AFPLuchtmachtbasis Kleine-Brogel in Belgisch-Limburg
NOS Nieuws•vandaag, 15:14
Het hele weekend was de politie in het Belgisch-Limburgse Peer druk in de weer met drones boven luchtmachtbasis Kleine-Brogel. Tot twee keer toe werd de jacht ingezet met een politiehelikopter, maar steeds verdwenen de toestellen uit zicht. Het begint op een kat-en-muisspel te lijken, zegt ook de plaatselijke politie. De Belgische minister Francken zegt dat “het lijkt op een spionage-operatie”.
De basis wordt zwaar bewaakt: er liggen Amerikaanse kernwapens opgeslagen en vanaf 2027 wordt Kleine-Brogel de thuisbasis van nieuwe F-35’s. Kleine-Brogel ligt dicht bij Nederland, en zaterdag zag een politiehelikopter een drone de grens dicht naderen, zegt een woordvoerder van de politie Kempenland. Er is vanuit de helikopter gezien dat het om een quadcopter ging, een drone met vier rotoren. Er zijn volgens hem geen beelden van gemaakt.
“Het is niet onwaarschijnlijk dat die drone de grens is gepasseerd”, zegt de woordvoerder. “Maar we zijn het visueel contact al voor de grens verloren”. De helikopter vloog op dat moment hoger dan de drone. De quadcopter voerde slechts af en toe licht, en dan alleen aan de onderkant. “Hij kan omlaag zijn gegaan, naar links, naar rechts, we weten het niet.”
Incidenten dit weekend bij Kleine-Brogel
1. Vrijdag op zaterdag: ’s nachts drones gespot bij Kleine-Brogel en bij het militair domein in Leopoldsburg, een paar kilometer verderop. De toestellen werden opgemerkt door een medewerker van Kleine-Brogel, meldt het Belang van Limburg. Toen de politie ter plaatse kwam waren de drones niet meer zichtbaar.
2. Zaterdag op zondag: in de avond 1 tot 3 drones opgemerkt door een detectiesysteem op de luchtmachtbasis. Deze keer werden een helikopter en politieauto’s ingezet om een van de drones te achtervolgen. Kort voor de Nederlandse grens bij Hamont-Achel verdween de drone uit zicht. Er werd ook een drone-jammer ingezet, maar zonder succes.
3. Zondag op maandag: ’s avonds opnieuw “verschillende” drones waargenomen boven Kleine-Brogel. Opnieuw werd de achtervolging ingezet met een politiehelikopter en politieauto’s, maar deze keer waren die het contact met de gevolgde drone sneller kwijt. Net als de avond ervoor verdween de drone noordwaarts, richting Nederland.
De Nederlandse politie heeft een verzoek gekregen om uit te kijken naar onbekende drones, meldt de politie Oost-Brabant. “We hebben die drones hier niet gezien. We zijn er wel alert op, maar we gaan er nu geen extra capaciteit op zetten.”
Volgens het Benelux-politieverdrag is de Belgische politie bevoegd tot grensoverschrijdende achtervolgingen. Dat is niet gebeurd omdat niet zeker was dat het toestel de grens was overgestoken. Als dat wel duidelijk geweest was, was de bemanning erachteraan gegaan, verzekert de woordvoerder van het Belgische korps.
De Belgische minister van Defensie Theo Francken liet afgelopen weekend weten dat het om een groter type drone ging dat op “grotere hoogte vliegt”, niet om kleine drones die je in de winkel koopt. Het gaat om geavanceerde drones die van een afstand van meer dan 20 kilometer bestuurd kunnen worden, en die moeilijk waar te nemen zijn in het donker.
Vandaag kwam hij met meer informatie. De drones kwamen afgelopen weekend in twee golven, zegt hij tegen de RTBF. In de eerste fase waren er “kleine drones om de radiofrequenties te testen” van de Belgische veiligheidsinstanties. Later kwamen “de grote drones om het gebied en de mensen daar te destabiliseren”.
Dat zou een reden kunnen zijn waarom een ‘drone-jammer’, een soort pulse-geweer om de communicatie tussen drone en bestuurder te verstoren, niet werkte. Ook het beperkte bereik van dat apparaat kan daarbij een rol hebben gespeeld.
NOSKleine-Brogel ligt dicht bij de Nederlandse grens
Francken sluit uit dat het om een grap ging. “Maar wie erachter zit weet ik niet. Ik heb wat ideeën maar ik moet voorzichtig zijn.”
De laatste maanden zijn er veel dronewaarnemingen geweest in West-Europa, en in een aantal gevallen is Rusland ervan beschuldigd daarachter te zitten. De spookdrones passen in het beeld van hybride oorlogsvoering.
Drone-expert Wiebe de Jager van Dronewatch.nl waarschuwt voor al te veel paniek, omdat er nog zoveel onduidelijk is. “Menselijke waarnemingen in het duister zijn notoir onbetrouwbaar. Vermeende drones met knipperende lichtjes blijken vaak vliegtuigen in de verte of heldere sterren te zijn.” Ook de Belgische politie zegt dat er nu veel meldingen binnenkomen die niets met drones te maken hebben.
Daarbij heeft minister Francken een goede reden om de waarnemingen publiekelijk hoog op te nemen, benadrukt De Jager, want binnenkort vergadert de Belgische ministerraad over de aanschaf van antidrone-systemen, iets waar de minister flink op aandringt. “Het zou goed zijn als de detectiegegevens en videobeelden worden vrijgegeven, zodat menselijke waarnemingen daarmee kunnen worden gestaafd.”
De drone-expert wijst erop dat het ondanks mogelijk onjuiste waarnemingen goed is om alert te zijn op malafide drones. “Die kunnen natuurlijk voor hele enge dingen worden gebruikt. Vorige maand werd er nog een aanslag op de Belgische premier verijdeld, en die zouden de daders met racedrones hebben willen plegen. En drones bij militaire bases passen in het beeld van hybride oorlogsvoering, dus niets is uitgesloten.”