Pro ShotsAjax-trainer John Heitinga wordt geïnterviewd door verslaggever Hans Kraay jr.
NOS Voetbal•vandaag, 11:31
Hebben de trainers het tegenwoordig inderdaad zwaarder te verduren dan vroeger? En wat te denken van de behandeling van journalisten door trainers?
“Hoe men met ons trainers omgaat, dat moet nou eens een keer stoppen”, sprak FC Utrecht-coach Jans. “Hoe wij af en toe behandeld worden… Ik vind dat wij daar echt iets van moeten vinden. Ik vind dat wij trainers dat niet moeten accepteren.”
De coach van FC Utrecht kreeg bijval van PSV-coach Peter Bosz. “Je mag kritische vragen stellen, maar op de man spelen is niet nodig. Ook in Nederland zijn we steeds meer die kant op gegaan, alsof een coach een wegwerpartikel is.”
Vorige slide
Volgende slide
Met die laatste zin plaatste Bosz de behandeling van Heitinga in tijdsperspectief en ook Jans gaf later aan een verschil te signaleren met vroeger: “Het wordt tegenwoordig populair om mensen te kleineren, te provoceren, te beledigen en uit te schelden. Daar wil ik stelling tegen nemen.”
Weerklank
Die mening vindt weerklank bij David Endt, die al decennia meeloopt in de voetbalwereld als journalist en later persvoorlichter en teammanager bij Ajax. “Om als journalist streng te zijn moet je ook kundig zijn. En ik denk dat het héél moeilijk is om te weten wat een trainersvak werkelijk inhoudt.”
“Er is nu veel minder beschouwing en diep gelaagde kennis”, vervolgt Endt. “Het is oppervlakkiger en opportunistischer geworden. Met name sociale media geven aan heel veel mensen ruimte om zomaar iets te roepen. En dat heeft effect. Ik denk dat dat model door de journalistiek wel is opgepakt.”
Pro Shots2008: Teammanager Endt omhelst speler Heitinga, die later als Ajax-trainer veel kritiek kreeg in de pers
Ook Ronald Koeman mengde zich in de afgelopen interlandweek in de discussie. Hij haalde de “verharding” in de samenleving aan als belangrijke factor. “Iedereen roept en doet maar. Ik vond het in de situatie van John Heitinga wel heel snel. Vanuit een aantal kanten ging het toen te snel. Het hoort er helaas bij.”
Met die lezing is Endt het eens. “Er wordt gezegd dat sport entertainment is, maar er zitten wel echt vakmensen in dat entertainment. Die kun je niet zomaar als nono’s opzij zetten. Dat gaat gewoon te ver. Het is niet erg om kritisch benaderd te worden, maar het moet wel een inhoudelijke achtergrond hebben.”
Ook Endt plaatst de trend in een breder perspectief. “De inhoudelijkheid in de journalistiek verliest steeds meer terrein ten opzichte van het opportunisme. Je ziet het ook in de programma’s die op televisie verschijnen. Het heeft allemaal te maken met effectbejag.”
‘Hoort bij het vak’
Tegengeluiden zijn er ook. Oud-international Wim Kieft was bijvoorbeeld niet onder de indruk van de tirades van Jans en Bosz. In zijn column in De Telegraaf noemde hij hun verwijten te makkelijk. Volgens de oud-international hoort kritiek op trainers erbij en is het van alle tijden.
Rafael van der Vaart sloot zich daar in Studio Voetbal bij aan: “Dit hoort toch bij je vak?”
Columnist Marcel van Roosmalen maakte in dezelfde uitzending op geheel eigen wijze zijn punt.
Van Roosmalen verbaasd over ophef: ‘Het is andersom: trainers schelden journalisten uit’
“Belachelijk”, vond Van Roosmalen de kritiek van trainers. “Het is eerder andersom. Trainers schelden journalisten regelmatig uit. Dat is begonnen bij Van Gaal. En nu zijn zij opeens het slachtoffer?”
Befaamde persconferentie
Van Roosmalen verwees naar een befaamde persconferentie na een wedstrijd van Ajax in 1996. Toenmalig journalist Ted van Leeuwen vroeg aan Van Gaal welk belang voorzitter Theo van Seggelen van spelersvakbond VVCS kon hebben bij het uitlekken van het nieuws dat Ajax-spelers Michael Reiziger en Edgar Davids naar AC Milan vertrekken.
“Ben ik nou diegene die zo slim is, of ben jij zo dom?”, reageerde Van Gaal. “Ik ben begonnen met te zeggen dat ik de belangen van Ajax moet verdedigen. Waarom stel je dan deze vraag? Nu ben ik weer de arrogante klootzak. De autoritaire klootzak, maar dat zijn allemaal domme vragen.”
Van Gaal valt in 1996 uit tegen journalist: ‘Ben ik nou zo slim of jij zo dom?’
Bijna dertig jaar later kan Van Leeuwen lachen om het incident. “Ja, Van Gaal was boos, maar dat mag toch? De kritiek van hem destijds was wel heel anders dan de kritiek die trainers nu hebben op journalisten.”
Vlaai in je gezicht
Van Leeuwen plaatst een kanttekening bij de discussie over sportjournalistiek: “Uiteindelijk ontslaan de media een trainer niet; dat gebeurt alleen door druk van binnen een club. En of de media nou echt kritischer geworden zijn… Ik kan me herinneren dat Advocaat bondscoach was, ruim twintig jaar geleden. Toen was het ook al zo.”
“De media zijn een ‘bewakingsorgaan’ dat moet registreren wat er gebeurt bij bijvoorbeeld een voetbalclub of in een gemeente”, vervolgt Van Leeuwen. “Als een film slecht is, mag je dat ook benoemen. Ik vind het een heel normaal verschijnsel dat de media dat doen in het voetbal.”
“Het verschilt alleen per medium hoe redelijk of onredelijk dat wordt. Je hebt als trainer een publiek beroep en je bent het gezicht van de club. Een vlaai die gegooid wordt, komt dus in jouw gezicht terecht. Maar de normen schuiven wel heel erg op. Het brutalisme dat je in Amerika ziet onder Trump, manifesteert zich nu in allerlei sectoren…”
Meer voetbal? Luister de Voetbalpodcast op Vrijdag
Hoe ziet de toekomst van Peter Bosz eruit? Wat doet Louis van Gaal bij Ajax en hoe is de oranje wolk van Valente bij Feyenoord? De NOS Voetbalpodcast is er nu ook op vrijdag.