Europarlement eindelijk eens over afzwakken ’bureaucratisch monster’ CSDDD

De Europese richtlijnen, officieel de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de duurzaamheidsrapportagerichtlijn (CSRD), zadelen bedrijven op met eisen om mogelijke misstanden in hun hele productieketen in kaart te brengen en aan te pakken. Een bedrijf in Nederland moet bijvoorbeeld kijken of een toeleverancier aan de andere kant van de wereld een slootje vervuilt, personeel uitbuit of zorgt voor ’klimaatschade’.

Critici spreken van een ’bureaucratisch monster’. Meerdere bedrijven in Nederland overwegen activiteiten stop te zetten vanwege de ’onwerkbare’ EU-regels. Ook buiten de Europese Unie is er kritiek. Qatar en de Verenigde Staten dreigden zelfs de gaskraan dicht te draaien. Beide landen zijn boos over het boetesysteem. Het Europarlement wil deze boetes nu schrappen.

De Europese Commissie heeft begin dit voorjaar de invoering van de omstreden richtlijn uitgesteld. Daarnaast wil Brussel de regeltjes flink afzwakken, kleine bedrijven moeten bijvoorbeeld worden ontzien. Toch blijft het chaos: bij een richtlijn moeten 27 landen op hun eigen manier de regels invoeren, een nachtmerrie voor internationale bedrijven.

Lidstaten al akkoord

Lidstaten hebben al ingestemd met het afzwakken van de regels, maar het Europees Parlement treuzelde maanden. Het lukte de centrumpartijen (sociaaldemocraten, liberalen en christendemocraten) niet om het eens te worden over een compromis.

Donderdag kwam er na weken gekissebis alsnog een meerderheid: de christendemocraten zijn daarvoor in zee gegaan met de andere rechtse fracties. Dat ligt gevoelig in Brussel. De linkerflank van het Europarlement heeft een cordon sanitaire ingesteld tegen de rechtse winnaars van de Europese verkiezingen; ze willen op geen enkele manier samenwerken.

Het Europarlement en de lidstaten moeten nu nog een keer samen onderhandelen over hoe de regels er straks definitief uit komen te zien. Het doel is duidelijk: de oorspronkelijke versie uit de tijd van voormalig Eurocommissaris Frans Timmermans moet worden afgezwakt.

Honderden aanpassingen

Wat het Europees Parlement precies wil veranderen is nog onduidelijk. Er is donderdag gestemd over honderden voorstellen om de omstreden regels aan te passen.

BBB-Europarlementariër Sander Smit noemt de rechtse samenwerking ’een historische doorbraak van gezond verstand’. Het Europees Parlement is door verschillende staatshoofden en regeringsleiders onder druk gezet om haast te maken met het dossier. Smit is blij dat het dossier nu verder kan richting de finish: „Eindelijk kan werk worden gemaakt van het terugdringen van eindeloze groene regeldruk die bedrijven en onze welvaart bedreigt.”

De PVV hoopt dat de christendemocraten vaker kiezen om zaken te doen met rechterflank. „Dit is de enige meerderheid om de competitiviteit van Europese ondernemingen te versterken”, zegt Europarlementariër Ton Diepeveen.

Schrikbeeld

PvdA’er Lara Wolters, in het Europarlement architect van CSDDD, reageert woest: „Bedrijven die het goede willen doen blijven in de kou staan. Cowboybedrijven krijgen ruim baan en mogen een spoor van vernieling achter zich laten, zodat wij in Europa aan onze trekken komen met fast fashion, nieuwe gadgets en goedkope meuk.”

Gerben-Jan Gerbrandy van D66 deelt de teleurstelling betreurt: „Sommigen kijken verlekkerd naar de Amerikanen waar veel meer is toegelaten, maar Amerikanen zijn veel ongezonder. Blijkbaar zien rechtse politici dat als een voorbeeld. Ik als een schrikbeeld.”

Vakbond FNV noemde de ’afbraak’ eerder ’onacceptabel’. Een deel van het bedrijfsleven juicht de regels juist toe. Onder meer Unilever en de Nederlandse lampenfabrikant Signify hebben eerder opgeroepen om juist door te pakken met de regels.