Uit gelekte interne rapporten blijkt dat topfunctionarissen van het aankoopagentschap van de NAVO (de NSPA) hun directeur hebben beschuldigd van vriendjespolitiek, het niet onderzoeken van corruptie en ongepaste bemoeienis met hun werk.

Stacy Cummings, algemeen directeur van de NSPA, werd bij verschillende gelegenheden schriftelijk bekritiseerd door het hoofd personeelszaken en de interne auditeur, zo blijkt uit documenten die vandaag worden gepubliceerd door Follow the Money en zijn mediapartners La Lettre, Le Soir en Knack.

Het interne conflict volgt op onthullingen over een corruptieschandaal bij het agentschap, dat snel groeit om te voldoen aan de stijgende vraag naar militair materieel.

Follow the Money staat voor radicaal onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. Ons werk is mogelijk dankzij het vertrouwen van onze betalende leden. Nog geen lid? Meld je dan nu aan

In oktober brachten FTM en zijn mediapartners vijf corruptieonderzoeken aan het licht die verband houden met de NSPA. Ook maakten we bekend welke al dan niet voormalige medewerkers van het agentschap worden onderzocht.

Er zouden steekpenningen zijn betaald door defensiebedrijven die meedongen naar contracten voor leveringen aan de NAVO of de 32 lidstaten van het bondgenootschap.

De interne spanningen en de zorgen over het leiderschap van Cummings roepen nog meer vragen op over het vermogen van de NSPA om fraude en corruptie te voorkomen.

‘Corruptie is een hardnekkig probleem binnen de NSPA’ 

‘Corruptie is een hardnekkig probleem binnen de NSPA en we zijn ons er volledig van bewust dat er krachtigere maatregelen nodig zijn dan de maatregelen die door de algemeen directeur [Cummings] zijn voorgesteld,’ aldus een hoge NSPA-medewerker, die vanwege de gevoeligheid van het onderwerp anoniem wil blijven. ‘Het gevoel heerst dat de regels niet gelden voor de algemeen directeur en haar naaste omgeving.’

Cummings, een Amerikaans staatsburger die verschillende hoge functies heeft bekleed bij de Amerikaanse overheid, nam in september 2021 de leiding over bij de NSPA. Destijds was het agentschap, dat gevestigd is in het dorpje Capellen in Luxemburg, relatief klein en stond het niet in de schijnwerpers. De Russische invasie van Oekraïne in februari 2022 en de recente toezegging van de NAVO om de defensie-uitgaven op te voeren, hebben het landschap veranderd. Dit jaar zal de NSPA naar verwachting voor 9,5 miljard euro aan aanbestedingscontracten verwerken – bijna drie keer zoveel als in 2021.

Maar gezien de ernst van de beschuldigingen tegen Cummings is het moeilijk om de huidige onrust bij de NSPA – die bijna 1.600 medewerkers telt – af te doen als louter groeipijnen.

In strijd met de regels

De eerste klap voor Cummings, die bijna aan het einde is van haar vijfjarige ambtstermijn,  kwam dit jaar van Geneviève Machin, hoofd personeelszaken van de NSPA.

In een brief aan alle NAVO-lidstaten van 21 februari 2025 verweet Machin Cummings en haar naaste medewerkers dat ze geen onderzoek hadden gedaan naar corruptiezaken en dat bepaalde kandidaten in strijd met de regels voorrang zouden hebben gekregen bij benoemingen in hoge functies bij het agentschap.

‘Zaken waarbij vrijwel zeker sprake is van fraude, corruptie en/of misbruik worden niet onderzocht,’ schreef de Canadese directeur personeelszaken in de brief, waarvan in mei voor het eerst melding werd gemaakt door La Lettre, maar die tot op heden niet is gepubliceerd.

Sindsdien zijn er vijf gerechtelijke onderzoeken naar vermoedelijke corruptie bij de NSPA aan het licht gekomen: twee in de Verenigde Staten – die op mysterieuze wijze werden stopgezet – één in Roemenië, één in België en één in Luxemburg. Het ging daarbij naar verluidt om miljoenen euro’s aan steekpenningen.

Over de vermeende vriendjespolitiek bij het aannemen van personeel schreef Machin dat ze ‘door [de stafchef van Cummings] onder druk werd gezet om de inhoud van het selectierapport [voor een nieuwe directeur aankoop] te wijzigen’.

Vergeldingsmaatregelen

Machin zei ook dat het agentschap onder leiding van Cummings ‘niet transparant was geweest tegenover de landen [de NAVO-lidstaten zitten in een raad die toezicht houdt op de NSPA] met betrekking tot wervingsactiviteiten en onjuiste en misleidende informatie had verstrekt’.

‘Door hiertegen in opstand te komen, ben ik een doelwit geworden van vergeldingsmaatregelen, waaronder voortijdige beëindiging van mijn contract,’ concludeerde ze in haar brief.

Machin werd de dag nadat ze de brief naar de NAVO-leden had gestuurd geschorst en hoorde later dat haar contract, dat in september afliep, niet zou worden verlengd.

Volgens interne documenten die FTM heeft ingezien, heeft de raad van toezicht van de NSPA begin maart een externe onderzoeker aangesteld om de beschuldigingen van Machin te verifiëren. Het rapport had uiterlijk op 17 juni af moeten zijn, maar nu, vijf maanden later, is het er nog steeds niet.

Cummings en Machin hebben niet gereageerd op verzoeken om commentaar.

NAVO-woordvoerster Allison Hart zegt dat het aan de raad van toezicht van de NSPA is om ‘beschuldigingen van wangedrag op de werkplek door de algemeen directeur van de NSPA’ te onderzoeken.

Onwil van het management

Sommige beschuldigingen van Machin werden in oktober herhaald in een intern rapport, waarvan FTM en zijn mediapartners een kopie hebben.

Het rapport schetst talrijke tekortkomingen bij de NSPA, te weinig maatregelen om fraude en corruptie te voorkomen, en onwil van het management om de problemen aan te pakken.

Het hoofd van het interne auditteam van de NSPA, Gerardo Bellantone, stelde voor om in 2025 een audit van het anti-fraude- en anti-corruptiekader van het agentschap uit te voeren.

Maar het ‘voorstel werd niet gesteund’ door Cummings, schreef de Italiaan in het rapport.

Op 17 september kwam Kevin Baird, de Amerikaanse vertegenwoordiger in de raad van toezicht van de NSPA, met een steunbetuiging aan Cummings om te voorkomen dat deze specifieke audit werd uitgevoerd, zo blijkt uit een ander intern document dat FTM heeft ingezien.

In het interne rapport uitte Bellantone ook ‘zijn ernstige bezorgdheid over de organisatorische onafhankelijkheid van de interne auditfunctie bij de NSPA en over de grote druk waaraan hij wordt blootgesteld bij de uitvoering van zijn werkzaamheden’.

Bellantone schreef dat Cummings had verzocht ‘een zin uit het interne auditplan voor 2026 te schrappen’. Hij noemde dit ‘een ernstige bedreiging voor de onafhankelijkheid’ van zijn functie.

Het contract van Bellantone is niet verlengd. Zijn vervanger zal in september 2026 beginnen.

Bellantone heeft niet gereageerd op een verzoek om commentaar.

NAVO-woordvoerster Allison Hart weigert commentaar te geven op de hier genoemde specifieke gevallen. ‘Het is het beleid van de NAVO om geen commentaar te geven op details van interne personeelszaken,’ aldus Hart, die benadrukt dat ‘de NAVO geen fraude of corruptie tolereert’.