De overgang is allang niet meer het taboe dat het ooit was. BN’ers als Isa Hoes, Caroline Tensen en Bridget Maasland spraken zich al eerder openhartig uit over opvliegers en ander hormoonleed. Nu komt daar ook een BV bij: Bekende Vlaming Evi Hanssen pakt in navolging van haar podcast Bloedheet & Tranen uit met een gelijknamig boek en theatervoorstelling. „Voor mij is het al een hele vooruitgang dat ik alle dingen die ik graag doe aan één project heb gekoppeld”, zegt ze lachend. „Dat heeft ook met de overgang te maken: erkennen dat je energiepeil veranderd is en je niet meer zo goed op verschillende onderwerpen tegelijk kunt focussen.”

Zeurende vrouw

De partner van Evi breekt even in tijdens het video-gesprek om een kus te geven. „Schatje, wat vind jij eigenlijk van de overgang?”, vraagt ze hem. „Ik heb er weinig last van, hoor”, antwoordt Kurt. Dat geeft wel aan dat er inmiddels veel veranderd is, want volgens Evi zelf kreeg haar gezin het rond haar 44e flink te verduren. „Ik ben normaal gesproken echt een zorgzame moeder en haalde er ook altijd veel voldoening uit om het huishouden op orde te houden. Maar plots dacht ik: waarom moet ik altijd alles alleen doen? Ik was snel geïrriteerd, kreeg een heel kort lontje. Mijn man en kinderen vonden mij maar een zeurende vrouw en dat vond ik zelf eigenlijk ook. Wat was er mis met mij?”

Toen haar gebruikelijke trucjes – meer wandelen, slapen, mediteren en gezonder eten – niet hielpen om de vermoeidheid, somberte en hersenmist te doen verdwijnen, ging Evi naar de huisarts. Die dacht dat ze misschien de recente dood van haar moeder nog aan het verwerken was en schreef antidepressiva voor. „Je hoort vaker dat dit gebeurt, maar als je rond de 45 bent en dit soort onverklaarbare klachten hebt, is het logischer om eerst aan de overgang te denken. Vertrouw op je intuïtie, wil ik anderen meegeven. We zijn grote meisjes, hebben in ons leven genoeg meegemaakt om ons eigen lichaam te kennen. Ik bén al eens overwerkt geweest, heb dierbaren verloren, kinderen gebaard, ben door scheidingen heen gegaan… voor mij was het duidelijk dat dit ergens anders door veroorzaakt werd. Ik ben naar hormoon-arts Nora Hendriks gegaan en die bevestigde dat ik in het begin van de overgang zat.”

Omgekeerde puberteit

Ze wil vrouwen op het hart drukken dat je geen officiële diagnose nodig hebt. „Je hoeft niet naar een arts, je bent niet ziek. Het is gewoon een fase waarin je hormonen in de war zijn, zie het als een omgekeerde puberteit.” Het begrip dat er in de maatschappij is voor pubers en hun opstandige, soms humeurige gedrag, wil Evi ook voor vrouwen in deze levensfase. „Want wij kunnen er óók niets aan doen. Dus deal with it!”, zegt ze lachend.

Die boodschap is met name bedoeld voor de andere helft van de bevolking: de mannen die ’mee-lijden tijdens de perimenopauzale fase, die soms zomaar tien jaar kan duren. Voor haar podcast en boek interviewde ze verschillende wetenschappers en menopauze-experts. Middels zogenaamde femsplainers vat ze die info helder en met humor samen in ’mannentaal’.

„Voor mijzelf heeft het heel erg geholpen dat ik de wetenschap achter de overgang begreep en ik denk dat dat voor mannen hetzelfde werkt. Dat ze snappen: ik heb niet gewoon een zeurende vrouw, ze gaat door iets fysieks. In de try-outs van mijn voorstelling zag ik verrassend veel mannen die ook telkens heel hard lachten – voor mij een teken dat ze veel situaties herkennen.”

