AFPBeeld ter illustratie: Eurostar-treinen op het Gare du Nord-station in Parijs
NOS Nieuws•vandaag, 10:05
Chris Ostendorf
EU-correspondent
-
Chris Ostendorf
EU-correspondent
In 4 uur met een hogesnelheidstrein van Berlijn naar Kopenhagen, en in 6 uur van Parijs naar Madrid. Het is nu nog onmogelijk, maar de Europese Commissie komt vandaag met een actieplan dat deze droom in 2040 werkelijkheid moet maken.
Het doel van het “hogesnelheidsverbindingsplan” is om reizigers te verleiden te kiezen voor schone treinreizen, in plaats van voor vervuilende korte afstandsvluchten. “Het zal reizigers snellere verbindingen bieden, makkelijkere boekingopties en lagere prijzen”, zo spiegelt de Commissie voor.
Obstakels
Het plan schetst wat er nodig is om in 2040 in de EU een beter internationaal aansluitend netwerk te hebben. Problemen zijn er nog genoeg. Zo vormen de grenzen tussen landen nog steeds een obstakel. Spoorwegbedrijven hanteren verschillende kaartsystemen. De prijzen zijn te hoog en verbindingen sluiten niet aan.
De Commissie wil dit aanpakken door investeringen aan te jagen en het bouwen van de benodigde infrastructuur makkelijker te maken. De regeldruk voor spoorwegbedrijven wordt minder, zo is de belofte. Zo moet er op termijn een geharmoniseerde Europese spoorwegsector komen.
De vraag is: wie gaat de miljardeninvesteringen die hiervoor nodig zijn betalen? De Commissie wil hiervoor een ‘strategische dialoog’ opzetten met de lidstaten.
Dat wordt nog moeilijk genoeg. Maar het eindresultaat mag er zijn, blijkt uit de routekaart die de Commissie levert bij het plan.
“Ontdek hier hoe snel je reist op routes die tussen 2030 en 2040 worden afgerond”, zegt de Commissie erbij.
NOS
Strategische investering
De Europese Commissie ziet de hogesnelheidstrein ook als een investering in de concurrentiekracht van de EU. Betere verbindingen zouden het voor bedrijven makkelijker maken zaken te doen over grenzen heen. In veel rapporten is al gewezen op het probleem dat de versnipperde infrastructuur in Europa leidt tot een minder goed functionerende interne markt.
Ook voor de Europese spoorwegindustrie zelf kan het voordelen opleveren. Onderzoek en ontwikkeling van de nieuwe generatie hogesnelheidstreinen zou in Europa zelf ondersteund moeten worden.
“Het pakket versterkt Europa’s concurrentiekracht”, zegt Transportcommissaris Tzitzikostas, “door te investeren in snellere en betere verbindingen maken we ons transportsysteem schoner en goedkoper.”
Concurrentie op het spoor
Concurrentie op het spoor, zoals in Spanje en Italië al bestaat, leidt tot lagere prijzen en meer reizigers, staat in het plan. Maar lang niet alle landen geloven dat marktwerking de oplossing is. In verschillende landen hebben de traditionele nationale spoorwegmaatschappijen nog een dominante rol op het spoor. Zo ook in Nederland.
Recent sleepte de Commissie Nederland nog voor de Europese rechter omdat de NS het hoofdnetwerk onderhands kreeg. Concurrentie is essentieel voor een goed functionerend spoor, vindt de Commissie.
De Commissie zegt in heel Europa de spoorwegmarkt open te willen breken. Nieuwkomers hebben het nu nog moeilijk om toegang te krijgen tot stations, kaartverkoopsystemen en rijdend materieel. Ook dat wil de Commissie doorbreken, door af te dwingen dat ze toegang krijgen tot de nationale netwerken, en door die bedrijven te helpen de benodigde financiering te vinden.
Ten slotte wil Brussel ook de rechten van treinreizigers verbeteren. Wie een kaartje koopt bij een aanbieder, heeft dezelfde rechten voor het hele traject binnen de EU, los van de vraag hoeveel aanbieders daarbij betrokken zijn.