Oud-informateur Henk Kamp (VVD) is kritisch op het advies van verkenner Wouter Koolmees. Volgens hem had de VVD betrokken moeten worden bij de vervolggesprekken. “Ik denk dat er een hele duidelijke meerderheid voor centrumrechts in de Kamer is. Als je probeert iets te creëren wat afwijkt van de uitslag van de verkiezingen en de meerderheid in de Kamer, sla je een doodlopende weg in.”

Samenvatting

  • Oud-informateur Henk Kamp (VVD) vindt het advies van verkenner Wouter Koolmees vaag en kritisch; volgens hem had de VVD betrokken moeten worden bij de formatiegesprekken.

  • Kamp benadrukt dat er een duidelijke meerderheid voor een centrumrechts kabinet is en dat pogingen om daarvan af te wijken een doodlopende weg zijn.

  • VVD-leider Dilan Yeşilgöz sluit samenwerking met GroenLinks-PvdA uit, wat volgens Kamp logisch is vanwege grote beleidsverschillen op onder meer overheidsuitgaven, belastingen, Defensie en migratie.

  • Kamp waarschuwt dat de verkenning door D66 en CDA drie weken tijd koopt, maar dat een stabiel kabinet alleen kan ontstaan als er consequent keuzes worden gemaakt richting centrumrechts.

Oud-minister Koolmees (D66) adviseerde dat D66 en het CDA drie weken met elkaar gaan onderhandelen over een eerste aanzet voor een coalitieakkoord. De VVD had daar graag bij aangesloten, schrijft de verkenner in zijn verslag. Tijdens zijn persconferentie gaf Koolmees een toelichting op dat advies.

Volgens Kamp, oud-bewindsman voor de VVD, was er een opvallend verschil tussen de woorden van Koolmees en wat er op papier stond. “Wat mij opviel, is dat hij andere dingen zegt dan hij opschrijft. Hij had het op de persconferentie over een agenda en een aanzet voor een regeerakkoord. Als je vervolgens kijkt naar wat hij adviseert, zegt hij dat er ‘een vervolgstap moet komen gericht op het langs de inhoud dichterbij brengen van een stabiel kabinet’. Dat is een hele vage omschrijving.”

Tekst gaat verder onder X.

“Hij komt niet met een gericht advies”, vervolgt Kamp in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Hij zegt op papier niet: ‘Je moet een agenda maken.’ Hij zegt op papier niet: ‘Je moet een aanzet geven voor een regeerakkoord.’ Hij noemt ook geen informateur die benoemd zou moeten worden. Ik vind dat hij met een behoorlijk vaag verhaal is gekomen.”

Hoewel Kamp kritisch is, erkent hij dat de situatie complex is. “Ik weet niet wat ik in de huidige situatie had gedaan. Het is natuurlijk een ingewikkelde situatie, en Koolmees is heel slim. Er zal wel een goede redenering achterliggen.”

‘Valse start van de formatie’

Volgens Kamp probeert D66 vooral tijd te winnen. “Dat is ook begrijpelijk. D66 staat voor de keuze of ze over links of over rechts willen gaan. Dat vinden ze heel moeilijk. Ik denk dat ze hiermee drie weken tijd hebben gekocht. Dat is wel in strijd met het verhaal dat er voor kerstmis een kabinet zou moeten komen. Dat gaat nu natuurlijk niet gebeuren.”

VVD-leider Dilan Yeşilgöz schreef gisteren in een reactie op het advies van Koolmees dat ze “waakt voor tijdrovende tussenstappen” in de formatie. Kamp vindt dat de VVD onterecht wordt buitengesloten. “Ik denk dat het heel opmerkelijk is dat er drie partijen steeds genoemd worden als motorblok voor een nieuwe coalitie, die alle drie bereid zijn om met elkaar te praten, en dat er nu wordt gezegd: CDA en D66 gaan het doen, en de VVD moet maar afwachten. Ik vind het een valse start van de informatie.”

Henk Kamp

Oud-minister (VVD)

“Er wordt gezegd: CDA en D66 gaan het doen, en de VVD moet maar afwachten. Ik vind het een valse start van de informatie.”

Yeşilgöz sloot een samenwerking met GroenLinks-PvdA uit, wat de formatie mogelijk ingewikkelder maakt. Volgens Kamp valt dat te rijmen met het ongenoegen van Yeşilgöz nu. “Yeşilgöz heeft vóór de verkiezingen gezegd dat ze op basis van de programma’s en het handelen in de Tweede Kamer geen basis ziet voor samenwerking met links. Ze wil een centrumrechts kabinet. Dat heeft ze voor de verkiezingen gezegd en dat zegt ze ook na de verkiezingen. Dat vind ik heel verstandig. Je moet consequent zijn. Mensen moeten weten wat ze krijgen als ze op je stemmen.”

Kamp wil centrumrechts kabinet

Kamp was in 2012 zelf formateur en bracht toen VVD en PvdA bij elkaar, ondanks de grote verschillen. Toch vindt hij dat de VVD nu terecht een samenwerking met links afwijst. “GL-PvdA wil voor de komende kabinetsperiode een enorme stijging van de overheidsuitgaven, gefinancierd door hogere belastingen voor bedrijven en burgers. Ik denk dat dat de verkeerde weg is. Je moet de overheid beperkt houden en voorkomen dat bedrijven uit de markt worden geprijsd. De lasten voor burgers verhogen zou ook onverstandig zijn.”

In 2012 riep Kamp partijen op om overeenkomsten te zoeken, maar dat advies geeft hij nu dus niet. “Kijk naar Defensie. Die heeft veel meer geld nodig omdat we ons tegen Poetin moeten kunnen verdedigen. GL-PvdA heeft dat afgedekt tot 2030, maar daarna ontbreekt de dekking.”

“En als het gaat om asiel en migratie, een thema dat veel kiezers motiveert, heeft GroenLinks de afgelopen jaren nooit iets gedaan om immigratie te beperken. Daarom zegt Yeşilgöz: daar zijn de verschillen te groot om samen te werken”, zegt hij. “Je kunt eindeloos praten, maar je moet wel praten in een richting.”

Henk Kamp

Oud-minister (VVD)

“Als je probeert iets te creëren wat afwijkt van de verkiezingsuitslag en de meerderheid in de Kamer, sla je een doodlopende weg in.”

Volgens de oud-bewindsman ligt die richting duidelijk bij centrumrechts. “Er is een hele duidelijke meerderheid voor een centrumrechts kabinet met D66, VVD, CDA en JA21. Als je probeert iets te creëren wat afwijkt van de verkiezingsuitslag en de meerderheid in de Kamer, sla je een doodlopende weg in.”