Afgelopen zaterdag liep een demonstratie voor ‘minder immigratie, eerlijk woningbeleid en transparantie richting de bevolking’ in Den Haag uit de hand. Organisator ‘Els Rechts’ gaf aan te strijden ‘voor het behoud van ons mooie Nederland’ en ‘dat rechts-georiënteerde Nederlanders zich zorgen maken en zich niet gehoord voelen’.
Ook veel leden van het RTL Nieuwspanel kunnen zich wel vinden in die boodschap: ruim de helft (54 procent) staat daar achter, vooral kiezers van rechtse partijen als PVV, FvD, BBB en JA21. Kiezers van linkse partijen, maar ook van het CDA, staan niet achter het doel van het protest.
Waar de boodschap nog op steun kon rekenen, veroordelen mensen massaal de zaken die daarna plaatsvonden. Bijna iedereen keurt het geweld tegen politieagenten, het belagen van journalisten en het brengen van de Hitlergroet af.
Het gebruik van de Prinsenvlag wordt door sommigen als acceptabel gezien: 17 procent. Bij de demonstratie in Den Haag zaterdag werd de vlag veel gezien. Volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) behoort de vlag tot een rechts-extremistische uiting als het in groepsverband wordt getoond. Volgens sommige panelleden ‘is een vlag niet kwetsend’ en valt het gebruik ervan voor hen onder ‘vrijheid van meningsuiting’.
Bekijk hier beelden van de rellen in Den Haag:
Is de politiek verantwoordelijk?
De afgelopen week waren er in de politiek over en weer beschuldigingen wie of wat de oorzaak zou zijn van de rellen. Volgens leden van het RTL-nieuwspanel ligt deze deels bij de politiek zelf. Twee derde vindt (65 procent) namelijk dat de harde toon in het politieke debat één van de oorzaken is van de uit de hand gelopen demonstratie.
Deze mensen vinden vervolgens vooral dat PVV-lijsttrekker Geert Wilders een te harde toon heeft aangeslagen. Dit zijn niet alleen panelleden die van plan zijn om op linkse partijen te stemmen, maar bijvoorbeeld ook VVD’ers. Thierry Baudet volgt op de tweede plaats. De oud-partijleider van FvD heeft onlangs het stokje overgedragen aan Lidewij de Vos, omdat zij volgens hem ‘wat kalmer’ is.
Ook Dilan Yeşilgöz (VVD) en Frans Timmermans (GL-PvdA) hebben volgens panelleden vaak een te harde toon gehad in het politieke debat. Hierbij wijzen enerzijds linkse kiezers naar de lijsttrekker van de VVD en vinden rechtse kiezers vaker dat Timmermans een te harde toon aanslaat.
Wie verbindt wél?
Aan de andere kant worden twee politici nauwelijks verantwoordelijk gehouden voor de harde toon in het politieke debat. CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal en lijsttrekker van de ChristenUnie Mirjam Bikker worden door slechts enkele procenten aangewezen als politici die afgelopen jaren een te harde toon hebben aangeslagen. Zij worden daarmee vaker gezien als verbindend, dan als polariserend.
Verantwoording
Het onderzoek is uitgevoerd op 24 en 25 september 2025 onder ruim 23.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur (stemgedrag Tweede Kamerverkiezingen 2023). Het RTL Nieuwspanel telt ruim 60.000 leden.
Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!