Manon (52) is gynaecoloog: ’Op verjaardagen krijg ik binnen enkele minuten prangende vragen over de overgang’

Haar eigen relatie is er alleen maar op vooruitgegaan sinds Evi zelf kan uitleggen wat er verandert en waarom. Bijvoorbeeld dat de hormoonschommelingen zorgen voor een verstoorde nachtrust, terwijl een vrouw in de overgang – net als een puber – juist extra slaap nodig heeft. Evi en Kurt slapen daardoor tegenwoordig soms apart. „Hij snurkt, hè? Vroeger dacht ik dan: aah, liefje toch. Nu denk ik: laat me slapen, anders trek ik het niet. Mensen maken er snel een big deal van als je zegt dat je weleens een nachtje apart slaapt, maar wat is er eigenlijk mis mee? Het zou toch wel erg zijn als je relatie daarvan afhangt.”

Verzorgingsmodus uit

Het plotselinge mopperen op een echtgenoot die de boter niet kan vinden in de koelkast of de puber die wéér de afwasser niet heeft uitgeruimd, is wetenschappelijk gezien ook heel goed te verklaren. „Als een vrouw moeder wordt, wordt er in haar brein een ’verzorgingsmodus’ geactiveert. Die neemt af naarmate de menopauze nadert”, legt Evi uit. „Want biologisch gezien heb je het niet meer nodig. Dat klopt in de huidige tijd natuurlijk niet helemaal, want veel vrouwen van mijn leeftijd zorgen nog voor hun kinderen, partner, ouders. Toch wordt de bedrading in je hersenen anders, waardoor vrouwen meer als mannen gaan communiceren. Zo van: ’Vanavond heb ik geen zin om voor jullie te zorgen, ik ga iets voor mezelf doen’. In combinatie met de moeheid en de brain fog is het heel normaal dat het je niet meer lukt om alle ballen in de lucht te houden. Dat kun je ook uitleggen aan je gezin.”

In Bloedheet & Tranen komt al het onheil rondom de overgang naar voren. Van paniekaanvallen, sombere gevoelens en onzekerheden tot snorharen, verschrompelde vagina’s en je benen bij elkaar moeten persen als je niest. © Overamstel Uitgevers

Snorharen

In Bloedheet & Tranen komt al het onheil rondom de overgang naar voren. Van paniekaanvallen, sombere gevoelens en onzekerheden tot snorharen, verschrompelde vagina’s en je benen bij elkaar moeten persen als je niest. „Ik laat dat aan bod komen, omdat het er voor sommige vrouwen nu eenmaal bijhoort”, zegt Evi. „Maar wel met humor en een snuifje rock ’n roll. Ik ben open over mijn eigen ervaringen, omdat ik niet uniek ben. Sommige dingen zijn misschien gênant, maar ik weet dat ik daarin niet alleen ben.”

Bridget Maasland belandde rond 43ste in overgang: ’Boel symptomen waar ik niks van begreep’

Toch vindt ze het zonde als vrouwen door hun veranderde lichaam het gevoel hebben dat ze minder vrouwelijk zijn. „Ik voel me zelfs vrouwelijker sinds ik in de overgang ben! Het doet me denken aan de roes die door me heen ging toen ik voor het eerst een positieve zwangerschapstest in handen had: alsof ik plots besefte waar mijn lichaam toe in staat is. Je maakt iets mee dat alleen vrouwen meemaken, daardoor voel ik me juist sterker. Daarom is Bloedheet & Tranen vooral bedoeld om te empoweren: de overgang is geen rare ziekte, maar een fase waar de helft van de wereldbevolking doorheen gaat. We kunnen daar niets aan veranderen, dus voor de andere helft van de bevolking geldt: wen er maar aan, want wij houden ons niet langer stil.”

Het boek Bloedheet & Tranen verschijnt donderdag. De theatervoorstelling gaat op 29 november in première in Amstelveen en de podcast is te beluisteren via de bekende platforms.

Meer VROUW

Wil je niets van VROUW missen? Speciaal voor de trouwste lezeressen versturen we elke dag een mail met al onze dagelijkse hoogtepunten. Abonneer je hier. Verder kun je ons natuurlijk op de voet volgen op TikTok, Facebook en Instagram.