De vogelgriepdreiging in Europa neemt fors toe. In Nederland heeft de Deskundigengroep Dierziekten de risicobeoordeling voor hoogpathogene vogelgriep (HPAI) in Nederland verhoogd naar ‘zeer hoog’.

Donderdag maakte Wageningen Bioveterinary Research bekend over te gaan op de crisisfase. Dit houdt onder meer in dat er extra testmateriaal op voorraad wordt gehouden. Daarnaast worden op het gebied van het personeel maatregelen genomen om deze fase door te komen.

Die avond maakte de Deskundigengroep Dierziekten de drastische statusaanpassing bekend. Bij de vorige risicobeoordeling op 13 oktober was de status nog matig. Experts zien de donderdag vrijgegeven status als verontrustend.

Roofvogels en wilde zoogdieren

De Deskundigengroep Dierziekten verwacht dat de huidige situatie leidt tot meer uitbraken bij gehouden vogels. Bovendien kan de toename van zieke en dode wilde vogels door predatie ook leiden tot besmettingen bij roofvogels en wilde zoogdieren, waaronder vossen, marterachtigen en zeehonden. In alle regio’s is de virusdruk even hoog; hierin is geen onderscheid te maken.

De uitbraken bij gehouden vogels worden veroorzaakt door dezelfde variant als die ook bij wilde vogels wordt aangetroffen. Dit is ook dezelfde variant die vorig jaar huishield. De klinische verschijnselen zijn wisselend. Bij sommige bedrijven wordt blauwverkleuring van de poothuid gezien, terwijl bij andere bedrijven het pluimvee snel sterft zonder duidelijke symptomen. Dit past bij het klassieke ziektebeeld.

De situatie bij wilde vogels is zeer ernstig. Bij de monitoring van levende wilde vogels door het Erasmus MC is bij eenden een virusprevalentie van HPAI gevonden die opliep tot 25 procent. Volgens de deskundigen is zo’n hoge prevalentie van hoogpathogene vogelgriep in eenden nog nooit eerder waargenomen.

In de afgelopen weken waren er uitbraken op pluimveebedrijven in minstens zestien Europese landen, waaronder Belgiƫ, Frankrijk, Spanje en Duitsland, waarbij Duitsland zwaar getroffen is. De spreiding van de uitbraken in het binnenland volgt de vogeltrekroute van kraanvogels. Dode kraanvogels met HPAI zijn al gevonden in Duitsland en Frankrijk.

Verdere ophokplicht in Spanje

In Spanje is sinds donderdag 13 november een ophokplicht van kracht voor alle pluimveebedrijven in het hele land. Eerst gold dit alleen voor 1.201 gemeenten. De ophokplicht geldt ook voor biologische bedrijven en bedrijven voor eigen consumptie of bedrijven die vlees of eieren produceren voor directe verkoop.

Dit besluit is gebaseerd op het aantal uitbraken in Europa en de trek van vogels vanuit risicogebieden naar Spanje. Ook speelt mee dat de dalende temperaturen het virus makkelijker laten overleven.