De stemmen worden geteld en de haven spreekt wensen uit. © Rijnmond
De dag na de Tweede Kamerverkiezingen staat in het teken van de uitslagen. In dit liveblog blijf je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
– Bekijk hier de verkiezingsuitslag per gemeente in de regio Rijnmond. – Alle andere verhalen van Rijnmond omtrent de verkiezingen vind je hier. – Rijnmond is er online om jou van het laatste verkiezingsnieuws te voorzien. Ook de radio en tv uitzendingen zullen volop aandacht besteden aan het nieuws rondom de verkiezingen met relevante sprekers.
19:45 – ‘Politiek moet kiezen voor verduurzaming industrie’
De Rotterdamse haven wil duidelijkheid over stikstof. Ook moet een nieuw kabinet inzetten op verduurzaming van de industrie. Dat zegt Victor van der Chijs, voorzitter van Deltalinqs, de ondernemersvereniging in de haven tegen de NOS.
“We zitten in de grootste verbouwing van Nederland in zo’n vijftig jaar. Dan wil je een langjarige visie met een stevige investeringsagenda”, aldus Van der Chijs. De ondernemersvereniging ziet dat de haven niet concurrerend genoeg is en de innovatie onder druk staat.
Bedrijvigheid dreigt te verdwijnen naar het buitenland. “We moeten verduurzamen, juist vanwege concurrentieredenen. Maar dan moet de politiek wel kiezen voor verduurzaming van de industrie.”
Containers in de Rotterdamse haven. © NOS
17:40 – Niet alleen stemmen belanden in stembus
De stembus is uiteraard bestemd voor stembiljetten. Maar dat is zeker niet het enige wat kiezers in de stembus deponeren, vertelt Esther van Leeuwen namens de gemeente Rotterdam in het radioprogramma R-Uit! Bij de laatste stap in het stemproces gaat nog weleens iets mis, schetst ze.
Er is zelfs een speciaal doosje met gevonden voorwerpen en die is inmiddels aardig gevuld. “We hebben een aantal rijbewijzen gevonden vandaag”, vertelt Van Leeuwen. “Maar zeker geen rare dingen.”
De mensen van wie hun persoonsgewijs is gevonden, kunnen in de komende dagen een telefoontje verwachten van de gemeente.
Verschillende stemmers in Rotterdam raakten woensdag niet alleen hun stembiljet kwijt © Rijnmond
16:30 – Wat gebeurt er nu met al die verkiezingsborden?
Met het sluiten van de stemlokalen kwam woensdagavond een einde aan de campagnes van de politieke partijen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Los van de vele mediaoptredens van politici waren steden en dorpen volgehangen met verkiezingsborden en -posters. Wat gebeurt daar nu mee? Lees het hier. 
Los van het onzorgvuldig recyclen zijn verkiezingsborden de laatste jaren ook vaak doelwit van vandalisme. © RTV Lansingerland / WOS
15:30 – Links, rechts of tactisch? Zo koos onze regio
15:10 – Burgemeester brengt bezoek aan Ahoy
Hoe gaat het stemmen tellen eigenlijk in z’n werk? Carola Schouten, burgemeester van Rotterdam, geeft een inkijkje. Ze bracht donderdagmiddag een bezoekje aan de vele stemmentellers in Ahoy en is onder de indruk. “De teldag is misschien wat minder zichtbaar, maar zó enorm belangrijk. Het is een flinke klus die veel aandacht en precisie vraagt.”
14:45 – Stemmentellers staan vergoeding af aan goed doel
Samen met vier andere vrouwen doneert Daniëlle Vissers de vergoeding die zij krijgt voor het stemmen tellen al enkele jaren aan het goede doel. Dit jaar hebben ze besloten hun opbrengst te doneren aan een project voor geboortebewijzen voor meisjes in India, vertelt ze vanuit Rotterdam Ahoy.
“Heel vaak worden meisjes die in India worden geboren niet aangegeven bij de burgerlijke stand. Ze hebben geen geboortebewijs en zonder geboortebewijs kun je niet naar school en uiteindelijk ook niet stemmen.”
De vrouwen zijn lid van Soroptimist International, een wereldwijde organisatie die zich inzet voor de rechten van vrouwen en meisjes. “Bij de vorige verkiezingen hadden waren we met z’n tienen”, zegt Vissers. Deze verkiezingen kwamen er natuurlijk even tussendoor, maar de verkiezingsdata voor de komende jaren weten we al. Bij de gemeenteraadsverkiezingen doen we dit weer.”
De vijf dames die hun vergoeding voor het stemmen tellen doneren aan het goede doel, in dit geval een project voor meisjes in India © Privé
13:10 – Welke regiogenoten mogen zich opmaken voor een plek in de Kamer?
