ASML begint over enkele maanden met de aanleg van de nieuwe Eindhovense campus. Volgens de chipmachinemaker en de gemeente Eindhoven staat niets de beoogde uitbreiding meer in de weg.
ASML (jaaromzet 28,3 miljard euro) dreigt uit zijn jasje te groeien op de campus in Veldhoven, het bedrijventerrein De Run. Het bedrijf, dat wereldwijd 44.000 werknemers telt, rekent op een verdubbeling van de chipindustrie in het volgende decennium. Daarom wil het meer plek om machines te assembleren en is het van plan het aantal medewerkers in Nederland (momenteel ruim 20.000) te verdubbelen. De toeleveranciersketen van ASML, die zich concentreert in Brabant, moet in dat tempo meegroeien.
Voormalige ASML-topman Peter Wennink liet vlak voor zijn pensionering, begin 2024, doorschemeren dat ASML zou moeten vertrekken uit Nederland als het bedrijf niet meer kon groeien. Afgelopen weekeinde benadrukte de nieuwe ASML-topman Christophe Fouquet in tv-programma Buitenhof dat ASML zich „zeer verbonden voelt met Nederland”. Een vertrek zou nooit serieus overwogen zijn.
Volgens de topman begint het bedrijf begin 2026 met de bouw van een tweede campus, vlakbij Eindhoven Airport, die de acute ruimteproblemen van ASML moet oplossen. Als alles volgens plan verloopt gaan er in januari 2028 de eerste fabrieken en kantoren open.
Project Beethoven
Om ruimte voor de expansie van ASML en andere hightechbedrijven te scheppen, kwam het Rijk met een subsidieplan, Project Beethoven. In korte tijd was daarvoor 2,5 miljard euro vrijgemaakt uit budgetten van het Nationaal Groeifonds, lokale en regionale overheden en het bedrijfsleven. Het geld is bestemd voor meer betaalbare woningen, betere verbindingen om de drukte rondom Veldhoven op te lossen en extra investeringen in het onderwijs, om aan de groeiende vraag naar technische kennis te voldoen.
De ASML-uitbreiding wordt gebouwd op de Brainport Industries Campus (BIC), tussen Eindhoven Airport en de snelweg A2, een locatie die het bedrijf al langer op het oog had. De gemeente Eindhoven was, nog voordat Project Beethoven rond was, al bezig de grond daar aan te kopen, om speculatie tegen te gaan. De gemeente bezit nu 80 procent van het terrein.
Afgelopen week publiceerde de gemeente Eindhoven raadsbrieven met de juridische vertaling van het stedenbouwkundig plan, dat al in voorlopige vorm was goedgekeurd. De Eindhovense gemeenteraad neemt in februari of maart 2026 een besluit over het bestemmingsplan, zegt Stijn Steenbakkers, wethouder van economie. Meteen daarna kan de schop de grond in.
Voor de grootste drempels – de uitstoot van stikstof en het gebrek aan capaciteit op het stroomnetwerk – zijn er „kansrijke oplossingen”, zegt Steenbakkers. Zo stelt het Rijk 100 miljoen euro ter beschikking om stikstofproblemen in de regio op te lossen, onderdeel van een groter plan om Nederland ‘van het slot’ te halen.
Steenbakkers noemt het een „huzarenstukje” dat in anderhalf jaar tijd een gebied geschikt is gemaakt voor 428.000 vierkante meter ‘cleanroomruimte’ en kantoren. „Normaal gesproken doen we daar acht tot tien jaar over.”
De uitbreiding van ASML toont volgens de economiewethouder dat groeien en investeren in Nederland nog steeds „attractief” kan zijn, „niet stroperig en vol regels”. Al kan ook hij niet uitsluiten dat een procedure bij de Raad van State alsnog voor vertraging zorgt.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.