Laat de plagerige recensies van vertrekkende Kamerleden maar aan voorzitter Martin Bosma (PVV) over. „Je kon totaal afdwalen van je oorspronkelijke inbreng”, zei Bosma over NSC’er Willem Koops. „Je sprong over naar een andere fractie, dat zien we ook maar weinig”, zei Bosma richting Agnes Joseph, een van de ‘partijhoppers’ die afgelopen periode overstapte van NSC naar BBB. En afzwaaiend VVD-Kamerlid Simone Richardson noemde hij het „het vaste draaideur-Kamerlid” omdat zij wel vier keer opnieuw is beëdigd in al die jaren. „Welke VVD’er is er niet door jou vervangen? Tot de volgende keer, Simone.”
Woensdag worden alle nieuwelingen geïnstalleerd, maar eerst nam de Tweede Kamer dinsdag afscheid van maar liefst zeventig leden, bijna de helft. Door de hoge omloopsnelheid in de huidige politiek verliest de Kamer een schat aan ervaring, constateerde Kamervoorzitter Bosma bij het begin van de ceremonie. In totaal vertrekken er 178 jaren aan Kamerervaring: 23 leden waren niet opnieuw verkiesbaar, 47 leden waren dat wel maar werden vorige maand niet herkozen.
De meest opvallende afwezige dinsdag was de op de verkiezingsavond afgetreden GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans, het langstzittende Kamerlid van de zeventig vertrekkers met 4.781 Kamerdagen. Volgens een woordvoerder van de fractie heeft Timmermans „met een mooie speech op de uitslagenavond afscheid genomen als partijleider”. Bosma stond toch stil bij zijn betekenis voor de Nederlandse politiek. Hij noemde Timmermans „een van de meest gezichtsbepalende politici van de afgelopen twintig jaar” en een „fenomeen fameus om zijn humor, zelfspot en historische kennis”.
Hardste applaus
Naast flauwe grapjes had Bosma ook voor veel anderen woorden van lof. Misschien wel het hardste applaus klonk voor CDA-Kamerlid Eline Vedder, die haar werkzaamheden als boerin niet langer kon combineren met het Kamerwerk en daarom niet verkiesbaar was. „De Kamer is met jouw vertrek een stukje killer geworden”, zei Bosma. Hij prees SP’er Bart van Kent voor zijn „fenomenale kennis” over sociale kwesties, inclusief de pensioenen, en memoreerde dat Van Kent de term ‘casinopensioen’ populair maakte.
Twintig keer moest Bosma een praatje houden voor een Kamerlid van NSC, omdat de partij nul zetels haalde bij de verkiezingen en helemaal uit de Kamer verdwijnt. Lovende woorden had Bosma voor voormalig fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven, die het zo moeilijk had in de coalitie met PVV, VVD en BBB. „Je dwong respect af door altijd maar door te gaan, je straalde een prettig soort plichtsbesef uit.”
Een andere SP-veteraan, Michiel van Nispen, mocht namens alle vertrekkers een toespraak houden. Hij had een opmerkelijke kritische noot voor hoe fractievoorzitters tegenwoordig het debat in de plenaire zaal voeren. Van Nispen ziet „de nationale vergaderzaal veranderen in een nationale talkshowtafel”. „Hoe meer camera’s, hoe slechter het debat”, zei Van Nispen, die stelde dat ook de overige Kamerleden hier qua imago onder lijden. De SP’er was tot slot ook streng voor de parlementaire pers, die volgens hem te veel verslag doet van „ophef en gedoe” in Den Haag. „Stop met het kluitjesvoetbal en doe onderzoek naar de echte problemen in de samenleving.”
Liveblog
Jetten wil ‘snel inhoudelijk aan het werk’, Koolmees gaat deadline van dinsdag redden
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.