Bijna alle stemmen zijn geteld. En hoewel dat nog niet voor de voorkeursstemmen op alle kandidaten geldt, kunnen we al voorzichtig de balans opmaken. Welke regiogenoten lijken op weg naar een zetel in de Tweede Kamer? Lees het verhaal hier.
11:45 – Wanneer weten we de exacte uitslag?
Het is deze donderdag na de Tweede Kamerverkiezingen een nek-aan-nekrace voor wie de grootste partij van het land zal worden. Zowel de PVV als D66 stevenen af op 26 zetels en ontlopen elkaar op dit moment slechts enkele duizenden stemmen voor wie de allergrootste wordt. De positie van ‘allergrootste’ is belangrijk, want deze partij mag het voortouw nemen in de formatie.
Dus wanneer weten we die exacte uitslag? Het is wachten op een aantal gemeenten. Zowel de resultaten van Amsterdam als Almere waren vooralsnog een tussentijdse uitslag; hier worden vandaag nog de laatste stemmen geteld. De gemeente Amsterdam heeft al laten weten dat naar verwachting deze laatste twintig procent van de stemmen pas morgenavond bekend zal worden gemaakt.
Ook uit Venray moeten nog resultaten komen. Hier werd nog geen uitslag bekendgemaakt vanwege een brand in het gemeentehuis van de Limburgse gemeente. Deze brand hinderde het tellen, omdat tientallen mensen het pand moesten verlaten.
De laatste doorslaggevende stemmen komen van over de hele wereldbol. Zo moeten de eilanden Sint Eustatius en Saba hun stemmen nog tellen, maar hier is het momenteel nog ongeveer 06:30 uur ’s ochtends. Daarnaast moeten de stemmen die per brief zijn gedaan nog worden geteld. Deze zijn afkomstig van stemgerechtigden die niet (meer) in Nederland wonen. Naar schatting gaat het om zo’n 90.000 briefstemmen. Deze laatste uitslag zal pas op zijn vroegst op maandagavond bekend worden gemaakt. Dit komt omdat stemmen per brief nog tot maandag 3 november mee kunnen tellen.
11:30 – Burgemeester Schouten teleurgesteld over lage opkomst
Burgemeester Carola Schouten is erg teleurgesteld over de opkomst in Rotterdam bij de Tweede Kamerverkiezingen. Ze zegt dat politiek erg belangrijk is, “juist voor Rotterdammers. Het gaat om hun straat, veiligheid en portemonnee. Uiteraard willen we weten wat de redenen zijn voor de lage opkomst om vervolgens onze mouwen verder op te stropen. Zeker ook met de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar.”
Schouten stemde woensdagochtend in stembureau Huis van de Wijk Post West. Ze deed toen al een oproep met klem aan de Rotterdammers: ‘”Breng uw stem uit en bepaal mede daardoor wat straks de regels worden in dit land.” Maar deze oproep lijkt dus niet genoeg effect te hebben gehad.
10:50 – Hoe is de stemming op straat?
Het is nog altijd een spannende strijd tussen D66 en de PVV. In sommige gemeenten wordt er nog geteld en vanwege de kleine marges kan het nog dagen duren voor de officiële uitslag bekend is. Hoe reageren de mensen op straat op de nek-aan-nekrace om de koppositie?
10:00 – Tweede telling in Rotterdam in volle gang
In Ahoy in Rotterdam-Charlois zijn vele vrijwilligers druk bezig met de ’tweede telling’. Bij deze telling van de stemmen wordt niet alleen gelet op de stemmen per partij, maar ook op de stemmen per kandidaat. Dat er eerst alleen het aantal partijen is geteld komt omdat er in Rotterdam is gekozen voor ‘sneltellen’. Daarbij wordt eerst zo snel mogelijk het aantal stemmen per partij geteld om als gemeente eerder met de uitslag naar buiten te kunnen komen.
In Ahoy in Rotterdam-Charlois zijn vele vrijwilligers druk bezig met de ’tweede telling’. © Gemeente Rotterdam
In onze regio deden 11 van de 23 gemeenten aan ‘sneltellen’: Rotterdam, Albrandswaard, Barendrecht, Hoeksche Waard, Lansingerland, Molenlanden, Nissewaard, Ridderkerk, Schiedam, Vlaardingen en Voorne aan Zee.
