Regie: Karin Junger | Scenario: Karin Junger | Cast: Bart de Wilde (Daan), Gijs Naber (Ries), Hadewych Minis (Ella), Marcel Hensema (Wim), Joost Meuwsen (Ruben), David Aarts (Dennis), e.a. | Speelduur: 103 minuten | Jaar: 2025
Seksueel misbruik van kinderen krijgt steeds meer aandacht. Met regelmaat verschijnt er nieuws over verdachte BN’ers, sportcoaches of priesters, of opgerolde pedofielennetwerken. De slachtoffers blijven vaak (terecht) buiten beeld en worden gereduceerd tot statistiek.
Steven van der Hoeven, inmiddels tweeënveertig, werd als kind herhaaldelijk misbruikt door zijn voetbalcoach. In 2011 verscheen zijn boek Je Ogen Verraden Je, waarin hij vertelt over het misbruik en de nasleep daarvan. Het maakte veel los en blijft actueel.
Karin Junger verfilmde het boek losjes als De Pupil. De personages zijn fictief en het verhaal speelt nu, niet in de jaren negentig, maar de kern blijft gelijk. Net als het boek schetst de film een complex, genuanceerd beeld van seksueel misbruik. Dat is een moeilijke en belangrijke, maar ook noodzakelijke opgave.
De twaalfjarige Daan leeft voor voetbal en kijkt op tegen coach Ries. De voetbaltrainer is ook een familievriend en komt geregeld over de vloer. Wanneer Ries zijn pupil bij hem thuis uitnodigt, overschrijdt hij steeds verder de grens.
Het is erg lastig om dit onderwerp effectief én respectvol te presenteren. Expliciete weergave van het misbruik is ongepast, maar het moet wel impact maken. Tegelijkertijd moeten regisseur en volwassen acteurs de kindacteurs beschermen tegen de traumatische lading van wat ze spelen.
De Pupil slaagt in zijn opzet en dat is indrukwekkend. Zonder afbreuk te doen aan de ernst van de situatie, vertelt de film een genuanceerd en teder coming-of-ageverhaal. Het misdrijf staat buiten kijf, maar de film haalt veel diepgang uit alles daaromheen: de thuissituatie, de vaak onderbelichte reacties na het misbruik, en de dynamiek tussen Daan en Ries.
Ries is geen karikatuur van de boosaardige pedofiel met een pornoverslaving, maar een gelaagd personage: een sympathieke gozer met een oprechte en belangrijke rol in het leven van Daan en zijn teamgenootjes. Hij geniet het vertrouwen van de kinderen en daarmee ook van hun ouders.
Gijs Naber speelt die onderliggende en subtiele emoties fantastisch. Hij komt goedaardig over en legt veel schaamte in zijn rol. Hij mag Daan oprecht heel graag, weet welke schade hij aanricht, maar gaat toch door. Zonder zijn daden goed te praten belicht de film ook zijn kwetsbare kant, wat hem des te fascinerender maakt.
De echte ster is Bart de Wilde. Vaak steekt het kwaliteitsverschil tussen kindacteurs en ervaren tegenspelers sterk af, maar hier niet. Barts rol is zwaar en complex, maar hij overtuigt in elke scène. Hij brengt Daans kwetsbaarheid en weerbaarheid overtuigend over, soms zelfs binnen één scène.
De Pupil toont ook de nasleep van een misbruikschandaal. De media focussen vaak op de dader, waardoor de slachtoffers tot anonieme statistieken gereduceerd worden. Privacy is belangrijk, maar de impact op hun levens raakt zo onderbelicht. De film laat zien hoe reacties van de omgeving het trauma kunnen versterken. Overbezorgdheid verzwaart de last van het voorval, terwijl een simpele “dat is klote” soms meer steun biedt.
De Pupil is schokkend en oncomfortabel, maar Junger houdt de heftigste momenten impliciet. Ze laat veel over aan de verbeelding, waardoor de klap extra hard aankomt. Tegelijkertijd blijven de acteurs beschermd tegen de traumatische inhoud.
Heftig, ontroerend en teder: in de kern is De Pupil een donker coming-of-ageverhaal dat de kwetsbaarheid van een beginnende puber vangt. Daarin schuilt iets moois. Tegen de achtergrond van de wijdverbreide problematiek van seksueel misbruik legt de film de onschuldige magie van opgroeien vast. Deze essentiële film is simpelweg prachtig.