Niet eerder was er zoveel aandacht voor JA21: negen zetels in de Tweede Kamer en wellicht zelfs partner in de nieuwe coalitie. Tijd voor de vraag die elke nieuwe partij oproept: hoe stabiel zal deze zijn? 

Dat is niet zo makkelijk te zeggen, want JA21 is een rommelig partijtje. Het beste voorbeeld zijn de beginselen. Deze zijn een paar jaar geleden wel op een ledenvergadering besproken en aangenomen, maar daarna heeft niemand het er nog over gehad. Denk niet dat je dit document gemakkelijk op de website kunt vinden. Vraag: zijn dit nou de beginselen die echt door politici van JA21 worden onderschreven en doorleefd of ziet men de beginselenexercitie achteraf als zinloos en overbodig? 

De beginselen zullen de fractie niet bij elkaar houden, maar misschien doen persoonlijke connecties dat wel. Kijk naar het netwerk van de negen Kamerleden en je ziet dat ze elkaar grotendeels al kennen. Een overzicht. 

 

1. Joost Eerdmans

Eerdmans is geen fantastische leider. Iedereen die aan dat oordeel twijfelt moet maar even rondvragen op de Coolsingel, waar hij fractieleider en wethouder was voor Leefbaar Rotterdam. Wijlen Mark Hoogstad schreef het al in Stad van twee snelheden: vrijwel niemand denkt dat Eerdmans na zijn ‘wethouderschap lege dozen’ een serieuze partij kan leiden. Hij is een anti-leider die geen politiek-strategisch vernuft heeft, geen bruggen kan slaan en elk gezag ontbeert. Het gekke aan al deze kwalificaties is dat ze al jaren op papier staan, maar dat ze nooit tot de Haagse journalistiek zijn doorgedrongen.

 

2. Annabel Nanninga 

Velen hebben het nog steeds over Nanninga’s omstreden tweets uit de tijd van GeenStijl. Toch zijn recentere observaties relevanter. Prominente leden van JA21 liepen een paar jaar geleden weg na klachten over Nanninga waarvan nooit helemaal duidelijk werd wat ze inhielden, behalve dat ze gingen over haar dubbelfuncties. Zit Nanninga er alleen voor zichzelf? Ze heeft nu de Eerste voor de Tweede Kamer ingeruild. Haar zetel in de Eerste Kamer zal worden ingenomen door afsplitser Toine Beukering. Die is de ‘potentiële regeringspartij’ JA21 dus kwijt. Best een hoge prijs voor Nanninga’s ambities. 

 

3. Ingrid Coenradie 

Over Coenradie wordt graag gemeld dat ze net als Eerdmans van Leefbaar Rotterdam komt, maar het is logischer om erop te wijzen dat ze in Rotterdam vooral een passant was en maar zeer kort fractievoorzitter. Toen werd ze door Wilders naar Den Haag gehaald. Ze heeft in Rotterdam nooit met Eerdmans gewerkt, want hij zat allang in Den Haag toen Coenradie politiek actief werd. Ze heeft wel gewerkt met de nummer vijf. 

 

4. Michiel Hoogeveen

In 2019 werd Hoogeveen Statenlid voor Forum in Zuid-Holland. Zijn carrière lijkt deels een samenloop van toevalligheden. Hij werd persvoorlichter in het Europees Parlement en stond daar ook op de kandidatenlijst. Toen Derk Jan Eppink vertrok, werd Hoogeveen Europarlementariër, een functie die hij zeer degelijk uitvoerde. Als lijsttrekker van JA21 werd hij vorig jaar niet herkozen. Toen ging hij voor de fractie in Den Haag werken. Hoogeveen wil van elke associatie met FvD af: in Brussel wilde hij al ruim voor de breuk van eind 2020 weg bij Baudet. Vreemd dus om hem – zoals Nieuwsuur deze week deed – naar een nexit te vragen. 

 

5. Simon Ceulemans

Een oudgediende zou je Ceulemans zeker kunnen noemen. ‘Ceul’ was beleidsmedewerker van Leefbaar Rotterdam en is aldus een bekende van Eerdmans, en klom op tot raadslid en fractievoorzitter. Hij is ook bij JA21 al langer in beeld: hij was beleidsmedewerker in de Tweede Kamer en stond bij de desastreus verlopen verkiezingen van 2023 op de derde plek. Hoewel hij in Rotterdam best belangrijk is, kent vrijwel niemand hem. 

