Catrien Ariens ANPDe Europese rapportageregels zijn onder meer bedoeld om werkomstandigheden in de kledingindustrie in kaart te brengen.

NOS Nieuws•vandaag, 19:27

  • Charlotte Boström

    redacteur Economie

  • Charlotte Boström

    redacteur Economie

Vandaag is een grote stap gezet om de duurzaamheidsregels voor Europese bedrijven minder streng te maken. Als het aan het Europarlement ligt, moeten alleen hele grote bedrijven aan de regels voldoen. En bedrijven die wel onder de regels vallen, moeten minder onderzoek doen dan voorheen naar bijvoorbeeld mensenrechtenschendingen bij toeleveranciers.

De veranderingen zijn bedoeld om regeldruk te verminderen. Dat is sinds het veelbesproken Draghi-rapport over de Europese concurrentiekracht prioriteit nummer één in Brussel.

De huidige ambitieuze regels vormen volgens Draghi een belangrijke oorzaak van het feit dat Europa niet kan opboksen tegen de VS en China. Daar zijn wetten op het vlak van klimaat, risicorapportage en mensenrechten minder streng.

Commercieel voordeel

Het Nederlandse bedrijfsleven is verdeeld over de kwestie. Lampenmaker Signify betreurt dat een veel kleinere groep bedrijven de regels zou moeten volgen.

“Minder bedrijven hoeven nu te rapporteren over hun ecologische voetafdruk. Dat brengt het risico dat transparantie en gelijkheid binnen de Europese markt afnemen”, zegt Hellen van der Plas, CEO van Signify Nederland.

Signify is een van de bedrijven die wél moeten voldoen aan de regels. Volgens Van der Plas doet Signify daar al jaren moeite voor. Dat brengt grote extra kosten met zich mee. Denk aan onderzoek naar toeleveranciers, het in kaart brengen van klimaatrisico’s en doelen voor de eigen uitstoot.

“Maar wij beschouwen het als een zakelijke kans”, zegt ze. “De overgang naar energiezuinige LED-lampen creëert commercieel voordeel voor ons en vermindert emissies.”

‘Belangrijke verbeteringen’

Veel organisaties en beleidsmakers denken daar anders over. Volgens de wijzigingen die vandaag werden aangenomen, zal het niet meer mogelijk zijn voor individuele landen om eigen wetten in te voeren die strenger zijn dan de EU-regels op dit vlak.

VNO-NCW, de lobbyorganisatie voor het Nederlandse bedrijfsleven, vindt de uitkomsten “een goede basis” voor verdere onderhandelingen.

“Na de stemming zien we een aantal belangrijke verbeteringen om de wet in de praktijk beter te laten werken. Zo worden de administratieve lasten voor met name het het midden- en kleinbedrijf verminderd”, zegt een woordvoerder.

Risico’s

Consultancy PWC helpt al jaren Nederlandse bedrijven om te voldoen aan de Europese rapportage- en duurzaamheidsregels. Daniël van Veen schat in dat “de meeste bedrijven” van de in totaal 25 op de Amsterdamse beurs al vrijwillig voldoen aan de EU-regels.

“Deels omdat ze zien dat ze daardoor een positieve impact kunnen hebben op milieu, maatschappij en mensenrechten en dat ze zich daardoor willen onderscheiden.”

Maar ambities op het vlak van klimaat en mensenrechten gaan niet alleen om branding. Volgens veel economen nemen bedrijven juist risico’s als ze niet letten op energieverbruik, klimaatveranderingen en schendingen van mensenrechten. Zo kan een bedrijf dat het risico op overstromingen niet in kaart heeft, te maken krijgen met tegenvallende oogsten en hogere inkoopsprijzen. Dat zorgt onder de streep voor minder winst.

“Nederlandse bedrijven lopen allerlei risico’s als ze klimaatverandering en hun waardeketen niet goed in beeld hebben. Vandaar dat de ambitieuze Europese regels juist goed geweest zouden zijn voor het concurrentievermogen en de winstgevendheid van onze bedrijven.”

Dat het Europarlement de ambities nu omlaag wil schroeven, noemt Van Veen “een gemiste kans voor Europa.”

Een fractie over

Oorspronkelijk zouden volgens PWC 3.000 Nederlandse ondernemingen onder de Europese duurzaamheids- en rapportageregels moeten vallen. Met teruggeschroefde ambities van het Europees parlement zijn het er nog maar zo’n 300, schat Van Veen.

Hoeveel het precies zal worden en waaraan bedrijven precies moeten voldoen, is nog niet bekend. Het Europees Parlement, de Europese Commissie en de lidstaten moeten nu weer aan tafel om het eens te worden over de invulling. Het zal zeker een paar jaar duren voordat Nederlandse bedrijven aan de nieuwe regels moeten voldoen.