ANPBeeld ter illustratie: een aflevering van Het Sinterklaasjournaal op een televisie

NOS Nieuws•vandaag, 20:15•Aangepast vandaag, 20:47

  • Jozephine Trehy

    verslaggever

  • Jozephine Trehy

    verslaggever

Het is al ruim twee decennia vaste prik voor kinderen, ouders én leerkrachten: Het Sinterklaasjournaal. Vanavond begon het 25ste seizoen en daarbij stond één ding vooraf al vast: Sint en zijn Pieten beleven de komende drie weken weer hachelijke avonturen bij hun pogingen cadeaus tijdig bij kinderen te bezorgen. Met af en toe een subtiele verwijzing naar de actualiteit die alleen de ouders snappen.

Het programma schopte het zo geregeld tot het gesprek bij het koffieautomaat. Bijvoorbeeld in 2022, toen de pakjesboot zonk, en omroep NTR verdrietige kinderen gerust moest stellen. Gelukkig is er ook een andere zekerheid: uiteindelijk komt het goed. En het programma is een garantie voor succes. Elke weekdag om 18.00 uur schakelen ongeveer een miljoen mensen in.

Volgens oud-directeur van de NTR Paul Römer is Het Sinterklaasjournaal een pareltje en de trots van de omroep. Hij vindt het vooral knap hoe het programma thema’s blijft verzinnen die in de verhaallijn verwerkt kunnen worden.

Scenarioschrijver Ajé Boschhuizen is iemand die dat al 25 jaar doet. De schrijver heeft een huisje in Frankijk, waar hij in het voorjaar al begint met het uitzetten van de grote lijnen, waar tot de opnames ergens in oktober aan geschreven wordt om actueel te blijven. Ook is het volgens Römer onder topacteurs een erg geliefd programma.

Römer had zelf ook een keer een rolletje. Hij mocht als Piet mee op de boot van Sinterklaas bij de landelijke intocht in Dordrecht. Dat werd niet een heel leuke dag. Römer: “Het was middenin de discussie over Zwarte Piet. Er waren demonstranten. Sinterklaas had een kogelwerend vest aan en politiemannen waren verkleed als Piet, met grote wapens onder hun kleren.”

Open brief om Zwarte Piet

Volgens acteur Erik van Muiswinkel, die vanaf de start van het programma tot 2016 ‘Hoofdpiet’ was, hield het programma veel te lang vast aan Zwarte Piet. Samen met cabaretier Jochem Myjer stopte hij in 2016 bij het programma (Myjer keerde in de aflevering van vanavond – na een afwezigheid van tien jaar – terug in Het Sinterklaasjournaal, wederom in zijn oude rol als ‘Pietje Paniek’, red.).

“Het was een beslissing in een woedebui. Ik wilde een rol in het proces en was daar al twee jaar op aan het wachten. Er gebeurde maar niks. Het was een vervelend einde, ja”, zegt Van Muiswinkel.

In datzelfde jaar stuurde Van Muiswinkel samen met ruim honderd schrijvers, programmamakers en andere bekende Nederlanders een open brief aan de NTR. Ze wilden dat Het Sinterklaasjournaal afscheid nam van Zwarte Piet. “Beste omroepbaas, zwaai Zwarte Piet uit”, luidde de kop van de brief. Sinds 2019 zijn er geen Zwarte Pieten meer te zien in Het Sinterklaasjournaal: ze zijn vervangen door Roetpieten.

Oud-NTR directeur Römer heeft nu in 2025 geen zin om de hele discussie weer op te rakelen. Hij is blij dat we niet meer in die “moeilijke” jaren zitten vol discussie en tegenstellingen.

Spannender

Verder kwamen en gingen in de loop der jaren acteurs, nam Merel Westrik de presentatie over van de in maart dit jaar overleden Dieuwertje Blok en lijken de verhaallijnen steeds spannender te worden.

Daardoor kan Het Sinterklaasjournaal kinderen ook onrustig maken en stress veroorzaken. Zo vloog in 2023 de tabberd van de Sint in de brand en werd Sinterklaas vorig jaar afgevoerd met een ambulance. Volgens sommige kijkers is het programma niet geschikt voor jonge kinderen. Acteur Van Muiswinkel is het daarmee eens.

Het duurde wel even voordat hij begrip kreeg voor het argument dat het programma voor jonge kinderen best pittig kan zijn. “Ik heb nu een kleinzoon van 3,5 jaar oud en die mag niet kijken”, zegt hij. “Ik denk dat het programma echt beter is voor kinderen van boven de 8, die al bijna niet meer geloven. Er gebeuren best wel stressvolle dingen en als gezaghebbende mensen zoals de presentator dan dingen zeggen als ‘Nee, wat verschrikkelijk!’ als er weer eens probleem is met de cadeautjes, is dat soms too much voor ze.”

In de klas

Jasper van der Noordt is al vijftien jaar basisschoolleerkracht en moet soms aan nazorg doen. Hij kijkt deze weken met zijn leerlingen van 8 en 9 jaar oud altijd na de ochtendpauze in de klas naar Het Sinterklaasjournaal. Hij heeft wel het idee dat het programma ietsjes “heftiger” is geworden.

Van der Noordt: “Kinderen reageren allemaal anders natuurlijk. Sommigen worden echt wat stiller en trekken zich terug als er iets spannends gebeurt, maar je moet daar gewoon als leerkracht goed op anticiperen. Altijd proberen na het kijken van een aflevering positief af te sluiten bijvoorbeeld door te verwijzen naar vorig jaar toen de Pieten het ook allemaal wisten op te lossen en dat toen ook alles goed kwam.”