 

6. Diederik Boomsma

In de Amsterdamse gemeenteraad bestond jarenlang een rechts blok met onder andere FvD en CDA. Later werd FvD vervangen door JA21. Daar leerden toenmalig CDA’er Boomsma en Nanninga elkaar kennen. Er bestaan meningsverschillen of ze echt intensief samenwerkten, vooral omdat Boomsma – een zeer actief en kundig raadslid – coalities zocht met vrijwel alle partijen. Duidelijk is dat hij Nanninga zo vaak in actie heeft gezien dat hij weet waar hij aan begint. Politiek inzicht heeft hij sowieso: hij is de enige Haagse overlevende van NSC. 

 

7. Daniël van den Berg

Van den Berg gelooft in twee dingen: God en JA21. Niet toevallig bracht Nieuwsuur hem gisteren in beeld in gesprek met Chris Stoffer. Van den Berg heeft altijd erg geloofd in de nieuwe partij en draagt dat met verve uit. Hij werd in 2019 gekozen als Statenlid in Noord-Holland en was er in 2023 lijstrekker. Hij is inhoudelijk vooral bezig met kerncentrales. Of zijn christelijke achtergrond past bij een seculiere partij is twijfelachtig: zouden hij en Nanninga hetzelfde over medisch ethische kwesties denken? Tegelijk kun je zeggen dat dit niet zo relevant is: Nanninga zat vier jaar met hem in de Noord-Hollandse fractie. Problemen zijn niet bekend. 

 

8. Maarten Goudzwaard 

Goudzwaard was in 2019 FvD-lijsttrekker in Friesland en zat daar sindsdien als Statenlid. Toen Forum in 2020 uiteenviel haalde Goudzwaard zijn fractie over om de partij te verlaten. Achteraf blijkt dat een hele opgave te zijn geweest: iedereen wilde na een paar weken weer terug bij Forum, behalve Goudzwaard. Hij was beleidsmedewerker in de Tweede Kamer en was al eens kort Kamerlid. Bij JA21 weten ze: met Goudzwaard vinden er geen ongelukken plaats en – zoals men in de tijd van Forum al zei – ‘hij doet het goed op camera’.

 

9. Ranjith Clemminck 

De nummer negen is de enige echte onbekende. Clemmink was ambtenaar en tot voor kort bestuurslid van Utrecht Pride. Daar waren ze niet erg blij met zijn transfer naar JA21. Clemminck zoekt met dat laatste de publiciteit. Beetje hypocriet: Utrecht Pride is voor inclusiviteit, gebruikt een lange LHBT-afkorting en heet roze vluchtelingen hartelijk welkom in Nederland. Hoe verbaasd moet je zijn dat zo’n organisatie niet warm wordt van JA21? Ondertussen lijkt JA21 de act prachtig te vinden. 

 

De rest 

Stel dat JA21 het kabinet in gaat en Eerdmans en Coenradie worden minister, dan staan er verderop op de kandidatenlijst nog andere vertrouwelingen. Op plek tien staat Michel van Elck, een oud-raadslid van Leefbaar Rotterdam uit de tijd van Eerdmans, en op twaalf Geert Koster, een zittend raadslid van dezelfde partij en dus een bekende van in ieder geval Ceulemans en Coenradie. Op elf staat Philippe Schyns, de fractievoorzitter in Limburg en ook op plekken dertien en veertien staan zittende Statenleden. Er is weinig risico genomen.

Is dit een partij die vier jaar bij elkaar blijft? Je kunt wijzen naar de LPF, die in korte tijd uit elkaar viel, maar dat is flauw: NSC heeft het juist twee jaar lang zonder al te veel kleerscheuren uitgehouden. Als je kijkt naar de lijst van JA21, kun je een groot-Amsterdams netwerk ontwaren van Nanninga, Boomsma en Van den Berg, en een Rotterdams netwerk van Eerdmans, Coenradie en Ceulemans. Tegelijk is er een overlappende groep uit de fractie in Den Haag: Eerdmans, Hoogeveen, Ceulemans en Goudzwaard. Alleen Clemminck valt er buiten. 

Of dit goed gaat blijft afwachten, maar er hebben weleens fracties in de Tweede Kamer gezeten waarvan de leden elkaar slechter kenden.

 

Beeld: Nieuwsuur interviewt Joost Eerdmans. Still van X. 

 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.