Getty ImagesErik ten Hag en Marc Overmars

NOS Voetbal•vandaag, 12:21

  • Jesse Wieten

    redacteur voetbal

  • Jesse Wieten

    redacteur voetbal

Het is weer crisis bij Ajax en in de hoop op betere tijden komen niet geheel toevallig de namen voorbij die verbonden zijn aan bloeimomenten uit het verleden. Het seizoen 2018/2019 blijft een referentiekader.

Als opvolger van de ontslagen coach John Heitinga was Erik ten Hag kandidaat en Marc Overmars zou moeten terugkeren als opvolger van Alex Kroes. Een wanhopige poging om de oude tijden te doen herleven? Pure nostalgie?

“Dit is meer een terugverlangen naar vroeger”, stelt Ad Vingerhoets, emeritus hoogleraar emoties en welbevinden aan de Universiteit Tilburg. “Omdat toen alles beter was of dat soort sentimenten. Dat soort gevoelens hangt meer samen met conservatisme, niet openstaan voor veranderingen en vernieuwingen.”

Nostalgie gaat over het bekijken van het verleden door een roze bril. De minder mooie kanten worden onder het tapijt geschoven.

Anouk Smeekes, hoofddocent Interdisciplinaire sociale wetenschap

“Het gaat hier om omgaan met een – voor de fervente supporter – stresssituatie, waarbij men wanhopig zoekt naar pogingen om een oplossing te vinden”, gaat de hoogleraar verder. “Niet onlogisch om het verleden daarin te betrekken, maar dat biedt geen garantie voor de toekomst.”

Ten Hag en Overmars wijzen terugkeer af

Overmars en Ten Hag zelf lijken vooralsnog ongevoelig voor het sentiment. Overmars liet weten opnieuw te zijn benaderd om terug te keren in Amsterdam, maar ook dat hij het verzoek had afgewezen.

“Voor mij is het klaar”, zei hij in De Telegraaf. “Ik heb een zwak voor Ajax en Amsterdam, maar het is voor mij een gepasseerd station.”

Tegenover de NOS liet de woordvoerder van Overmars weten het bij die woorden in de krant te willen laten. Overmars is van plan zijn contract als technisch directeur van Antwerp, dat nog anderhalf jaar doorloopt, uit te dienen.

Pro ShotsMet Kasper Dolberg keerde afgelopen zomer een spits uit de laatste succesperiode terug

Memorabel seizoen

Het tijdperk van Overmars en Ten Hag bij Ajax kende zijn hoogtepunt in 2019, toen Ajax met prachtig voetbal de halve finales van de Champions League haalde.

Het was een elftal met eigen jeugd, jong talent, aangevuld met slimme en kostbare aankopen als Dusan Tadic, Daley Blind en Hakim Ziyech. Ook Frenkie de Jong en Matthijs de Ligt waren erbij.

Kijk hieronder wat internationals De Ligt en De Jong zeggen over het huidige Ajax:

De Ligt en De Jong leven van afstand mee met Ajax

De fraaie overwinningen bij Real Madrid en Juventus waren de absolute hoogtepunten van een memorabel seizoen. Was toen alles beter? Geen Ajax-speler van nu zou in het team van toen vermoedelijk een basisplaats hebben.

De namen van de spelers van destijds, van Blind, Tadic, Ziyech en onder anderen Donny van de Beek en Nicolás Tagliafico zongen en zingen nog steeds rond in de Johan Cruijff Arena. In de afgelopen transferperiode, bijvoorbeeld. Ze kwamen niet, op Kasper Dolberg na.

“Op zich is het voor een mens niet raar om terug te vallen op het verleden, want vaak kun je op basis daarvan wel leren en proberen bepaalde zaken te vermijden of iets te optimaliseren”, weet Vingerhoets. “Maar dat werkt veel beter op individueel niveau dan op groepsniveau, omdat je dan ook te maken hebt met de complexe groepsdynamiek.”

Roze bril

De roze brillenglazen waardoor wordt teruggekeken verbloemen ook een en ander. Overmars werd niet voor niets weggestuurd vanwege grensoverschrijdend gedrag. Slachtoffers van toen zijn nu nog steeds werkzaam bij Ajax.

Pro ShotsOok de naam van Hakim Ziyech viel, hij ging uiteindelijk naar Marokko

“Bij nostalgie gaat het om een verlangen naar de positieve aspecten van het verleden”, zegt Anouk Smeekes, hoofddocent Interdisciplinaire sociale wetenschap aan de Universiteit Utrecht. “Nostalgie gaat daarmee over het bekijken van het verleden door een roze bril; de mooie dingen worden eruit gepikt, daar verlangt men naar terug, de minder mooie kanten worden onder het tapijt geschoven.”

“Als iemand nostalgisch over het verleden van een land of voetbalclub spreekt, is het altijd goed om jezelf af te vragen of dit wel het hele plaatje is”, vervolgt Smeekes. “Worden de positieve dingen niet te veel opgehemeld? Waren er in het verleden niet ook dingen die minder goed gingen?”

De vraag stellen, is hem beantwoorden. Maar in tijden van crisis is nuance het eerste dat verdwijnt.