Psychologisch drama

The Kiss of the Grasshopper Regie: Elmar Imanov. Met: Lenn Kudrjawizki, Michael Hanemann, Sophie Mousel. Lengte: 128 min.

In de openingsminuten van The Kiss of the Grasshopper zien we hoofdpersoon Bernard zijn arm om het schaap slaan met wie hij op bed ligt. Het is een surrealistisch beeld dat ons iets leert over zowel Bernard als de film zelf. De kijker die realisme verwacht, zal meteen zijn verwachtingen bijstellen: dit wordt een ietwat ongebruikelijke film die zijn eigen wereld creëert. Tevens laat de scène zien dat Bernard een diep verlangen heeft naar warmte en intimiteit, al is het met een schaap.

Die behoefte aan omhelzingen, liefde en geborgenheid keert meermaals terug in de tweede film van Elmar Imanov. Het contrast met de grauwe buitenwereld is bovendien groot. Imanov gebruikt een kil kleurenpalet, met veel grijs en ijzige blauwtinten. Daarnaast filmt hij meerdere scènes in een betonnen metrostation, met uitstapjes naar een brutalistische undergroundclub waar Bernard de sprinkhaan uit de titel (opnieuw) ontmoet. Ook Imanovs beeldcomposities zijn vrij formalistisch. Zijn verzorgde mise-en-scène botst zo mooi op de meer en meer ontregelende inhoud. De film zit vol vreemde en vervreemdende scènes, desondanks – of juist daardoor – wordt de existentiële eenzaamheid en verregaande onthechting van Bernard voelbaar. De scène waarin zijn vader naar een documentaire kijkt over via geluidsgolven communicerende walvissen, illustreert terloops Bernards moeite met communicatie.

Enerzijds verwijt Bernard zijn vader allerlei dingen, anderzijds slaapt hij met hem in één bed, met zijn hoofd op Carlos’ buik

Een aantal personages cirkelt om schrijver Bernard heen, onder anderen vriendin Agata en vader Carlos. Enerzijds verwijt Bernard zijn vader allerlei dingen, anderzijds slaapt hij met hem in één bed, met zijn hoofd op Carlos’ buik. Bernard omschrijft hun relatie dan ook treffend als ‘kille geborgenheid’. Met vriendin Agata gebeurt hetzelfde: soms is zij hecht met Bernard, dan weer wil ze bij hem weg. Het maakt van The Kiss of the Grasshopper een bij vlagen cryptische film die de toeschouwer uitdaagt: wat wil de maker zeggen? Waarom zien we bijvoorbeeld zoveel scènes in metro’s of op het treinstation? Wie goed oplet, ziet dat Bernard het boek Transit van Anna Seghers in zijn boekenkast heeft staan. Is Bernard iemand in transit, maar waarheen dan?

Af en toe frustrerend

The Kiss of the Grasshopper is een (af en toe frustrerend) abstracte maar fascinerende film, waarbij het helpt te weten dat het verhaal ook persoonlijk is. De in Azerbeidzjan geboren Elmar Imanov woont sinds zijn dertiende in Keulen, waar de film zich afspeelt. Zijn relatie met zijn (overleden) vader diende als inspiratie voor Bernard en Carlos.

Uiteindelijk centreert de plot zich rond Carlos, bij wie een hersentumor wordt ontdekt. Zijn kans op overleven is 50 procent, iets waarmee Bernard moet leren omgaan. Opeens ziet hij steeds groter wordende sprinkhanen, aan de bar of in de nachtclub. Ze zien er een beetje uit als het exemplaar uit David Cronenbergs hallucinante verfilming van William S. Burroughs’ Naked Lunch. Hier staat de sprinkhaan vooral symbool voor transformatie, voor metamorfose. Wie gaat Bernard worden?

Geef cadeau

Deel

Mail de redactie

NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.