In onze regio deden 11 van de 23 gemeenten aan ‘sneltellen’. © Gemeente Rotterdam
08:45 – Bart Bikkers (VVD) lijkt net buiten de Tweede Kamer te vallen
Voor Bart Bikkers uit Vlaardingen lijkt het een zure verkiezingsuitslag te worden. Zijn partij, de VVD, stevent af op 22 zetels, maar Bikkers staat zelf op plek 23. Daarmee lijkt hij, zo’n zeven maanden na zijn beëdiging in de Tweede Kamer, alweer te kunnen vertrekken uit politiek Den Haag.
De voormalig wethouder van de gemeente Vlaardingen kijkt met een dubbel gevoel naar de verkiezingsuitslag. “Voor de partij was het gewoon een hele goede uitslag, als we kijken naar waar we vandaan komen. Drie weken terug zag het er een stuk slechter uit dan nu. Maar het was vanochtend voor mij wel even balen.”
Bart Bikkers van de VVD. © Erik Lemmers
08:30 – Jan Struijs (50Plus) ‘wakker geworden met een glimlach’
50Plus-lijsttrekker Jan Struijs is dolblij wakker geworden de ochtend na de verkiezingen. Zijn partij komt na een periode met nul zetels weer terug in de Tweede Kamer volgens de voorlopige uitslag, en zelfs met twee zetels. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een partij die was verdwenen uit de Tweede Kamer, weer terugkeerde.
Struijs zegt dat hij het niet laat heeft gemaakt op de verkiezingsavond, maar dat hij er wel goed voor was: “Mensen die mij kennen, weten dat ik graag nog even de Witte de Withstraat was ingegaan, maar ik heb me maar eens een beetje ingehouden.”
“Ik heb wel heel erg in hoop geleefd en was positief, maar ik had dit niet verwacht en we zijn er dus hartstikke blij mee. Het belangrijkste is dat al die 50-plussers hun stem krijgen. En voor ons is dan ook het speerpunt dat de politiek echt van de AOW afblijft. Daarnaast zijn veiligheid en wonen ook belangrijke thema’s.”
Jan Struijs (50Plus) bracht zijn stem uit in Hellevoetsluis © Rijnmond
07:25 – Rotterdammers hopen op snelle formatie
De eerste Rotterdammers gaan alweer richting hun werk en ook bij de Maastunnel zijn de verkiezingen het gesprek van de dag. De spanning over wie de grootste partij wordt, zit er ook hier goed in: “Ik heb zelf op Jetten gestemd, dus ik hoop dat het D66 blijft”, vertelt een voorbijganger.
Maar op wie er ook gestemd is, over één onderwerp lijken de Rotterdammers het allemaal eens: de formatie van een nieuw kabinet moet niet lang op zich laten wachten. “Ik hoop op mijn blote knietjes op een stabiele regering”, zegt een andere Rotterdammer.
Ook bij de Maastunnel zijn de verkiezingen het gesprek van de dag. © Rijnmond
06:10 – Twee partijen even groot in de gemeente Albrandswaard
In de gemeente Albrandswaard zijn twee partijen de grootste geworden. De PVV kreeg in die gemeente precies hetzelfde aantal stemmen als de VVD. Beide partijen hebben 3011 stemmen gekregen.
Ook in de gemeente Alblasserdam valt de uitslag op. De SGP heeft daar nipt gewonnen. Het verschil met de PVV is klein: slechts 22 stemmen.
In de gemeente kreeg de PVV net zoveel stemmen als de VVD. © Gemeente Albrandswaard
06:00 – Laagste opkomst in Rotterdam
Rotterdam heeft het laagste opkomstpercentage van Nederland. Slechts 63,4 procent van de mensen bracht daar een stem uit. Dat percentage lag vorig jaar met 64,2 procent. Ook in Schiedam lag de opkomst laag: 67,6 procent. Daarmee komt Schiedam na gemeente Rotterdam en Heerlen (Limburg) op de derde plek van lage opkomsten. In de gemeente Molenlanden was in onze regio de opkomst het hoogst met 87,9 procent.
Alle stemmen in Rotterdam per partij zijn inmiddels gestemd. Donderdagochtend om 09:00 uur is er een tweede telling in Rotterdam Ahoy. Deze is openbaar en hierbij wordt niet alleen gekeken op welke partijen er is gestemd, maar ook op welke kandidaten.
Donderdagochtend vanaf 09:00 uur is er een tweede telling in Rotterdam Ahoy. © Gemeente Rotterdam
05:50 – Alle stemmen zijn geteld in de regio
Alle stemmen in onze regio zijn inmiddels geteld. De PVV is hier nog altijd populair. In 17 van de 23 gemeenten heeft de partij van Geert Wilders de meeste stemmen gekregen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. Bekijk hier de uitslag in jouw gemeente. 
Alle stemmen zijn geteld. © Rijnmond