De overname van het van oorsprong Nederlandse cloudbedrijf Solvinity door een Amerikaans bedrijf heeft tot onrust geleid onder Nederlandse overheden. Het systeem waarmee Nederlandse burgers inloggen bij de overheid, DigiD, draait op servers van Solvinity. Dat geldt ook voor de digitale postbus MijnOverheid en het beveiligde systeem voor communicatie binnen het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Solvinity maakte afgelopen week bekend dat het veel grotere Amerikaanse bedrijf Kyndryl, een afsplitsing van IBM met een beurswaarde van zes miljard dollar, het bedrijf koopt. Solvinity (omzet 70 miljoen euro, 275 werknemers), is nu in handen van het Britse private-equitybedrijf Vitruvian Partners. De Nederlandse oprichters bezitten een minderheid van de aandelen. De overnameprijs is niet bekendgemaakt. De overname is nog afhankelijk van goedkeuring door mededingingsautoriteit ACM.
De grote afhankelijkheid van de Nederlandse overheid van met name Amerikaanse techbedrijven wordt sinds de herverkiezing van Donald Trump door veel politiek partijen als probleem gezien. De Tweede Kamer eist dat de overheid op zoek gaat naar alternatieven voor onder meer Microsoft.
De aangekondigde overname van overheidspartner Solvinity door Amerikanen valt daarom niet goed bij ambtenaren en ict-experts, blijkt onder meer uit discussies op sociale media als LinkedIn. Daar overheerst vooral teleurstelling over het verdwijnen van wat werd gezien als een Nederlands bedrijf.
‘Vertild’ aan de ict-infrastructuur
,,Solvinity was een van de partijen waarbij de Nederlandse overheid zich thuis voelde. Ze hebben een goed sales team dat snapt waar een overheid op zit te wachten”, zegt ict-expert en activist Bert Hubert. Hubert ijvert al jaren voor minder digitale afhankelijkheid van bedrijven uit het buitenland.
Dat wil niet zeggen dat de ervaringen onverdeeld positief waren. In 2023 was het adviescollega ict-toetsing buitengewoon kritisch. Het schreef toen onder meer dat het overheidsagentschap Logius, de leverancier (Solvinity) en het ministerie van Binnenlandse Zaken zich hebben ‘vertild’ aan de ict-infrastructuur voor de digitale dienstverlening aan burgers en bedrijven.
Voor DigiD en de Berichtenbox van de overheid zijn afgescheiden servers bij Solvinity gehuurd (zogeheten private cloud). Die overheidsdienst waar alle Nederlandse burgers mee te maken hebben is door het betrokken agentschap Logius bewust niet op servers gezet die worden gedeeld met andere klanten, vertelt Hubert. „Maar ongewild komen overheidsdiensten nu toch in een Amerikaanse omgeving terecht.”
Nederlandse investeerders deden het afgelopen jaar vergeefs een poging Solvinity weer in Nederlandse handen te krijgen
Tweede Kamerlid Barbara Kathmann van GroenLinks-PvdA heeft Kamervragen gesteld over de kwestie. Ze wil van de demissionair minister en de staatssecretaris voor Digitalisering onder meer weten of ze het acceptabel vinden dat door de overname meer overheids-ict ‘onder Amerikaanse surveillancewetgeving komt te vallen’. En of in de lopende contracten een ontbindende voorwaarde is opgenomen met oog op dit scenario.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken, verantwoordelijk voor DigiD en MijnOverheid, zegt met Solvinity in gesprek te zijn om de gevolgen in kaart te brengen. Ook het ministerie van Justitie en Veiligheid ‘onderzoekt wat de mogelijke consequenties zijn van de voorgenomen overname voor de samenwerking’.
Contract met Amsterdam
In Amsterdam kreeg de verantwoordelijk wethouder woensdag vragen over de overname in de gemeenteraad. Amsterdam heeft onlangs een contract met Solvinity afgesloten terwijl het gemeentebestuur de ambitie heeft om de afhankelijkheid van Amerikaanse techbedrijven snel af te bouwen. GroenLinks gemeenteraadslid Elisabeth IJmker wil weten of in de contracten rekening is gehouden met een overname.
Die zou namelijk geen verrassing moeten zijn. Solvinity stond al enige tijd in de etalage. Het Britse private-equitybedrijf Vitruvian Partners kocht in 2014 een meerderheidsbelang. In de regel willen dit soort bedrijven na een jaar of zeven hun aandelen met winst doorverkopen. Dat duurde langer, onder meer omdat de winstmarges gering waren.
Nederlandse investeerders hebben afgelopen jaar een poging gedaan het bedrijf weer in Nederlandse handen te krijgen, bevestigt een van hen desgevraagd, op voorwaarde van anonimiteit. Die pogingen zijn door Vitruvian niet serieus genomen. „In de regel betalen Amerikanen twee keer per aandeel als Europese investeerderszegt Bert Hubert daarover.
De overname van Solvinity past dan ook in een patroon, waarin kleinere ict-partijen worden opgeslokt door grotere Amerikaanse branchegenoten die kapitaalkrachtiger zijn. Een paar maanden geleden werd Zivver, het Nederlandse bedrijf dat wordt gebruikt voor beveiligde communicatie met rechtbanken en het OM, ook overgenomen door een Amerikaanse partij. Solvinity reageerde woensdag niet op vragen van NRC.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.