Yorben den HartogDe Nexperia-fabriek in Dongguan

NOS Nieuws•vandaag, 09:04

  • Aïda Brands

    verslaggever Economie

  • Laura van Megen

    correspondent China

  • Gabi Verberg

    correspondent Oost-Azië

  • Aïda Brands

    verslaggever Economie

  • Laura van Megen

    correspondent China

  • Gabi Verberg

    correspondent Oost-Azië

“Roekeloos” en “diep teleurgesteld”. Het Chinese ministerie voor Handel heeft geen goed woord over voor demissionair minister Karremans van Economische Zaken. China en Nederland zijn in een grote diplomatieke ruzie beland. Steeds meer betrokkenen en deskundigen in Nederland en China vragen zich af of het ooit nog goed kan komen met chipmaker Nexperia.

Karremans haalde zich de Chinese woede op de hals toen hij ingreep bij Nexperia Nederland. Zijn doel was de chipproductie in Nederland en Europa veiligstellen. Ook de CEO werd afgezet door een Nederlandse rechter. China blokkeerde daarop de export van Nexperia-chips uit de Chinese fabriek.

Er hangen inmiddels donkere wolken boven de toekomst van Nexperia. Chinese experts zijn het eens: het beste scenario is dat Nexperia China en Nederland met elkaar doorgaan, maar daarvoor moet er nog een hoop gebeuren. Een Nederlandse delegatie vertrekt begin volgende week naar China voor gesprekken.

Nexperia China

“De sfeer hierbinnen is oké, maar Nederland is wel te ver gegaan.” Meer wil de Nexperia-medewerker niet zeggen, voordat hij Nexperia’s fabriek in Dongguan naar binnen snelt. De sfeer buiten de fabriek is gespannen. De beveiliging trekt medewerkers ruw weg en waarschuwt ze niet met de NOS te praten.

Toch is de Chinese tak van Nexperia in zijn publieke communicatie duidelijk. De uitspraken van Nexperia Nederland over het Chinese mismanagement zijn “misleidend en zeer bedrieglijk”. Er lijkt dan ook een breuk te ontstaan binnen het bedrijf.

Yorben den HartogEen helm van een Nexperia-medewerker bij de Nexperia-fabriek in Dongguan

Nexperia China verwijt de Nederlandse tak de productie ernstig verstoord te hebben door geen wafers, chiponderdelen, te sturen naar Dongguan. Maar Nexperia Nederland liet gisteren weten dat de zaken heel anders liggen. De Chinese tak zou haar klanten oproepen de betalingen niet meer via Nederland, maar via Chinese rekeningen te laten lopen.

Dit brengt veel onzekerheid teweeg bij medewerkers. Velen vragen zich af of het voor de chipmaker nog mogelijk hier heelhuids uit te komen. “Je kan niet anders dan je zorgen maken over de toekomst van Nexperia in Nederland”, zegt Arjan Baselmans, onderhandelaar van vakbond CNV.

Schade

Behalve economische schade, waarvan de omvang nog lang niet duidelijk is, heeft de diplomatieke relatie tussen Nederland en China ernstige schade opgelopen. Dat stelt Bo Zhengyuan, partner bij onderzoeksbureau Plenum.

Nederland en China konden geopolitieke of technologische geschillen, bijvoorbeeld over chipmaker ASML, altijd goed managen. “Dus deze beroving, zoals het hier in China wordt geschetst, kwam als een verrassing”, aldus Bo. De Chinese overheid hield zich eerst stil over Nexperia, maar uit nu ook steeds fellere kritiek op de “niet-constructieve” houding van Nederland.

Met het oog op de huidige geopolitieke tendens zullen dit soort problemen vaker voorkomen. Beide landen zouden daarom het beste een overlegmechanisme in het leven kunnen roepen om dit soort crises voor te zijn, zegt Bo.

De wind van voren

Begin volgende week reist een Nederlandse delegatie af naar Peking om over Nexperia te spreken. Shen Yi, hoogleraar internationale politiek aan de Fudan Universiteit, is niet optimistisch. Hij noemt het thuisblijven van minister Karremans “onoprecht”. Nederland geeft er volgens hem weinig blijk van deze zaak serieus te nemen.

“China is heel duidelijk geweest over wat er nodig is om dit probleem op te lossen. Nederland moet z’n beslissingen terugdraaien. Pas daarna kan er gepraat worden”, aldus Shen. En zolang dat niet gebeurt, valt er weinig te praten. Hij verwacht een kort bezoek, waarbij de Nederlandse ambtenaren vooral de wind van voren krijgen.

Daarnaast zal China dit moment ook aangrijpen om een signaal af te geven aan de rest van de wereld. Een signaal dat “geen enkele soevereine staat investeringen van Chinese ondernemingen in het buitenland zomaar kan plunderen”, aldus Shen.