Laatste update:
17:49
Hans Wijers, de net benoemde informateur namens D66, heeft op verkiezingsavond publiekelijk een persoonlijke voorkeur uitgesproken voor een breed gesteund middenkabinet, in plaats van een coalitie met het radicaalrechtse JA21.
Verder noemde Wijers VVD-leider Dilan Yesilgöz bij deze gelegenheid een leugenaar. Ook zei hij dat hij baalt dat de kiezer de VVD niet harder heeft afgestraft voor deze kabinetsperiode.
Wijers deed de uitlatingen in de avond van 29 oktober, een paar uur na de eerste uitslagprognoses, als panellid op een podium tijdens een borrel van ondernemer Willem Sijthoff in Amsterdam. NRC sprak met veertien aanwezigen van wie meerdere mensen, los van elkaar, de uitspraken bevestigen. Daarnaast beschikt NRC over een filmopname van één van de uitspraken van Wijers.
De uitlatingen van Wijers zijn opmerkelijk en gevoelig omdat hij als informateur, samen met Sybrand Buma (CDA), een werkbare coalitie bij elkaar moet brengen. De verhouding tussen D66 en CDA met de VVD staat in de formatie al onder druk, omdat de VVD GroenLinks-PvdA uitsluit, en daarmee een breed middenkabinet.
Informateur Hans Wijers laat nu over de verkiezingsavond aan NRC weten: „Ik heb me daar niet goed uitgedrukt. Ik ben van mening dat de VVD een partij is die jarenlang effectief heeft bijgedragen aan het bestuur van ons land, en mevrouw Yesilgöz een partijleider is met een solide staat van dienst.”
„Tijdens dit proces ligt het voor de hand dat ik vooral contact heb met de heren Bontenbal en Jetten. Mocht mevrouw Yesilgöz op enig moment een rol gaan spelen, dan zal ik haar met open vizier benaderen. Mijn eerdere uitspraken neem ik dan ook terug en daarover heb ik persoonlijk contact met haar gezocht.” Yesilgöz laat desgevraagd aan NRC weten: „Ik hoor graag van betrokken partijen hoe wij onder aanvoering van deze informateurs alsnog met open vizier tot een goed proces kunnen komen.”
Dedain
Organisator Willem Sijthoff noemt de festiviteit in een reactie aan NRC „een gezellige en mooie avond”. „De bijdrage van Hans Wijers heb ik niet meegekregen.” Zoals vaker nodigde Sijthoff, mediaondernemer en D66-lid en donateur, vrienden, kennissen en relaties uit voor een festiviteit. De locatie was Capital C, een groot kantoorpand aan het Weesperplein in de hoofdstad, waar verschillende gasten elkaar afwisselden op het podium om de actualiteit te becommentariëren. Oud-minister Wijers was niet geprogrammeerd als spreker, maar werd door de spreekstalmeester uitgenodigd op het podium plaats te nemen.
In de zaal werd geluisterd, geborreld en gekletst door ongeveer tweehonderd gasten – ondernemers, bestuurders, bekende Nederlanders als Beau van Erven Dorens en (oud)politici, onder wie Jacques Monasch (oud-PvdA-Kamerlid). „Wijers was niet beschikbaar als informateur, zei hij op het podium toen hij daar naar werd gevraagd”, zegt Monasch. Verder sprak de D66-coryfee „vol dedain over rechts en de mogelijkheid van een centrumrechts kabinet”, aldus de oud-PvdA’er.
Ik vond het ongepast, juist ook gezien de wens van D66 om minder op de man te spelen
Frank Leijdesdorff
oud-partner Loyens & Loeff over de uitspraken van Hans Weijers
In de rest van zijn bijdrage noemde Wijers VVD-leider Dilan Yesilgöz volgens meerdere aanwezigen „een leugenaar”. „Dat weet ik zelfs heel zeker”, zegt Frank Leijdesdorff, voormalig partner van advocatenkantoor Loyens & Loeff. „Ik vond het ongepast, juist ook gezien de wens van D66 om minder op de man te spelen.”
Leijdesdorff stoorde zich ook aan Wijers’ uitspraak dat hij het jammer vond dat de kiezer de VVD niet harder had afgestraft. Ook deze uitspraak van Wijers wordt door meerdere genodigden bevestigd. Aanwezige Maarten Feilzer: „Ik vond zijn bijdrage shocking, voor een oud-minister. Ik kan de exacte woorden niet meer herinneren maar hij ging fel tekeer tegen Dilan Yesilgöz.”
Fundamentele verschillen
Wijers liet zich verder uit over het nieuw te vormen kabinet. „Ik denk dat het van enorm groot belang is dat we de komende zes tot acht jaar stabiel beleid krijgen”, zegt hij op de opname die NRC in bezit heeft. „We hebben een meerderheid nodig in de Tweede en in de Eerste Kamer. Dat krijg je alleen maar door niet met 76 zetels een kabinet te maken waarvan je nu al ziet dat daar, op een aantal belangrijke gebieden, fundamentele verschillen zitten.”
Met die laatste uitspraak doelde Wijers op een mogelijk kabinet van D66, CDA, VVD en het radicaalrechtse JA21. Een combinatie die op dat moment een meerderheid leek te hebben van 76 zetels, en met de definitieve uitslag op 75 zetels uitkomt.
De voorkeur van D66 ligt bij een breed centrumkabinet van D66, VVD, GL-PvdA en CDA met een ruime Kamermeerderheid. Die voorkeur sprak Wijers in besloten kring al langer uit, net als zijn felle afkeer van Yesilgöz, bevestigen diverse bronnen aan NRC.
Wijers was in het eerste Paarse kabinet van PvdA, VVD en D66 (1994-1998) minister van Economische Zaken. Daarna was hij actief in het zakenleven bij onder meer Akzo Nobel en Heineken. Daarnaast vervult hij tal van maatschappelijke functies en was hij voorzitter van de raad van commissarissen van Ajax.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.