Soms voelt het alsof je leven voorbij flitst.
Foto: Ellen Crabbe
Veel volwassenen herkennen het waarschijnlijk wel: waar de zomervakantie vroeger eindeloos leek, staat kerst nu alweer voor de deur. Het gevoel dat je leven sneller gaat naarmate je ouder wordt, komt in onderzoek al jaren terug.
Maar waaróm dat zo is, blijkt anders te liggen dan gedacht.
Hierom voelt het alsof je leven voorbij flitst
In eerdere internationale studies, onder meer in Duitsland, Oostenrijk, Nederland, Canada, Japan en Nieuw-Zeeland, bleek dat mensen de afgelopen tien jaar van hun leven sneller vonden verlopen naarmate ze ouder waren. Tot nu toe werd vooral gekeken naar herinneringen. Hoe minder nieuwe of opvallende ervaringen je in je leven hebt, hoe sneller de tijd achteraf lijkt te zijn gegaan.
Die gedachte ligt voor de hand. In het begin van je leven zit elk jaar vol eerste keren. Nieuwe vaardigheden, nieuwe plekken, nieuwe relaties. Later wordt het leven regelmatiger, en routine laat jaren in je geheugen samenvallen tot één compacte periode.
Toch was deze verklaring nooit direct getest. Onderzoekers van de Sapienza Universiteit in Rome en het Instituut voor Grensgebieden van de Psychologie in Freiburg deden dat nu wél.
Minder herinneringen? Blijkt geen rol te spelen
De centrale vraag die de onderzoekers stelden is: voelt tijd sneller omdat we minder levensgebeurtenissen uit ons leven opslaan? Het antwoord is opvallend duidelijk. Nee! De snelheid waarmee mensen dachten dat de afgelopen tien jaar voorbij waren gevlogen, hing niet samen met het aantal autobiografische herinneringen dat ze konden ophalen.
Sterker nog. Oudere deelnemers beschreven hun herinneringen juist als levendiger en betekenisvoller dan jongere volwassenen. Oud worden betekent dus niet dat ervaringen vervagen; ze worden eerder waardevoller.
Subtiele achteruitgang in denkvermogen
Wel zagen de onderzoekers dat, deelnemers die lager scoorden op verschillende cognitieve tests, zoals aandacht en het onthouden van woorden, vaker het gevoel hadden dat de laatste tien jaar van hun leven snel waren gegaan.
De gedachte daarachter is dat hoe minder details we van alledaagse gebeurtenissen opslaan, hoe dunner een periode achteraf voelt. Je hebt simpelweg minder mentale ankerpunten om tijd op terug te hangen. Juist de kleine, dagelijkse herinneringen verdwijnen sneller, terwijl grote persoonlijke ervaringen overeind blijven.
Niet alleen een somber verhaal
Het onderzoek laat zien hoe wetenschappelijke inzichten soms kantelen. De oorspronkelijke hypothese, minder herinneringen betekent snellere tijd, gaat niet op. In plaats daarvan lijkt het subtiele afnemen van cognitieve functies een rol te spelen.
Er zit ook goed nieuws aan. Ouderen beleven hun betekenisvolle herinneringen juist rijker. En: cognitieve achteruitgang is niet onvermijdelijk. Beweging, sociale contacten, betrokken blijven bij je omgeving en mentale uitdaging helpen om je brein sterker te houden.
Wie dus het gevoel heeft dat de afgelopen tien jaar van hun leven in een flits voorbij zijn gegaan, zijn zeker niet alleen. En misschien is het tegelijkertijd een aansporing om actief te blijven, nieuwe ervaringen op te doen en de tijd die er wél is bewust te vullen.
Dit zijn de best gelezen artikelen van dit moment:
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
Reacties