Radio Free Asia, de zender die het Oeigoerse leed belichtte, stopt door besparingen Trump

Radio Free Asia, een Amerikaanse non-profitorganisatie die subsidies kreeg van de federale overheid, stopt ermee en ontslaat zijn medewerkers. Dat meldt de Amerikaanse krant Washington Post. Radio Free Asia (rfa.org) is bij het brede publiek niet even bekend als BBC of Al Jazeera, maar was wel toonaangevend in zijn berichtgeving. Het was de Aziatische tegenhanger van Amerikaanse initiatieven als Radio Free Europe, Voice of America of Radio Liberty. Die zenders werden tussen de jaren veertig en de jaren zeventig van de vorige eeuw opgericht als tegengewicht voor propaganda van onder meer de nazi’s of de Sovjet-Unie.

Radio Free Asia was actief sinds 1996 en had een mandaat van het Amerikaanse Congres om “nieuws zonder censuur te verspreiden” in samenlevingen waar dat vaak onhaalbaar is. Het berichtte zowel in het Engels als in lokale talen en had geen betaalmuur. Het nieuwskanaal was de laatste jaren vooral een pionier met nieuws uit Xinjiang, de Chinese regio waar de onderdrukte Oeigoerse minderheid woont.

Het verdwijnen van Radio Free Asia is een zware klap voor burgerjournalisten en activisten in de hele regio, gaande van Cambodja tot Noord-Korea, Myanmar of Xinjiang. Vaak was Radio Free Asia het enige kanaal waarlangs journalisten of klokkenluiders professioneel en in alle vrijheid konden berichten over lokale wantoestanden. Zo versloeg het volop de burgeroorlog in Myanmar. Het stond op de frontlinie toen China de democratische protesten van Charter08 (2008) smoorde. Ook in Xinjiang toonde Radio Free Asia zijn meerwaarde. Die Chinese regio is bijna hermetisch afgesloten van de buitenwereld, zelfs Europese diplomaten mogen er niet langer vrij rondreizen en weinig Oeigoeren durven vrijuit te praten. Zelf zegt de zender dat het alleen nog kleinere nieuwsupdates kan geven.

Dat Radio Free Asia stilvalt, heeft te maken met de shutdown van de Amerikaanse overheid, maar er is meer aan de hand. Volgens een uitspraak van een Amerikaanse rechter uit april moet de federale overheid wel degelijk werkingskosten van Radio Free Asia blijven betalen. Dat dit toch niet gebeurt, ligt volgens Bay Fang, de ceo van Radio Free Asia, aan zijn nieuwe, door Trump benoemde overste. Dat is Kari Lake, hoofd van het federale US Agency for Global Media en in een vorig leven een geflopt ankergezicht op regionale Amerikaanse media. “Lake heeft nog geen minuut bij ons doorgebracht”, aldus Fang in een brief aan het Amerikaanse Congres. “Ze geeft simpelweg geen jota interesse in wat wij rapporteren.”