingen en asielzoekers, maar ook de omgang met de verschillende vormen van migratie, vormen vaak een twistpunt tussen politieke partijen.”
Campagne
“Wat opvalt, is dat de persoonlijkheden van de kopstukken vaak belangrijker lijken dan hun standpunten”, schrijft de Vlaamse krant De Morgen.
“Politieke observatoren leggen de schuld voor die focus op de politicus bij de voortdurende peilingen en dagelijkse talkshows.”
Ook de Spaanse krant El País doet verslag van de Nederlandse verkiezingscampagne, en ziet een cruciale rol weggelegd voor de televisiedebatten.
“Alle kandidaten gaan de straat op, maar de debatten op televisie zijn cruciaal. Er wordt moeite gedaan om de leidende kandidaten in dialoog te brengen. Maar wat begint met een beloofde toon ontaardt vaak in persoonlijke aanvallen en zelfs schreeuwpartijen naarmate de verkiezingsdatum nadert.”
VVD staat er slecht voor
De Amerikaanse nieuwssite Politico schrijft hoe de politieke macht de afgelopen jaren is verschoven in Nederland. “De liberale VVD dreigt nog minder zetels te behalen dan bij de verkiezingen van 2023 – die al een grote tegenslag voor de partij betekenden – waardoor twijfels ontstaan over de rol van die partij in een toekomstige regering.”
“De worstelingen van de VVD weerspiegelen de problemen van andere Europese liberalen in de afgelopen jaren, onder wie president Emmanuel Macron in Frankrijk, de FDP in Duitsland en de Open Vld-partij van de voormalige premier van België, Alexander De Croo.”
Zorgen over de uitkomst?
Regeringsleiders in andere landen kijken dan ook met bijzondere belangstelling naar de verkiezingsuitslag, want de nieuwe regering zal bepalen hoe Nederland samenwerkt met andere landen.
Zo publiceerde de Belgische krant De Morgen een artikel met de kop ‘Waarom premier De Wever met een bang hartje naar de Nederlandse verkiezingen kijkt’.
“Zeker in geopolitiek moeilijke tijden geldt: beter een goede buur dan een verre vriend. Maar dan moet die buur wel betrouwbaar zijn. En daar wringt het wat. Sinds het vertrek van Mark Rutte (VVD) uit het Torentje in Den Haag heeft Nederland turbulente jaren achter de rug.”
Ook in Oekraïne wordt er met wat zorg gekeken naar de verkiezingen, omdat niet alle partijen evenveel steun willen bieden aan Kyiv. “Belangrijk is dat de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, David van Weel, aan de vooravond van de verkiezingen een bezoek bracht aan Kyiv. Hij verzekerde daar dat de uitslag van de parlementsverkiezingen in zijn land geen invloed zou hebben op de steun voor Oekraïne”, schrijft de nieuwssite Espreso.