Het is iets waar projectontwikkelaars liever niet openlijk over spreken, maar waar ze bijna allemaal van zien dat het een steeds groter probleem wordt: burgers die een financieel slaatje willen slaan uit hun bezwaar tegen nieuwbouw in de buurt.
Jarenlange procedures
Dat zit zo: een burger of andere belanghebbende kan vrij eenvoudig bezwaar aantekenen als er bijvoorbeeld nieuwe huizen om de hoek gebouwd gaan worden. Zo’n procedure kan makkelijk 3 jaar of langer duren.
Dat betekent jarenlange vertraging voor de projectontwikkelaar, voor de kopers, maar ook voor mensen die op zoek zijn naar een huis. Door de woningnood ligt er veel druk op nieuwbouwprojecten en steeds meer bezwaarmakers weten dat maar al te goed.
Hoe bezwaarmakers tegen nieuwbouw projectontwikkelaars chanteren’Puur op geld uit’
De bezwaarmakers gaan ‘zeer berekenend te werk’, zegt een projectontwikkelaar die anoniem wil blijven. “Zo’n bezwaar komt binnen en de indiener zegt dan gelijk al: ‘Ik kan jou makkelijk 3 jaar bezighouden met procederen. Dus: hoeveel heb je ervoor over dat ik hiermee stop?'”
“Ze zijn dus puur op geld uit”, verzucht hij. En het lukt dit soort bezwaarmakers vaak nog ook. Projectontwikkelaars zijn namelijk bereid om de de portemonnee trekken, blijkt uit een rondgang van EenVandaag langs meerdere grote projectontwikkelaars.
Loopt in de tonnen
Bij het afkopen van bezwaarmakers kan het om enorme bedragen gaan. Soms zelfs om honderdduizenden euro’s, vertelt een projectontwikkelaar: “Een bezwaarmaker heeft in Rotterdam drie ton van de ontwikkelaar gehad en ook nog een ton van de toekomstige kopers, dus in totaal vier ton.”
Een andere projectontwikkelaar weet uit ervaring dat bezwaar aantekenen tegen nieuwbouw ‘echt big business’ is geworden in deze tijden van hoge woningnood. “Er zijn burgers die hier echt heel rijk van worden.”
Aap uit de mouw
Directeur Maarten de Gruyter van vastgoedontwikkelaar Boelens de Gruyter wil wel met naam en toenaam wil praten. Hij is niet tegen inspraak van burgers. Want volgens hem kan het meenemen van omwonenden ervoor zorgen dat nieuwbouwplannen ‘ook echt beter worden’.
“Maar als bezwaarmakers na al die inspraakrondes maar blijven doorgaan met procederen”, voegt de projectontwikkelaar daaraan toen. “Ja, dan komt al vrij snel de aap uit de mouw: het gaat ze dan niet om het verlies van uitzicht, maar ze zijn gewoon uit op geld.”
Bezwaar door buurman
Al die vertragingen en afkoopsommen worden uiteindelijk doorberekend aan de koper, vertelt De Gruyter. De jonge starter Charles Luijnenburg (31) weet dat inmiddels maar al te goed. Ruim 2 jaar geleden werd hij ingeloot voor een appartement in een nieuwbouwcomplex in Alphen aan de Rijn.
“Ik had eindelijk na al die jaren een woning gevonden voor mezelf.” De blijdschap was alleen van korte duur: een buurman bleek namelijk bezwaar te hebben aangetekend. “En deze man bleef maar doorprocederen. Uiteindelijk werd het voorlopig koopcontract zelfs ontbonden.”
18.000 euro meer kwijt
Charles is totaal verbaasd over de gang van zaken. Uiteindelijk kreeg hij de kans om een nieuw koopcontract te sluiten, maar dan moest hij wel 18.000 euro meer betalen. Na lang wikken en wegen besloot de jonge koper er toch maar akkoord mee te gaan.
Hij hield er wel een behoorlijke kater aan over: “Ik begrijp de projectontwikkelaar wel, die moet ook uit de kosten komen. Maar ik vind het verwerpelijk dat deze man maar bleef doorprocederen, terwijl hij wist dat hij geen enkele kans maakte.”
‘Echt moreel verwerpelijk’
Want volgens Charles was het meer dan duidelijk dat de buurman probeerde te verdienen aan zijn verzet. “Hij heeft ook letterlijk in de rechtszaal uitgesproken dat hij geld wilde zien, een hogere vergoeding wilde voor het intrekken van zijn bezwaarschrift.”
“Ik vind het echt moreel verwerpelijk dat het hem alleen maar om zijn eigen financiële gewin ging”, vertelt de koper boos. “En dat je daarmee 48 starters kunt laten wachten, bijna 2 jaar lang. Echt belachelijk dat wij uiteindelijk de rekening op ons bordje krijgen.”
Ook in Den Dungen liggen veel nieuwbouwprojecten stil door bezwaarmakende omwonendenVerdienmodel geworden
Projectontwikkelaar De Gruyter was niet bij deze zaak betrokken, maar snapt de frustratie van Charles. “Dit is een heel goed voorbeeld van dat de rechten van woningzoekenden totaal ondergeschikt gemaakt zijn aan die van de bezwaarmakers, die al een woning hebben.”
Waar het indieners vroeger misschien echt nog om ging dat ze geen huizen om de hoek wilden, het zogenoemde ‘not in my backyard’, doen ze het nu gewoon om ‘compensatie’ te krijgen, ziet hij. “Het is echt een verdienmodel geworden en dat is zeer zorgelijk.”
Een ‘welvaartsziekte’
Directeur Fahid Minhas van de branchevereniging van projectontwikkelaars (Neprom) vindt dat bezwaarmakers die zeggen dat hun uitzicht beperkt wordt door nieuwbouw ‘onvoldoende rekening houden met al die starters die al jarenlang zitten te wachten op een woning’.
Hij noemt het een ‘welvaartsziekte’ dat omwonenden na allerlei inspraakprocedures maar blijven doorprocederen. “En dan die mentaliteit van: koop mij maar af”, verzucht Minhas. “Dat vind ik eigenlijk niet kunnen.”
Paar maanden wachten
Charles heeft zich inmiddels erbij neergelegd dat hij veel meer geld kwijt is voor zijn nieuwe appartement. Maar jammer vindt hij het wel. “Ik hoop dat mijn woning over 4 maanden af is, maar ik hou er rekening mee dat het ook nog 5 à 6 maanden kan duren.”
“Als ik er straks eindelijk in kan, dan ben ik denk ik wel echt heel erg blij”, zegt de koper tot slot. “Maar dit hele proces heeft wel echt langer geduurd dan ik gehoopt had. En dan druk ik me nog voorzichtig uit.”